3.1 - 3 Consumptiemaatschappij en de gevolgen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Wederopbouw

geld: 

Marshallplan

beleid: 

Samenwerking sociale partners

+

politiek

bedrijfsleven

burgers

Focus / overeenkomst: gezamenlijk verantwoordelijkheidsgevoel en de hoop op een betere toekomst

Samen besluiten om te bezuinigen zodat er meer geld is voor de fysieke wederopbouw en een sociaal vangnet. 

lening / gift van de VS om land weer op te bouwen i.r.v. samenwerking in de EU (en onofficieel betere banden met de VS)

Wederopbouw is een succes: babyboom

Waarom was de babyboom een direct gevolg van het succes van de wederopbouw?

Kennen

• Waarom kon de wederopbouw alleen maar lukken met een sterke coalitie van sociale partners in combinatie met het Marshallplan?
• Wat was de rol van de geleide loonpolitiek binnen de wederopbouw?
• Wat was het belangrijkste doel voor het opbouwen van een sociaal vangnet? (Volgende keer)
• Wie was Willem Drees, waarom was hij zo geliefd?

Nederlandse loonpolitiek 

De overheid vond dat de lonen en productiekosten laag moesten blijven, om op die manier de economie snel op te bouwen. 

Voordeel?

- Lage lonen = meer werknemers in dienst = lage kosten = aantrekkelijk voor export

Nederlandse loonpolitiek 

In de jaren 60 ging dat fout: werknemers werden ontevreden over hun salaris en werden door werkgevers zwart uitbetaald. De regering verving daarop de geleide loonpolitiek door vrije loonpolitiek. 

Werkgevers en werknemers (vakbonden) gingen met elkaar overleggen over salarissen. 

Succesvol: lonen werden weer wit en stegen daardoor. 

Verzorgingsstaat

Onder leiding van Drees werd NL verder omgevormd tot een verzorgingsstaat. De overheid zorgt voor het welzijn van de burgers. Niemand zou onder het sociale minimum moeten leven. 

1949 Werkloosheidsuitkering

1957 Algemene Ouderdoms Wet (AOW) 

Verzorgingsstaat

De verzorgingsstaat kostte veel geld, maar inmiddels was NL rijk genoeg om dat te betalen. Daardoor werd de verzorgingsstaat steeds verder uitgebouwd door de sociale partners (vakbonden en werkgevers)  en politici. 

Ideaal van een maakbare samenleving: "met hard werken en elkaar helpen krijgen we allemaal economische gelijkheid"

Consumptiemaatschappij en de 

gevolgen

3.1

Waar gaat dit onderwerp over?

Historische Context Nederland 1948-2008

Waardoor veranderden de maatschappelijke verhoudingen in Nederland van 1948-1978?

Waardoor veranderden de maatschappelijke verhoudingen in Nederland van 1978-2008

De welvaart neemt toe in Nederland

Van multicultureel naar groeiende verdeeldheid

• Wederopbouw en Marshallplan
• Sociale coalitie om wederopbouw mogelijk te maken
• Babyboom
• Economische groei en verdere industrialisatie
• Maakbaarheid en maatschappij
• Ontstaan van de consumptiemaatschappij
• Verzuiling en ontzuiling
• Jongerencultuur
• Tweede feministische golf
• Van emigratie- naar immigratieland
• oliecrisis en het einde van de groei 

Waardoor veranderden de maatschappelijke verhoudingen in Nederland van 1948-1978?

Deze les

• Kunnen uitleggen waarom de consumptiemaatschappij een gevolg is van de gestegen welvaart
• 4 gevolgen  van de consumptiemaatschappij
• Waarom opstanden onder de jongeren en vrouwen ook een gevolg waren van de consumptiemaatschappij.
• Wat het verschil tussen nozems en provo's is. 

Afsluiting

Lezen blz. 74-75

Maken vraag 3.16 t/m 3.22

Het lukt!

• De welvaart groeit enorm

• Prijzen en lonen worden losgelaten en mensen krijgen eindelijk weer meer loon (maar ook: hogere prijzen...)

• Nederland wordt een consumptiemaatschappij: ook het kopen van luxe wordt belangrijk.

HERHALEN

In 1963 spreken we van een loonexplosie: door onder andere een tekort aan arbeiders stijgen de lonen dat jaar zeker 15 procent. 

En mensen geven het geld uit aan luxe producten

Gestegen welvaart + vrije loonpolitiek = kopen luxe goederen = consumptiemaatschappij

Dit had grote gevolgen...

Samenleving niet klaar voor de snelheid van veranderen

Maar meer dingen veranderen... zoals de winkels

Mensen gingen meer van het leven verwachten: ze wilden genieten

Verstedelijking: mensen trekken naar de stad die steeds groter wordt. 

Opstandige jeugd: nozems, provo's en feministen

Consumptiemaatschappij

Ouders

Genieten, maar met mate

kinderen

genieten!

Botsing tussen generaties: ze snappen elkaar niet, omdat ze hele andere dingen hebben meegemaakt en dus anders naar de wereld kijken. 

Opstandige jeugd

Algemeen

Zetten zich af tegen de oudere generaties

Nozems

Provo's

Vrouwen

Gelijke positie in de samenleving

Feministen

Genieten zonder grenzen!

Grenzen zijn bereikt

- weg met ongelijke verhoudingen (MVM)

-weg met strenge seksuele moraal (DM)

Nozems

Provo's

Feministen

Man Vrouw Maatschappij

Dolle Mina

Oefenen

Maken examenvraag 2,3 & 4