Hormonen/diabetes

• gezondheidsleer
• MBO
• Studiejaar 3

Spijsvertering 2

Korte herhaling van de functie van het spijsverteringskanaal;

Hormoonklieren bij spijsvertering;

Diabetes Mellitus.

Hoe zat het ook al weer:
Welke spijsverteringsorganen hebben wij?

Spijsvertering (metabolisme)

Metabolisme bestaat uit anabolisme en katabolisme

Anabolisme: van kleine moleculen grote moleculen maken, bijv glycogeen uit glucose maken of vet uit vetzuren (kost energie)

Katabolisme: van grote moleculen kleine moleculen maken, bijv glucose uit glycogeen en vetzuren uit vet (levert energie)

Functie van het spijsverteringsstelsel

Opname van voedsel door de mond
Fijnmaken van het voedsel​ 
Vloeibaar maken van het voedsel​
Verteren​ van koolhydraten, vetten en eiwitten, inclusief spijsverteringsenzymen en ontstane verteringsproducten
Opname in het bloed van de bruikbare voedseldelen​ 
Verwijderen van de onverteerbare voedselresten uit het lichaam​ 
Afbraak van stofwisselingsproducten en vreemde stoffen (ontgifting)​ 
Stimuleren van het immuunsysteem en de productie van vitaminen door darmbacteriën

Lever

Ligt rechtsboven in de buikholte tegen het diafragma aan.​

Functies o.a.:​

• Depot voor voedingsstoffen​
  
• Galvorming​
  
• Vorming van vitaminen​ 
• Ontgiftende werking​
  
• Vorming van antilichamen​
  
• Regulering van de wateruitscheiding​
  
• Bloedreservoir​
  

​

Galblaas

Gal is een uitscheidingsproduct van de lever dat een belangrijke rol speelt in de vetstofwisseling. 

​

De galafscheiding door de lever naar de galblaas is continu, hoewel ze toeneemt na het nuttigen van voedsel. ​

De uitscheiding van galsappen naar de darm vindt plaats onder invloed van het nuttigen van voedsel.

Dikke darm

Slokdarm

Lever

Dunne darm

Galblaas

Maag

Alvleesklier

Twaalfvingerige darm

Endeldarm

Wormvormig aanhangsel

Hormoonklieren

 Hormonen, worden meteen door omringende bloedvaten opgenomen.​

De hormoonklieren zijn dus klieren met interne secretie (inwendige afscheiding). ​

Het kenmerkende van deze klieren is dus dat de hormonen ter plaatse meteen in het bloed worden opgenomen om daarna elders in het lichaam hun werking te kunnen uitoefenen.

Pancreas (alvleesklier)

De pancreas ligt achter en tegen de maag aan.​

Functie: produceert pancreassap en hormonen.​

Hormoonproductie in eilandjes van langerhans.​

Productie: Insuline en Glucagon ​

          Worden rechtstreeks aan bloed afgegeven​

Insuline zorgt voor omzetting van glucose in glycogeen​

           Hierdoor sterk bloedglucoseverlagende werking​

Glucagon doet het omgekeerde-> bloedglucoseverhogend

Bijnieren

Opgebouwd uit: ​

Bijnierschors:  aldosteron (natrium- en de kaliumuitscheiding) en cortisol​ (verhogen hartslag)

 Bijniermerg​: adrenaline. Heeft invloed op het gehele lichaam​ 

Actie hormonen bij alarmsituaties:​

Bloedglucose stijgt​, hartslag en ademhaling versnellen​, bloeddruk stijgt​ , werking van maagdarmkanaal wordt geremd​ 

Wat is interne secretie?

1. inwendige bloeding
2. inwendige afscheiding
3. inwendige werking
4. uitwendige organen

Welke werking hebben de bijnierhormonen op het maag/darmstelsel?

1. de werking van het maag/darmstelsel wordt gestimuleerd
2. de werking van het maag/darmstelsel wordt geremd
3. er is geen verschil op de werking van het maag/darmstelsel

Diabetes

DM type 1: Ontstaat vaak op jonge leeftijd​. Het lichaam maakt zelf geen insuline aan.​ Gevolg stijging bloedsuiker​. Zonder behandeling worden bloedsuikers steeds hoger met gevolg diabetisch coma​

DM type 2: Alvleesklier maakt wel insuline maar is vaak onvoldoende voor de situatie​:

Behoefte aan insuline is toegenomen omdat men te veel eet​

= overgewicht​ of vermindering insulineproductie (ouder worden)

DM1 verschijnselen

 Veel dorst en veel plassen​

Afvallen zonder dat daar een reden voor is​ 

Ziek en beroerd voelen​

Veel honger hebben, of juist helemaal niet​

Wazig zien​

Misselijk zijn of overgeven​

DM2 verschijnselen

Vaak dorst en veel plassen​

Veel moe zijn​ 

Last van ogen, zoals rode en branderige ogen, wazig zien, dubbel zien of slecht zien​ 

Slecht genezende wondjes​ 

Kortademigheid of pijn in de benen bij het lopen​ 

Infecties die vaak terugkomen, zoals blaasontsteking​

Welke verschillen zijn er tussen DM type 1 en DM type 2? Noem er 2.

Wat is hypoglykemie?

1. laag bloedsuiker
2. hoog bloedsuiker

Hypo of hyper?

De hoeveelheid suiker in het bloed verandert steeds. Dat komt bijvoorbeeld door eten, drinken, bewegen, stress, emoties of een griepje. 

hypoglykemie = lage bloedsuikers (onder de 4 mmol/l)

hyperglykemie = hoge bloedsuikers (boven de 10 mmol/l)

HYPO symptomen:

zweten 
trillen 
duizelig zijn 
plotseling wisselend humeur 
ongeconcentreerd zijn 
hoofdpijn 
moe zijn 
hongerig zijn

HYPER symptomen:

veel plassen

veel dorst hebben en houden

vermoeid zijn

plotselinge humeurigheid, snel boos worden

misselijk zijn of overgeven

alles voelt vervelend

DM pte belt met klachten: dorstig, misselijk, moe. Waar denk jij aan?

1. hypoglykemie
2. hyperglykemie

Behandeling hypo

Een hypo gaat over als je snel iets zoets eet of drinkt (niet light). Bijvoorbeeld zes tot acht tabletten druivensuiker. ​
Duurt het nog een uur voordat je een maaltijd hebt? Eet dan alvast een boterham, wat biscuitjes of fruit.​ 

LET OP: In erge gevallen kun je flauwvallen bij een hypo. 

Behandeling hyper

Het lichaam wil zelf het teveel aan suiker in het bloed kwijtraken, door veel plassen. Veel blijven drinken (maar niets zoets!) helpt daarbij. ​
Beweging is goed, dan verbranden de spieren bloedsuiker. Als je insuline gebruikt, dan moet je meestal extra insuline bijspuiten.​ 

LET OP: Als de hyper steeds erger wordt, kun je flauwvallen of zelfs in coma raken. Bij een heel ernstige hyper heb je een diepe ademhaling en je adem kan naar aceton ruiken. 

Late complicaties DM 2

• hart- vaatziekten
• neuropathie (zenuwbeschadigingen)
• nefropathie (verminderde nierfunctie)
• retinopathie (beschadiging netvlies)
• infecties

Meer info over diabetes:

diabetesfonds.nl

thuisarts.nl

en natuurlijk je literatuur van school :)