begrijpend lezen les 5: Alineaopbouw

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Nederlands
Begrijpend lezen
Les 5
VWO 1
 P2 2022-2023

In de vorige les heb je geleed...

... uit welke 3 delen een tekst bestaat.
... op welke manieren je een tekst kan inleiden.
...  op welke manieren je een tekst kan afsluiten.

Aan het einde van deze les...

...weet je hoe een alinea is opgebouwd.

Alineaopbouw

Alinea = een stuk tekst die bestaat uit een paar zinnen die bij elkaar horen (want ze gaan over hetzelfde deelonderwerp)

Zo kun je een alinea herkennen:

1. Nieuwe regel
2. Witregel
3. Inspringen

Alinea = kernzin + toelichting/voorbeeld/extra uitleg

Kernzin = belangrijkste zin van een alinea

Samenvatting van de tekst in 1 zin.

Een tekst kun je in logische stukken indelen. Een stuk dat bij elkaar hoort, heet een ...

Een beschrijving van 1 woord/ een paar woorden waar de tekst over gaat.

Het onderwerp van een alinea

Overtuigen, amuseren, informeren

globaal, zoekend, precies lezen

Hoofdgedachte

Alinea

Onderwerp

Deelonderwerp

Tekstdoelen

Leesstrategieën

Aan de slag!

Pak je boek erbij.

Lees tekst 14 'IJzertijd veranderde pre-Romeinse beschaving' op blz. 156.

Maak de vragen op slide 8 t/m 22.

1. Wat is het tekstdoel van tekst 14?

1. informeren
2. overtuigen
3. opiniëren
4. amuseren

2 Wat is de tekstsoort van tekst 14?

1. beschouwing
2. informerende tekst
3. betogende tekst
4. amuserende tekst

3. Voor welk soort publiek is tekst 14 geschreven?

1. Breed publiek
2. klein, gespecialiseerd publiek
3. Een persoon, een kleine groep personen

4. Hoeveel alinea's heeft tekst 14?

5. Schrijf de eerste twee en de laatste twee woorden van elke alinea op.

6. Lees de inleiding. Welke manier gebruikt de schrijver om de aandacht van de lezer te trekken?

1. De aanleiding voor het schrijven wordt genoemd.
2. Het onderwerp wordt aangekondigd.
3. Er worden een of meerdere vragen gesteld.
4. Een anekdote vertellen.

7. Wat is de kernzin van alinea 2?

8. Wat is de functie van de overige zinnen uit deze alinea? Leg je antwoord kort uit.

9. Schrijf de kernzin van alinea 3 op.

10. 'Operaties bestonden er haast niet, op schedelboringen na: Is dit de kernzin
van alinea 4? Leg je antwoord uit.

11. Wat is het deelonderwerp van alinea 5?

12. Wat is de kernzin van alinea 5?

13. Bedenk een passend tussenkopje voor alinea 5.

14. Op welke manier sluit de schrijver de tekst af?

1. Conclusie
2. korte samenvatting
3. Advies

15. Wat is de functie van de titel?

1. de lezer nieuwsgierig maken
2. het onderwerp van de tekst aangeven
3. A en B zijn allebei juist