Les 2 - Machiavelli en Hobbes

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Geschiedenis van de Democratische Rechtsstaat in Nederland

Machiavelli en Hobbes

Waar zorgt een rechtsstaat niet voor

1. Gelijkheid voor de wet
2. verantwoording over het bestuur
3. voldoende welvaart
4. Overheid moet zich aan regels houden

Wat staat er in onze grondwet over onderwijs?

Artikel 23, lid 1 Grondwet

Het onderwijs is een voorwerp van de aanhoudende zorg der regering.

Waarom is de grondwet moeilijk te veranderen?

Machiavelli

Hobbes

Lesdoelen

Aan het einde van de les kun je:

• De ideeën van Machiavelli en Hobbes begrijpen en verwoorden
• De ideeën van beide mannen toepassen op concrete situaties

Machiavelli

• Leeft in de tijd van de Renaissance
• Machiavelli – ‘Il Principe’
  
• Geen ethiek, maar realisme
• Macht krijgen én behouden
  
• ‘Goed doen als het kan, slecht doen als het moet.’
  

Voorbeeld uit 'Il Principe'

De vorst moet beschikken over de sluwheid van de vos en de kracht van de leeuw. De leeuw kan de vallen niet ontgaan; de vos kan zich niet tegen de wolven verdedigen. Men moet dus vos worden om de vallen te leren kennen en leeuw om de wolven schrik aan te jagen. Zij die slechts de leeuw willen nabootsen, verstaan hun zaak niet.

Hobbes

• Pessimistisch mensbeeld
• Natuurstaat
• Het leven is ‘slecht, bruut en kort’ 

...and which is worst of all, continual fear, and danger of violent death; and the life of man, solitary, poor, nasty, brutish, and short

Hobbes' Oplossing

• Kiezen uit het minste van twee kwaden
  
• Niemand kan meer eigen baas zijn
  
• Iedereen geeft zijn macht weg – sociaal contract
  
• Creëren van Leviathan: een groep/persoon die boven de partijen staat
  

Praktijk

• Wie moet er de baas zijn in een land?
  
• Leviathan ( wordt vaak een alleenheerser = een absoluut vorst)
  
• Ongehoorzaamheid moet (flink) worden bestraft
  
• Hij mag niet worden afgezet (sociaal contract is tussen burgers)
  
• Liever een slechte vorst, dan geen vorst!
  

Machiavelli

Hobbes

Is het idee van Hobbes -instellen van een Leviathan- een goed idee voor Nederland?

Noem een verschil tussen de ideeën van Machiavelli en Hobbes

Lesdoelen

Aan het einde van de les kun je:

• De ideeën van Machiavelli en Hobbes begrijpen en verwoorden
• De ideeën van beide mannen toepassen op concrete situaties

Huiswerk

- Leren 10-12

- Maken (en zelf kritisch nakijken! Vraag het als je lastige zaken tegenkomt) 5-7