H7.1 Het deeltjesmodel

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

H7.1 Het deeltjesmodel

Lesprogramma

1. Uitleg 7.1 
2. Zelf aan de slag met 7.1 online

Leerdoelen

1. Je kunt de bouw van stoffen beschrijven met behulp van moleculen. 
2. Je kunt het gedrag van moleculen en atomen in verschillende fasen beschrijven.
3. Je kunt het gedrag van moleculen en atomen bij verschillende - - faseovergangen beschrijven.
4. Je kunt een chemische reactie beschrijven als een verandering van de samenstelling van de moleculen.
5. Je kunt bij een chemische reactie de beginstoffen en reactieproducten - - onderscheiden.

Moleculen.

Scheikundigen hebben ontdekt dat elke stof uit moleculen bestaat. Iedere stof bestaat weer uit andere moleculen.

• Water bestaat bijvoorbeeld uit watermoleculen.
• Zout bestaat bijvoorbeeld uit zout moleculen.

Wat is een molecuul?

Een molecuul is het kleinste deeltje van een stof met dezelfde eigenschappen van die stof. Moleculen zijn zo klein dat we ze niet kunnen zien.

Deeltjesmodel.

In de natuurkunde en scheikunde wordt vaak het deeltjesmodel gebruikt. Dit zijn de eigenschappen hiervan:

• Moleculen van een stof veranderen niet.
  
• Moleculen van een stof bewegen voortdurend.
  
• Moleculen van een stof trekken elkaar aan.

Fasen.

Elke stof kan zich in 3 fasen bevinden. Zie hieronder het voorbeeld van water: 

1. IJs (vaste fase)  
2. Water (vloeibare fase)  
3. Waterdamp (gas fase)

In welke fase bevindt koolstofdioxide zich?

1. Vloeibaar.
2. Vast.
3. Gas.

In welke fase bevindt hout zich?

1. Vloeibaar.
2. Vast.
3. Gas.

Fase-overgangen.

Een stof kan van de ene fase naar de andere overgaan. Dit noemen we een fase-overgang.

Wat moet er met water gebeuren om van de vloeibare fase naar de vaste fase te gaan?

Zoek van de volgende fase-overgangen een voorbeeld op:
Smelten, condenseren en rijpen.

Fasen in het deeltjesmodel.

Op de volgende slide zie je de verschillende fasen in het deeltjhesmodel.

Chemische reacties.

Net heb je fase-overgangen gezien. Bij een fase-overgang blijft de stof hetzelfde (ijs is water maar dan vast). De moleculen blijven dan hetzelfde maar zitten dichter op elkaar.

Bij een chemische reactie veranderen de moleculen.

Chemische reacties.

Scheikunde is chemie. In de chemie gaat het vaak over reacties.

Bij een fase-overgang veranderen de moleculen niet, bij een  chemische reactie gebeurt dit juist wel.. Een voorbeeld van  een chemische reactie is de verbranding van aardgas. bij verbranding wordt zuurstof verbruikt. Uit aardgas en zuurstof worden twee nieuwe stoffen gevormd: water en koolstofdioxide

Chemische reactie

Een chemische reactie kun je schematisch opschrijven als:

Beginstoffen --> Reactieproducten

Dit noem je een reactieschema.

Voorbeeld:

aardgas + zuurstof --> water + koolstofdioxide

Chemische reactie.

Ander voorbeeld:

Het verbranden van hout. Voor het verbranden heb je hout, en erna heb je as. Dit zijn verschillende stoffen. 

Nu volgen er nog een paar vragen..

Het rotten van een appel is een...

1. Fase-overgang.
2. Chemische reactie.
3. Geen van beide.

Het verbranden van aardgas is een...

1. Fase-overgang.
2. Chemische reactie.
3. Geen van beide.

Wanneer een plas water verdwijnt spreek je van een...

1. Fase-overgang.
2. Chemische reactie.
3. Geen van beide.

Wanneer je suiker in je thee oplost is er een...

1. Fase overgang.
2. Chemische reactie.
3. Geen van beide.

Suiker in thee.

Dit is geen van beide want je houdt suiker en water moleculen over, maar ze zijn gemengd.

Reactie schema.

Aan de slag

- Lees je boek paragraaf 7.1 blz. 128 t/m 130

- Maak online de opdrachten bij 7.1