20231101 Mask BASVMBOLJ4AK vmbo leerjaar 1 Thema's Media 6

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

BASVMBOLJ4AK

David Lindenaar

Docent burgerschap en maatschappijleer & -kunde bij de afdelingen:

Zorg, Vavo en Educatie

[e-mail]

Maatschappijkunde

AFSPRAKEN 

1. Kom op tijd.

2. Neem altijd jouw spullen mee. Je neemt elke les een opgeladen laptop, boek en pen mee.

3. Telefoon in de tas, dopjes uit, smartwatch verbinding uit.

4. Jas uit, tas van tafel en niet eten in de les.

5. Ben je er een les niet? Maak het huiswerk dan thuis. Gebruik de e-mail die ik elke les verstuur.

6. Sla geen vragen over en antwoord altijd met uitleg.

Maatschappijkunde: 

Thema's kgt examenkatern MEDIA

11-10: Communicatie en massamedia

16-10: Het medialandschap

18-10: Het belang van media

01-11: De rol van de overheid

01-11: Het nieuws

  

06-11: De macht van de media

08-11: Oefenen voor de toets

13 t/m 17-11:

Toetsweek

Terugblik op:

Woensdag 01-11:

De rol van de overheid

01-11: Het nieuws

Les 4: De rol van de overheid

• De drie uitgangspunten van de overheid als het gaat om media.
  
  
• Reclame.

1v17

4.1 Vrijheid van meningsuiting

De overheid heeft drie uitgangspunten als het gaat om media:

1. Vrijheid van meningsuiting
2. Betrouwbare informatievoorzieningen
3. Een pluriform media-aanbod

2v17

4.1 Vrijheid van meningsuiting

Vrijheid van meningsuiting

In de grondwet staat onder meer:

• Vrijheid van meningsuiting: je mag zeggen en schrijven wat je wilt.
  
• Persvrijheid: de media mogen bijna alles zeggen en schrijven wat ze willen.

In dictaturen is geen persvrijheid: daar bestaat censuur.

Censuur: artikelen van journalisten worden vooraf gecontroleerd en soms aangepast.

3v17

4.1 Vrijheid van meningsuiting

Vier uitzonderingen op de vrijheid van meningsuiting:

  

1. Aanzetten tot haat of discrimineren
   
2. Geen informatie verspreiden die onzedelijk is
   
3. Geen onwaarheden verspreiden.
   
4. Geen opruiende uitspraken doen.
   

Opruiend: mensen aanzetten tot haat of geweld.

Alleen een rechter mag achteraf bepalen of de media iets 
wel of niet hadden  mogen zeggen of schrijven.

4v17

4.2 Betrouwbaarheid en pluriformiteit

De overheid heeft drie uitgangspunten als het gaat om media:

1. Vrijheid van meningsuiting
2. Betrouwbare informatievoorzieningen
3. Een pluriform media-aanbod

5v17

4.2 Betrouwbaarheid en pluriformiteit

Betrouwbare informatievoorzieningen: 

Jij als burger hebt betrouwbare informatie nodig om je mening
te vormen over allerlei zaken in de maatschappij.

Betrouwbare informatie zorgt er ook voor dat je je betrokken
voelt bij wat er in de samenleving gebeurt.

6v17

4.2 Betrouwbaarheid en pluriformiteit

Pluriform media-aanbod

Pluriformiteit: er bestaan veel verschillende media, waarin veel verschillende
meningen aan bod komen.

De overheid reguleert een deel van de media om voor pluriformiteit te zorgen. 
Reguleren: de overheid stelt regels op waar dit deel van de media zich aan moet houden.

De gereguleerde media vormen de Nederlandse Publieke Omroep (NPO).

7v17

4.2 Betrouwbaarheid en pluriformiteit

Pluriform media-aanbod (1v2)

De belangrijkste regels uit de mediawet:

• Een publieke omroep is een vereniging, geen commercieel bedrijf.

Commercieel bedrijf: bedrijf dat het maken van winst als doel heeft.

• Een publieke omroep moet een eigen identiteit hebben.

Identiteit: speciale kenmerken die je niet ziet bij een andere omroep.

• Een publieke omroep moet minstens 50.000 betalende leden hebben.

8v17

4.2 Betrouwbaarheid en pluriformiteit

Pluriform media-aanbod (2v2)

De belangrijkste regels uit de mediawet:

• De publieke omroepen moeten een volledig
programma verzorgen.

• De publieke omroepen hebben recht op geld van de overheid.

• Beperkt reclame bij de publieke omroep.

• Product placement (sluikreclame) is op de publieke omroep verboden.

9v17

4.3 Reclame

Reclame zijn boodschappen die bedrijven verspreiden om hun producten te verkopen.

Reclame moet zorgen voor een bepaald imago: een beeld dat je bij dat product in je hoofd hebt.

Reclame is gericht op doelgroepen: mensen die de producten kopen.

Internetreclame

• Nog meer gericht op doelgroepen
  
• Influencers spelen een grote rol
  

10v17

4.3 Reclame

Makers van reclame moeten zich houden aan de

Nederlandse Reclame Code: regels voor reclame in Nederland.

‘Stiekem’ reclame maken is sluikreclame.

• Bijvoorbeeld product placement: bedrijven zorgen ervoor dat hun product te zien is in een tv-programma.
• Advertorials: een reclameboodschap die lijkt op een artikel
  in een krant of tijdschrift.
  

11v17

4.3 Reclame

Er is ook ideële reclame: reclame die gericht is op het
verbeteren van de maatschappij.

• Denk bijvoorbeeld aan de reclames van SIRE: #doeslief
  
• Of de campagnes van de overheid om ons gedrag te veranderen.
  

12v17

Les 5: Het nieuws

• Redacties
  
  
• Selectieve perceptie
  
  
• Referentiekader 

13v17

5.1 Hoe wordt het nieuws gemaakt?

Nieuwsberichten worden gemaakt door redacties: de groep mensen die de inhoud van een krant of programma bepaalt. Een redactie bestaat uit journalisten.

Redacties zoeken op vier manieren nieuws:

• Ze gaan zelf op zoek naar nieuws.
  
• Ze lezen persberichten.
  
• Ze kopen berichten van persbureaus.
  
• Ze krijgen tips of informatie.
  

14v17

5.1 Hoe wordt het nieuws gemaakt?

Redacties moeten een selectie (keuze) maken uit het nieuwsaanbod.

Voor die keuze gebruiken ze selectiecriteria: de regels die journalisten

hanteren om een keuze te maken uit het aanbod van nieuws. Ze kijken naar:

1. Actualiteit
2. Bijzonderheid van een gebeurtenis
3. Nabijheid van een nieuwsfeit
4. Doelgroep en het commerciële belang

15v17

5.2 Nepnieuws

Nepnieuws: nieuws waarvan de makers weten dat het niet waar is.

Objectiviteit: een beschrijving van gebeurtenissen die klopt

met de werkelijkheid en niet gekleurd is door een eigen mening.

Om zo objectief mogelijk te zijn, gebruiken journalisten een aantal criteria:

• Scheiding tussen meningen en feiten
• Passende woorden en beelden kiezen
• Hoor en wederhoor toepassen
• Meerdere bronnen gebruiken. Bron is degene die de journalist informatie geeft

16v17

5.2 Nepnieuws

Selectieve perceptie: het feit dat iemand bewuste of onbewuste keuzes maakt bij het waarnemen.

Je referentiekader bestaat uit al je persoonlijke waarden, normen, belangen, meningen en ervaringen.

17v17

Lesdoel 06-11:

Les 6: De macht van de media

We leren bij les 6:

• Beïnvloedingstheorieën:
  Injectienaaldtheorie
  Framingtheorie
  Theorie van de selectieve perceptie
  Agendatheorie
• Discussies over de media (en de minder prettige kanten van
  de media).

DEZE LES MOET JE HET VOLGENDE AFRONDEN:

Les 6: De macht van de media:
pagina 74 - 83:

opdracht 1 - 17 +

begrippen en samenvatting. 

Zelfwerktijd 06-11: 

Les 6: De macht van de media

Pagina 82 - 83: 

Begrippen en samenvatting

Les 6:

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

Begr

Samenv

Ben je klaar? Werk verder.

6.1 Beïnvloedingstheorieën

Beïnvloedingstheorieën:

1. Injectienaaldtheorie
2. Framingtheorie
3. Theorie van de selectieve perceptie
4. Agendatheorie

6.1 Beïnvloedingstheorieën

De injectienaaldtheorie

Injectienaaldtheorie: een medium is een injectienaald,

die het publiek volspuit met bepaalde ideeën.

Bij deze theorie spelen de volgende begrippen een grote rol:

Manipulatie: vervormde informatie geven zonder dat het publiek het merkt.

Indoctrinatie: het systematisch en voortdurend opdringen van bepaalde opvattingen en meningen aan het publiek.

Zelfwerktijd 06-11: 

Les 6: De macht van de media

Pagina 74 - 75 

Vraag 1 - 4

Les 6:

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

Begr

Samenv

Ben je klaar? Werk verder.

6.1 Beïnvloedingstheorieën

De framingtheorie

Framingtheorie: de media belichten een onderwerp op een bepaalde manier.

Daardoor ga jij ook op die bepaalde manier naar dat onderwerp kijken.

Denk aan het voorbeeld ‘Het glas is halfvol’ tegenover ‘Het glas is halfleeg’.

6.1 Beïnvloedingstheorieën

De theorie van de selectieve perceptie

Selectieve perceptie: de mediagebruikers maken zelf een keuze uit het aanbod van de media.

• mediagebruikers bepalen dus zelf wat ze wel of niet kijken.

• sommige informatie laten mediagebruikers wel toe, andere informatie niet.

• dit kan leiden tot een filterbubbel in combinatie met de algoritmes van de mediabedrijven.

Zelfwerktijd 06-11: 

Les 6: De macht van de media

Pagina 76 - 77 

Vraag 5 - 8

Les 6:

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

Begr

Samenv

Ben je klaar? Werk verder.

6.1 Beïnvloedingstheorieën

De agendatheorie

Agendatheorie: de media bepalen niet wát mensen denken,

maar hooguit waarover zij denken en met elkaar praten.

6.2 Discussies over de media

Minder prettige kanten aan digitale media:

  

• Mediabedrijven hebben veel macht;
  
• Wat je op internet plaatst, blijft daar ‘altijd’;
  Het recht om vergeten te worden: een zoekmachine 
  vragen om ervoor te zorgen dat jij niet meer voorkomt in de zoekresultaten.
• Iedereen kan over alles zijn mening geven (ook met schelden en dreigen, en anoniem);
  
• Iedereen kan alles zeggen (dus ook liegen).
  Disclaimer: een toevoeging aan een bericht, waarin staat dat het bericht misschien onwaar is.

Zelfwerktijd 06-11: 

Les 6: De macht van de media

Pagina 76 - 77 

Vraag 9 - 17

Les 6:

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

Begr

Samenv

Ben je klaar? Werk verder.

Terugblik 06-11:

Les 6: De macht van de media

We hebben bij les 6 het volgende geleerd:

• Beïnvloedingstheorieën:
  Injectienaaldtheorie
  Framingtheorie
  Theorie van de selectieve perceptie
  Agendatheorie
• Discussies over de media (en de minder prettige kanten van
  de media).

DEZE LES MOET JE HET VOLGENDE AFRONDEN:

Les 6: De macht van de media:
pagina 74 - 83:

opdracht 1 - 17 +

begrippen en samenvatting.