stofeigenschappen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Welkom allemaal! 

Wat jullie van mij kunnen verwachten

- goed voorbereide lessen

- practica (minimaal een keer per twee weken)

- zichtbaarheid en betrouwbaarheid bij toetsing

- bereikbaar via Teams & Magister

Wat verwacht ik van jullie?

neem je boek, een schrift en je laptop mee

Maak je huiswerk (staat 1 week van tevoren in Magister)

Houd je aan de schoolregels

Bij practica volgen wij speciale regels

lesdoelen

1. Je kunt beschrijven waar scheikundigen zich mee bezig houden

2. Je kunt een stof herkennen aan zijn stofeigenschappen

Wat is scheikunde?

Scheikunde gaat over hoe stoffen zijn opgebouwd (stofeigenschappen)

Daarnaast gaat het over de verandering van stoffen

Wat kan je later met scheikunde?

Maak samen opdracht de volgende opdracht:

Jullie hebben hier 8 minuten de tijd voor

Na 8 minuten gezamelijk bespreken

Stofeigenschappen (A)

Iedere stof heeft, net als mensen, eigenschappen. Denk bijvoorbeeld aan de kleur van een stof. Aan de hand van deze eigenschappen kunnen we stoffen ook herkennen. 

Opdracht: Bedenk in tweetallen zoveel mogelijk stofeigenschappen. Noteer je antwoorden. Je krijgt hiervoor 3 minuten. Een aantal resultaten wordt klassikaal besproken.

Welke stof is dit?

Geel 

Glimmend 

Geen corrosie 

Vast bij kamertemperatuur 

Smeltpunt van 1064 graden celcius

stofeigenschappen

• fase
• smaak
• geur
  
• kleur
  
• oplosbaarheid in water
• kookpunt
• smeltpunt / stolpunt
• brandbaarheid
• elektrische geleidbaarheid
• warmtegeleiding

De fase:

Veel stoffen kunnen in drie fasen voorkomen.

Water  is het makkelijkste voorbeeld.

Als het koud genoeg is, is water hard geworden: 

vaste fase

Bij kamertemperatuur is water vloeibaar:

vloeibare fase

Als water gekookt heeft zien we het niet meer: gasvormige fase

De smaak:

De smaak is een handige stofeigenschap om te gebruiken als je zeker bent welke stoffen je hebt. Je mag dit nooit met een onbekende stof doen.

Je kunt het verschil tussen zout en suiker of het verschil tussen water en azijn wel proeven als je zeker weet dat het die stoffen zijn.

De geur:

Sommige stoffen hebben een geur. Dit zijn stoffen die makkelijk verdampen of al gasvormig zijn.

Als je iets ruikt is de stof aanwezig in je neus; dus gasvormig!

Weet je hoe je aan een onbekende stof moet ruiken?

Noem een stof met een sterke geur...

De kleur:

De kleur van een stof geven we aan met de kleuren van de regenboog rood, oranje, geel, groen, blauw, indigo, violet, enz.

Pas op!

Zilver en goud zijn geen kleuren. Het zijn stoffen.  

Deze kleuren omschrijf je als glimmend grijs en glimmend geel.

Oplosbaarheid in water:

Als een stof oplosbaar is, zie je de stof "verdwijnen" in die vloeistof. Bekijk onderstaande voorbeelden:

            krijt in water   suiker in water   olie in water

Het kookpunt:

Het kookpunt van een stof is de temperatuur waarbij een vloeistof het snelst verdampt.

Boven het kookpunt is de stof gasvormig.

Water heeft een kookpunt van 100°C.

Het smeltpunt:

Het smeltpunt van een stof is de temperatuur waarbij een vaste stof het snelst smelt.

Boven het smeltpunt is de stof vloeibaar.

Het smeltpunt en het stolpunt hebben dezelfde temperatuur.

Brandbaarheid:

De brandbaarheid geeft aan of een stof brandbaar is of niet.

Water is niet brandbaar.

Hout is wel brandbaar.

Elektrische geleidbaarheid:

De elektrische geleidbaarheid geeft aan of een stof elektrische stroom kan geleiden of niet.

Plastic kan dat niet (isolator).

Koper kan dat wel (geleider).

Warmtegeleiding:

Warmtegeleidbaarheid geeft aan of een stof warmte goed of slecht kan geleiden.

Piepschuim geleidt warmte slecht (isolator).

IJzer geleidt warmte goed (geleider).

Huiswerk:

Opdracht 1, 2, 3 AB, 6, 7, 8, 13

Een stof herken je aan de stofeigenschappen

1. Juist
2. Onjuist

Stofeigenschappen zijn:

1. geur,kleur,massa,
2. fase,geur,kleur
3. kookpunt,smeltpunt, kleur
4. fase,geur,smaak

Wat is geen stofeigenschap?

1. Kleur
2. Fase bij kamertemperatuur
3. Corrosiebestendigheid
4. Massa

Wat zijn de stofeigenschappen van koffie?

1. Temperatuur en smaak
2. Smaak en kleur
3. Kleur en temperatuur
4. Kleur en prijs per kilo

Vul in:
Een pan is gemaakt van ( 1 ) omdat deze stof een ( 2 ) warmtegeleider is.

1. 1 = hout 2 = slechte
2. 1 = hout 2 = goede
3. 1 = metaal 2 = slechte
4. 1 = metaal 2 = goede

Welke stofeigenschap wordt gebruikt in deze toepassing?
Een pan is gemaakt van ijzer.

1. brandbaarheid
2. geleiding van warmte
3. oplosbaarheid
4. geleiding van stroom

Welke stofeigenschap wordt gebruikt in deze toepassing?
Janice gebruikt parfum.

1. oplosbaarheid
2. kleur
3. geur
4. smaak

Welke stofeigenschap wordt gebruikt in deze toepassing?
In de open haard ligt hout.

1. brandbaarheid
2. geleiding van warmte
3. oplosbaarheid
4. geleiding van stroom

Welke stofeigenschap wordt gebruikt in deze toepassing?
Achmed doet zout in de soep.

1. brandbaarheid
2. dichtheid
3. oplosbaarheid
4. smaak