1.4 Aangeboren of aangeleerd

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

H1.4 Aangeboren of Aangeleerd

1. Je moeder is boos omdat je slechte examenresultaten behaalde. Ze maakt geen ruzie met je maar gaat de was doen.
2. Je gaat je rijexamen afleggen, waarvoor je heel zenuwachtig bent. Je stapt in de auto en zou eigenlijk het liefst weer uitstappen. Toch blijf je zitten. Maar het duurt een tijdje voor je je gordel vast maakt en klaar bent voor vertrek
   
3. Met je pas verkregen rijbewijs rijd je de auto van je pa in de prak. Wanneer je hem het nieuws vertelt slaat hij met zijn vuist op tafel.

A. Ambivalent gedrag

B. Overspronggedrag

C. Omgericht gedrag 

Doel en begrippen 1.4

Je leert welk gedrag dieren vanaf hun geboorte vertonen en hoe ze nieuw gedrag leren

aangeboren, aangeleerd, spelen, rangorde, dominant, associatoef leren, klassieke conditionering, trial- and-error, proefondervindelijk leren, operante conditionering, imitering, inprenting, gevoelige periode, gewenning.

Lezen: Kopje 'het is niet nodig alles te leren' en kopje aangeleerd en aangeboren' (blz. 26)

1. Bedenk een voorbeeld van aangeboren menselijk gedrag

2. Bedenk zelf een voorbeeld van gewenning bij dieren. 

3. Welke dieren staan bekend om hun excellente imitatie vaardigheden?

0

Aangeboren gedrag

Aangeboren gedrag

Aangeboren én aangeleerd gedrag

Leren - inprenting

Lorenz - 1903-1989

Gevoelige periode

Gewenning - aangeleerd/ aangeboren gedrag afleren

Leren door associeren - klassieke conditionering

Pavlov - 1849-1936

Klassieke conditionering - verband tussen twee verschillende prikkels

Leren door combineren - operante conditionering

Skinner - 1904-1990

Trial-and-error

Operante conditionering - leren door belonen en straffen

Leren van elkaar

Sociaal gedrag moet je leren, hiervoor heb je soortgenoten nodig.

In groepen is sprake van een rangorde - sommige individuen zijn dominant, anderen onderdanig.

biologiepagina.nl

Welke vorm van leren is hier te zien?

1. Gewenning
2. Klassieke conditionering
3. Operante conditionering
4. Inprenting

Doel en begrippen 1.4

Je hebt geleerd welk gedrag dieren vanaf hun geboorte vertonen en hoe ze nieuw gedrag leren

aangeboren, aangeleerd, spelen, rangorde, dominant, associatief leren, klassieke conditionering, trial- and-error, proefondervindelijk leren, operante conditionering, inprenting, gewenning.