3.2 Verzorgingsstaat: betutteling of noodzaak?

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

3.2 Betutteling of noodzaak?

- De verzorgingsstaat - 

Terugblik: 

Wie moet de zorg regelen?

                          Voordeel                                        Nadeel

Overheid          Gelijkheid                                       Geen keuzevrijheid

Markt                Keuzevrijheid                                Geen gelijkheid

Particulier        Meer verbinding                            Geen ondersteuning

initiatief            tussen mensen                             voor mensen zonder                                                                                      sociaal netwerk

Lesdoelen:
1. Je kan de vier functies van de verzorgingsstaat beschrijven.

2.  Je kan drie verklaringen voor het ontstaan van de verzorgingsstaat beschrijven.

3. Je kan in concrete maatschappelijke situaties beargumenteren of er volgens jou sprake is van noodzakelijk ingrijpen of onnodige betutteling. 

Programma

- Introductie a.d.h.v. een stelling.

- Ontstaan van de verzorgingsstaat.

- De functies van de verzorgingsstaat.

Is hier sprake
van betutteling
volgens jou?

1. ja
2. nee

Kinderwetje van Houten

- Is overheidsbemoeienis nodig?

- Begin van sociale wetgeving in NL

De Swaan

Overheidsbemoeienis ten behoeve van het
algemeen maatschappelijke belang. 

Zorg en de Staat (1989)
- Interdependentie
- Externe effecten
- Dilemma van collectieve actie

Interdepedentie

Onderlinge of wederzijdse afhankelijkheid

Door de tijd heen sterk toegenomen.
(zelfvoorzienend > arbeidsdeling > arbeidsverdeling) 

Externe effecten

Iemand gedrag heeft (negatieve) gevolgen voor anderen.

(gevolg van de toegenomen interdependentie) 

Voorbeeldje: Persoon A leeft ongezond

> wordt snel ziek
> kan niet op zijn werk verschijnen
> werkgever de dupe, hij moet vervanger zoeken.

OF

Veel werkloosheid
> wegvallen koopkracht
> slecht voor economie

Dilemma van collectieve actie

Individuele keuzes leiden tot collectief ongewenste gevolgen.

Freerider-probleem: individu profiteert wel van de collectieve actie, maar draagt hier niet zelf aan bij. 

Visie van De Swaan:

De verzorgingsstaat is geen gevolg van altruïsme en solidariteit met minderbedeelden, maar het gevolg van een welbegrepen eigenbelang van de beter gesitueerden. 

Altruïsme = onbaatzuchtigheid

Leg in je eigen woorden uit waarom ook de 'beter gesitueerden' belang hebben bij de verzorgingsstaat.

Andere verklaringen voor de groeiende overheidsbemoeienis?

- Opkomende arbeidersbeweging

- Beschavingsoffensief 

Functies van de verzorgingsstaat:

- Verzorgen         > hulpen bieden aan wie dat niet meer zelf kan
- Verzekeren       > zekerheid van een (minimum) inkomen
- Verheffen          > kans krijgen om je te ontplooien 
- Verbinden         > gevoel van onderlinge verbondenheid

Na een bedrijfsongeval kan je niet meer werken. Je krijgt een uitkering om rond te komen.

1. Verzorgingsfunctie
2. Verzekeringsfunctie
3. Verheffingsfunctie
4. Verbindingsfunctie

Met dank aan een aanvullende studiebeurs en de mogelijkheid tot lenen kan iedereen studeren.

1. Verzorgingsfunctie
2. Verzekeringsfunctie
3. Verheffingsfunctie
4. Verbindingsfunctie

Getuigen van een ernstig ongeluk krijgen slachtofferhulp aangeboden.

1. Verzorgingsstaat
2. Verzekeringsfunctie
3. Verheffingsfunctie
4. Verbindingsfunctie

Is hier sprake
van betutteling
volgens jou?

1. ja
2. nee

Aan de slag!