5.3 Adsorberen en chromatograferen

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Deze les

Terugkoppeling vorige les + proefje

Uitleg nieuwe paragraaf

Hoe kun je een mengsel van zout en peper scheiden?

Mengsel van peper en zout scheiden

Benodigdheden:

Reageerbuisrekje
2 reageerbuizen
knijpfles water
filtreerpapier
trechter

Mengsel van peper en zout scheiden

1. Doe 2 cm water in de reageerbuis met het mengsel
2. Meng goed en laat even staan.

3. Vouw een filtreerpapier en doe in de trechter boven de lege reageerbuis.
4. Filtreer het mengsel. 

Wat blijft er achter in het filter?

Wat zit er in de reageerbuis?

Mengsel van peper en zout scheiden

Benodigdheden:

Brander
driepoot

indampschaaltje

Labjas

lang haar in een staart

veiligheidsbril

Mengsel van peper en zout scheiden

1. sluit de brander aan en laat hem branden met een gele vlam. 

2. zet het indampschaaltje op de driepoot en schenk hierin het mengsel in de reageerbuis. 

3. Stel de brander in op een blauwe, niet ruisende vlam en zet onder de driepoot.

4. laat al het water wegdampen. 

5. Gaat het spetteren, zet de brander dan uit. De rest van het water dampt weg met de overgebleven warmte.

Wat blijft er achter in het indampschaaltje?

5.3 Adsorberen en chromatograferen

Je leert:

1. wat adsorberen is en hoe je het toepast

2. wat chromatograferen is en hoe je het toepast 

Adsorberen

Adsorberen = aanhechten. 

zoals een sticker hecht aan het oppervlak kan een adsorptiemiddel ook dingen aan zich hechten. 

bv. kleurstoffen, geurstoffen, schadelijke gassen

Adsorptiemiddel

Een voorbeeld van een adsorptiemiddel is actieve kool. (norit)

De scheidingsmethode adsorberen gebeurt op basis van een verschil in stofeigenschap. Welke?

1. oplosbaarheid
2. dichtheid
3. aanhechting
4. deeltjesgrootte

waarom is norit zo'n goed adsorptiemiddel?

Chromatograferen

bij chromatograferen maak je gebruik van oplosbaarheid en aanhechting.

Uitleg chromatograferen

Het water is het oplosmiddel.

De kleurstoffen lossen wel of niet op in het oplosmiddel.

Het water trekt door het papier naar boven en neemt de opgeloste kleurstoffen mee. 

de ene kleurstof hecht eerder aan het papier dan de andere. 

Chromatogram

De gescheiden stippen op het papier noem je een chromatogram.  Hiermee kun je de 
RF waarde berekenen.

Iedere stof heeft zijn eigen RF waarde, op die

manier kun je uitrekenen om welke stof het
gaat.

Op welk verschil in eigenschappen berust chromatograferen?

Je hebt twee soorten snoepjes die allemaal blauw zijn. Hoe kun je onderzoeken of beide soorten snoepjes dezelfde blauwe kleurstof bevatten?

Bij een grotere Rf-waarde komt de stof hoger op het chromatogram.

1. waar
2. niet waar

De Rf-waarde is altijd een getal tussen 0 en 1.

1. waar
2. niet waar

Als de Rf-waarde nul is, is het een zuivere stof.

1. waar
2. niet waar

Aan de slag

Maak de vragen van paragraaf 5.3 online.