Formuleren hoofdstuk 2, 3 en 6

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H2 - Samentrekking

Drie criteria:

- zelfde grammaticale functie

- zelfde getal

- zelfde betekenis

De verpleegkundige stond ingepland voor de avonddienst, maar werd het rooster niet toegestuurd.

In het tweede gedeelte vanaf  'maar' ontbreekt de verpleegkundige. Deze woorden mogen we niet weglaten, want in het eerste deel is de verpleegkundige het onderwerp en in het tweede gedeelte is het rooster het onderwerp.  Juist is:

De verpleegkundige...., maar HAAR werd het rooster niet toegestuurd. (haar = meewerkend vw)
 

Deze man is betrouwbaar en uitgekozen voor een gevaarlijk karwei.

Na het woordje 'en' ontbreekt: deze man is.

Deze man mogen we weglaten -->is in beide gevallen onderwerp.

is mag niet weggelaten worden --> 1e deel kww en 2e deel hww

Dus: Deze man is betrouwbaar en IS uitgekozen voor een gevaarlijk karwei.
 

Mijn nichtje was knap en haar broers een beetje lomp.

Hier is sprake van een ander getal, namelijk 'mijn nichtje' is enkelvoud en 'haar broers' zijn meervoud dus: 

Mijn nichtje was knap en haar broers WAREN een beetje lomp.

H3 - Verwijswoorden

VERWIJSWOORDEN

Verwijswoorden verwijzen meestal 

naar een woord dat al eerder genoemd is of 

wijzen vooruit naar een woord dat nog genoemd gaat worden.

De toneelvereniging zal haar voorstelling dit jaar in de Nobelaer geven.
Haar verwijst naar:

_____

1. De toneelvereniging
2. voorstelling
3. dit jaar
4. in de Nobelaer.

Ik moet mijn verstandskiezen laten trekken en dat valt niet mee.
Dat verwijst naar:

_____

1. verstandskiezen laten trekken
2. mijn verstandskiezen laten trekken
3. Ik
4. Ik moet mijn verstandskiezen laten trekken

Roken kan schadelijk voor je gezondheid zijn: daar kun je kanker van krijgen.
Daar ... van verwijst naar:

___________

1. Roken
2. schadelijk
3. voor je gezondheid
4. Roken kan schadelijk voor je gezondheid zijn

Verwijswoorden

de-woorden: verwijs met deze of die

het-woorden: verwijs met dit of dat

de-woorden en het-woorden

Deze deur is op slot, maar die daar is wel open.

(de deur)

Dat paard is wild, maar dit hier is rustig.

(het paard)

Verwijswoorden

vrouwelijke woorden: verwijs met zij of haar

mannelijke woorden: verwijs met hij of zijn

onzijdige woorden: verwijs met het of zijn

vrouwelijk / mannelijk / onzijdig

Als mijn tante komt logeren, neemt zij haar hondjes mee.

Ben gaat zwemmen en hij neemt zijn duikbril mee.

Het rugbyteam behaalde zijn eerste beker.

Verwijswoorden

hun:

hen:

hun of hen

hun iPad (bezittelijk voornaamwoord)

Ik geef hun een iPad (meewerkend voorwerp zonder voorzetsel)

die jongen heeft hen voorgelogen (lijdend voorwerp)

Ik geef een iPad aan hen (na een voorzetsel)

Verwijswoorden

met wie:

waarmee (waarvoor, waartegen, ...):

met wie / waarmee

verwijzen naar personen

de klasgenoot met wie ik afgesproken had, is helaas ziek

verwijzen naar dieren of dingen

dat is het paard  waarvoor ik bang ben

de bus waarmee we naar Berlijn reisden, was comfortabel

dat is de deur waartegen ik gebotst ben

Vul een passend verwijswoord in:
Suus bezocht haar opa en gaf ___ een tijdschrift.

Vul een passend verwijswoord in:
Morgen kiest het verenigingsbestuur ___ nieuwe voorzitter.

Vul een passend verwijswoord in:
Het meisje ___ op de cover van de Yes staat, is de zus van mijn vriendin.

Vul een passend verwijswoord in:
De honden waren onrustig, dus ik ben met ___ gaan wandelen.

Vul een passend verwijswoord in:
Waar is mijn mobieltje? Ik ben ___ al dagen kwijt.

Vul een passend verwijswoord in:
In de studiewijzer staat de stof ___ jullie moeten leren voor het volgende proefwerk.

Vul een passend verwijswoord in:
Jasper stelde zich voor aan de directrice en gaf ___ een hand.

De fiets ___ ik jarenlang naar school fietste, is gestolen.

1. op wie
2. waarop

De jongen ___ Madelon verliefd is, heet Wietse.

1. op wie
2. waarop

De economieleraar ___ ik je vertelde, geeft ook wiskunde.

1. over wie
2. waarover

Laura heeft zes katten, ____ ze een speciale band heeft.

1. met wie
2. waarmee

Heb jij ___ dat je moet maken al af?

1. de opdracht
2. het werkstuk

GELEERD?

- je kunt de juiste verwijswoorden gebruiken

formuleren: 

verwijswoorden

Hoofdstuk 6 - incongruentie

Goed of fout?
De media schrijft bijzonder negatief over deze superster.

1. Goed
2. Fout

De media schrijft bijzonder negatief.

media = onderwerp = meervoud

schrijft = pv = ev

-> getal onderwerp en pv komen niet overeen = incongruentie

Goed of fout?
De jeugd in de grote steden als Amsterdam, Rotterdam en Utrecht hebben een probleem.

1. Goed
2. Fout

Verzamelwoord als onderwerp

'De jeugd' lijkt meervoud , is enkelvoud

->incongruentie

De kudde schapen stak de weg over.

1. Goed
2. Fout