Allemaal anders

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 1

HS 1.5: Allemaal anders

Deze les

Voorkennis

uitleg Allemaal Anders

Opdrachten maken

Lesdoelen

• Je kunt aanpassingen bij planten noemen.
  
• Je kunt aanpassingen bij dieren noemen.
• Je kunt beschrijven wat een gedaanteverandering is en hoe deze verloopt bij een vlinder
  
  

Dieren en planten moeten zich voeden, verdedigen en voortbewegen. Dat doet elke soort op zijn eigen manier

Glucose

Koolstofdioxide

Water

Zuurstof

Energie uit licht

Aanpassingen

Alle organismen hebben aanpassingen aan hun omgeving en leefwijze.

Je kunt denken aan ademhaling, beweging, voeding, verdediging en voortplanting.

Bijvoorbeeld: Vissen zijn aangepast aan water (kieuwen)

Vogels om te vliegen (vleugels)

Aanpassing bij planten

Genoeg water?

• Aanpassingen tegen uitdroging (bv in woestijn)
• kleine dikke / grote dunne bladeren
• veel / weinig wortels 
• Grote bladeren veel fotosynthese

Natte omgeving

Droge omgeving

Waterplanten

Waterdieren

• leven in het water
• hebben vinnen om te sturen, lichaamsvorm
  
• zijn gestroomlijnd: kop, lijf & staart lopen in elkaar over daardoor glijden ze snel door het water

Verdediging bij planten

• Stekels
• Brandharen
• Maken van gifstof
  

Voortbewegen

• zoolgangers
  
• teengangers
• topgangers (hoefgangers)

Dit zijn aanpassingen op de ondergrond.

      Zool      teen     hoefganger

Voeden

Een snuit van een varken, het gebit van een mens, de snavel van een vogel. Allemaal aangepast naar hun leefwijze.

• kegelsnavel → zaden
• pincetsnavel → insecten
• haaksnavel → vlees
  
• priemsnavel → bodemdiertjes
• zeefsnavel → zeven uit water
  

Vogels: Aanpassingen voor voeden

Zoolganger

Loopt op zijn hele voetzool 

(van hielbeen tot en met de teenkootjes). 

Voordeel: hij verdeelt zijn gewicht over een groot oppervlak en zakt niet snel diep weg in een zachte ondergrond zoals bijv. sneeuw.

Nadeel: een zoolganger is minder snel

Teenganger

Loopt op zijn tenen (alleen op de teenkootjes)

Voordeel: hij kan zachtjes sluipen

                     hij kan snel sprinten

Nadeel: bij lange afstanden is hij minder snel

Topganger  of hoefganger

Loopt op het puntje van zijn tenen 

(alleen op het laatste teenkootje/hoef)

Voordeel: hij heeft enorm lange poten/benen

en kan daardoor heel hard lopen

Nadeel: bij drassige ondergrond zakt hij makkelijk de bodem in

Verdedigen

Organismen moeten zich verdedigen tegen andere organismen die hun willen opeten.

Planten ook!

Verdediging bij dieren

       Tegen vijanden:

• stekels of gifstekels
• schutkleur -> onzichtbaar
• schild 
  Tegen de omgeving:
• vacht tegen kou
  

Gedaantewisseling

Hoe ontstaat een vlinder? 

• ei - larve - pop - vlinder

• De rups is de larve van de vlinder. In de pop vindt de gedaanteverwisseling plaats.
• Imago is een volwassen insect.

Nog een gedaantewisseling

Naast insecten hebben ook amfibieën een gedaantewisseling

En nu...

10 minuten in stilte eerst lezen en 

Werken aan paragraaf 5 

Dit is een

1. Teenganger
2. topganger
3. zoolganger

Een hond
is een .........

1. Topganger/hoefganger
2. Zoolganger
3. Teenganger

Een beer is een.........

1. Topganger/hoefganger
2. Zoolganger
3. Teenganger

Methode

Log in via magister

Ga naar leermiddelen en kies biologie voor jou 1KGT

code invullen