Observeren Signaleren en Rapporteren Les 3/observatiemethoden en technieken

• Beroepsorientatie
• MBO
• Studiejaar 1

Observeren Signaleren en Rapporteren

Les 3: Observatiemethode en technieken

Energizer

Moonwalking bear - leuk om de les mee te starten!

Hoe voel je je vandaag? 

en 

 Terugblik vorige les

Ik voel mij vandaag....

1. Moe, laat me met rust
2. Energiek, Yeah lets Go!
3. Mwah, ik had liever nog in mijn bed gelegen
4. Wel oke! ik kom om iets te leren vandaag

Observeren is?

Valkuilen bij observeren

Factoren die een observatie kunnen beïnvloeden

Onderdelen Eindopdracht

Programma

Lesdoelen

Theorie observatietechnieken 

Observatiemethoden - zelf les geven!

Boom opdracht 3: Observaties

PAUZE

Leeractiviteit 6 klassikaal

leeractiviteiten 7 & 8

Afsluiting les

Deel 1: 90 min (2 x45 min)

5 min. Welkom en AWR

5 min. Energizer

4 min. lesdoelen

10 min Terugblik vorige les

4 min. Programma

40 min  Theoretische gedeelte (actief)

10  min  Leeropdrachten 6

10 min Afsluiting les en huiswerk

88 min. totaal

Lesdoelen

Aan het einde van deze les kan ik:

- observatietechnieken uitleggen, zoals participerend en niet participerende observeren

- de verschillende observatiemethoden toelichten

Theoretische gedeelte

Verschillende observatie technieken

Wanneer je gaat observeren, bepaal je vooraf of jij participeert binnen de observatie of juist niet.

Participerend observeren:

- Intern observeren

- Lastig begeleiden - 2 dingen tegelijkertijd

- Selectief waarnemen

- Valkuil; makkelijk beïnvloeden situatie

- Vooral handig als vraagstelling/ doel niet concreet is/ informatie verzamelen.

- Vaak ook omdat er niet voldoende collega's zijn om te observeren.

Participerend observeren noem je ook wel intern observeren. Je bent dan actief bezig in de groep, terwijl je meteen ook observeert. Deze methode vraagt veel van jou als begeleider. Je doet immers twee dingen tegelijk. Je observeert en tegelijkertijd voer je de dagelijkse werkzaamheden uit. Er is een valkuil bij deze manier van observeren: je kunt namelijk makkelijk invloed uitoefenen op de situatie. Intern observeren is een goede keuze wanneer je vraagstelling nog niet concreet is. Op deze manier kun je eerst meer informatie verzamelen en op basis hiervan je vraagstelling concretiseren. Ook is het vaak een praktische keuze. Er is niet altijd iemand aanwezig die je taken kan overnemen, terwijl jij observeert.

Verschillende observatietechnieken

Niet - Participerend observeren:

- Extern observeren

- Begeleider observeert alleen, je kunt observatie nauwgezet uit te voeren

- Geen invloed op de situatie

- Vooral handig als je een complexe observatievraag hebt

- Valkuil: Observeren kan de cliënt afleiden

- Spiegelwand 

- Voldoende collega's nodig/ voldoende tijd nodig

Niet-participerend observeren noem je ook wel extern observeren. Bij deze manier van observeren ben je wel aanwezig in de groep, maar neem je niet deel aan de activiteiten. Je richt je volledig op de observatie. Extern observeren is prettig wanneer je een Niet-participerend observeren noem je ook wel extern observeren. Bij deze manier van observeren ben je wel aanwezig in de groep, maar neem je niet deel aan de activiteiten. Je richt je volledig op de observatie. Extern observeren is prettig wanneer je een complexe observatievraag hebt. Je hebt de tijd en de ruimte om je observatie nauwgezet uit te voeren. Een ander voordeel is dat je geen invloed kunt uitoefenen op de situatie. Je kijkt er tenslotte als buitenstaander naar. In de praktijk is deze manier van observeren niet altijd uitvoerbaar. Iemand moet tenslotte jouw taken overnemen, terwijl jij observeert. En het kan zo zijn dat jij, door te observeren, de cliënt te veel afleidt. Je kunt dit voorkomen door gebruik te maken van een spiegelwand. Degene die jij observeert, ziet jou niet – dus is er geen sprake van beïnvloeding.hebt. Je hebt de tijd en de ruimte om je observatie nauwgezet uit te voeren. Een ander voordeel is dat je geen invloed kunt uitoefenen op de situatie. Je kijkt er tenslotte als buitenstaander naar. In de praktijk is deze manier van observeren niet altijd uitvoerbaar. Iemand moet tenslotte jouw taken overnemen, terwijl jij observeert. En het kan zo zijn dat jij, door te observeren, de cliënt te veel afleidt. Je kunt dit voorkomen door gebruik te maken van een spiegelwand. Degene die jij observeert, ziet jou niet – dus is er geen sprake van beïnvloeding.

Verschillende observatiemethoden

(Thema 3.4 uit Methodisch begeleiden)

Observatiemethoden zijn:

• vrije observatie
  
• gestructureerde observatie
  
• intervalobservatie
  
• contextuele observatie
  
• protocollaire observatie

Opdracht

• Verdeel de klas in 5 groepen. 
• Elke groep werkt in een of twee  powerpoint dia's de observatiemethode uit.
• 1 persoon geeft een korte presentatie van hooguit 3 minuten!
• Gebruik voorbeelden!

Gebruikt thema 3.4 uit Methodisch begeleiden

1. vrije observatie
   
2. gestructureerde observatie
   
3. intervalobservatie
   
4. contextuele observatie
   
5. protocollaire observatie

Presentaties (2/3 minuten)

vrije observatie

gestructureerde observatie

intervalobservatie

contextuele observatie

protocollaire observatie

Presentaties (2/3 minuten)

vrije observatie

gestructureerde observatie

intervalobservatie

contextuele observatie

protocollaire observatie

Leeractiviteit 6 

a. Corine is een nieuwe cliënt op de woonvorm waar je werkt. Er is nog niet zoveel bekend over haar.

Methode: ?

Techniek: ?

Leeractiviteit 6

b. Steven woont in een voorziening voor mensen met een verslaving. Steven heeft aangegeven dat hij niet meer wilt drinken, hier is dan ook een doel op geformuleerd. De laatste tijd is hij echter een aantal keer onder invloed van alcohol thuis gekomen. Jullie willen in kaart brengen hoe vaak dit gebeurt.

Methode: ?

Techniek: ?

Leeractiviteit 6

c. Angelo is 14 jaar en woont op een leefgroep voor jongeren met complexe problematiek. Hij gaat sinds kort naar een voetbalvereniging. Ze zijn erg enthousiast over zijn technieken, echter het samenwerken met zijn teamgenoten loopt wel erg stug. Er wordt een verzoek gedaan of jij kan bekijken wat er gebeurt en vervolgens tips kan geven aan de trainer.

Methode: ?

Techniek: ?

Opdracht Leeractiviteit 7 & 8

Boek: Methodisch begeleiden Thema 3.4

ItsLearning 

 

Tijd over?

Boom opdracht

Boek: Methodisch begeleiden

 opdracht 3

Afsluiting les - check doelen

Lesdoelen check