Herhalingsles thema 8

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Herhalingsles thema 8

Wat gaan we doen

Leerdoelen bespreken (schrijf op welke je lastig vind)

Begrippenlijst maken

1. Je kunt de bouw en functies van bladeren en het belang hiervan voor de fotosynthese beschrijven

Verschillende weefsels

- Opperhuid met huidmondjes

- Weefsel met bladgroenkorrels

- Vaatbundels

2. Je kunt in afbeeldingen vaatbundels, houtvaten en gastvaten benoemen en je kunt de functie van deze delen beschrijven

Bastvaten: vervoer water en suiker van de bladeren naar andere delen van de plant

Houtvaten: Lopen van de wortels en stengels naar boven met water en mineralen

3. Je kunt beschrijven hoe planten stevigheid verkrijgen

4. Je kunt beschrijven hoe opname en transport van water en mineralen bij planten plaatsvinden en je kunt het belang hiervan voor de fotosynthese beschrijven

5. Je kunt stoffen indelen in organische stoffen en anorganische stoffen

Organische stoffen zijn stoffen waaruit levende en dode organisme uit zijn opgebouwd of door deze organisme zijn gevormd. 

Anorganische stoffen: Afkomstig uit levenloze natuur

Bijvoorbeeld: water, zuurstof,

koolstofdioxide, ijzer en zouten

6. Je kunt de processen van fotosynthese en verbranding bij organismen beschrijven

Wat gebeurt in de mens? 

Wat gebeurt overdag in de plant en welke in de nacht?

7. Je kunt uit proefopstellingen met organismen in afgesloten ruimten afleiden hoe het gehalte aan zuurstof en koolstofdioxide in de ruimten verandert 

Opdracht 29 in je boek maken!!

8. Je kunt de assimilatie bij planten beschrijven

omzettingen van glucose

incl. vorming van glucose

vorming van organische stoffen waaruit organismen bestaan

Is het tegenovergestelde van verbranding. Stoffen worden opgebouwd ipv afgebroken

Functie van assimilatie producten.

Brandstoffen -> Deze stoffen worden gebruikt bij verbranding. Bv. Glucose.

Overdag wordt er meer gemaakt dan verbruikt voor brandstof. Deze stoffen worden op een andere manier gebuikt in de plant. 

Bouwstoffen ->  Voor de vorming van cellen en weefsels. bv. eiwitten voor cytoplasma. Cellulose voor celwanden. (ontstaan uit glucose)

Reservestoffen -> Alle cellen een klein beetje, grote hoeveelheden in verdikte delen of zaden.  bv. bollen, knollen. Mensen eten deze delen vaak. 

Bv. zetmeel,

 aan te tonen met joodoplossing, kleurt blauw/zwart

9. Je kunt beschrijven hoe ongeslachtelijke en geslachtelijke voortplanting plaatsvindt en je kunt hiervan voorbeelden noemen

Ongeslachtelijk (mitose): Een deel van de plant groeit uit tot een nieuwe plant, dus letterlijk hetzelfde als de moeder plant

Geslachtelijk (meiose): via zaden en vruchten. Kan via de wind en via insecten

10. Je kunt de delen van een bloem noemen met hun kenmerken en functies en je kunt omschrijven wat eenslachtige en tweeslachtige bloemen zijn

Wat is het vrouwelijke gedeelte?

Wat is het mannelijke gedeelte?

Wanneer is het eenslachtig, en tweeslachtig?

11. Je kunt omschrijven wat bestuiving is en je kunt kenmerken van insectenbloemen en van windbloemen noemen

12. Je kunt beschrijven hoe bevruchting bij zaadplanten verloopt en welke veranderingen er na bevruchting in het vruchtbeginsel plaatsvinden

1. De bloem voor de bevruchting
2. Na de bevruchting - vruchtbeginsel en zaadbeginsels groeien.
3. De kroonbladeren en de meeldraden vallen af, vruchtbeginsel wordt langer.
4. De bloemkelk verschrompelt, er blijft alleen een restant over. Van de stijl blijft alleen restant over, zaadbeginsels worden groter.
5. Uiteindelijk breekt de vrucht open en komen de zaden vrij.

13. Je kun uit afbeeldingen van (delen) van planten afleiden hoe de vruchten en zaden worden verspreid

14. Je kunt de ontkieming van een zaad en de verdere groei en ontwikkeling van de kiemplant beschrijven

éénjarigen

Gaan dood na 1 jaar, produceren meteen zaden

tweejarigen

Eerste jaar ontwikkeling, tweede jaar productie van zaden

15. Je kunt van eenjarige, tweejarige en meerjarige planten de kenmerken noemen en voorbeelden geven

1.1 Begrippen

Bladgroenkorrels: Groene korrels in de plant waar de fotosynthese plaats vindt

Vacuole: Blaasje gevuld met vocht in de cel, zorgt voor stevigheid

Cytoplasma: Volledige inhoud van de cel

Huidmondjes: Kleine mondjes in het blad die ervoor zorgen dat de plant vocht en zuurstof kwijt raakt

Sluitcellen: Cellen om de huidmondjes heen die de mondjes open en dicht doen

Fotosynthese: het omzetten van koolstofdioxide en water in zuurstof en glucose

Nerven: Vertakkingen van de vaatbundels in de bladeren, lijken op aders van een plant

Glucose: Voedingsstof van de plant. Hierdoor gaat de plant groeien

1.2 Begrippen

Vaatbundels: Hier vindt het transport plaats in de plant, bestaat uit vaten

Houtvaten: Lopen van de stengels naar de bladeren en knoppen. Vervoeren water en mineralen van wortel naar boven

Bastvaten: Vervoeren water en energierijke stoffen (vooral suiker) van blad naar alle andere delen van de plant

Cellulose en houtstof: Geven stevigheid aan de plant, anders zakt de plant in elkaar

Mineralen: Voedingstoffen voor de plant, wordt gebruikt voor groei

Wortelharen: Kleine 'haren' aan het uiteinde van de wortels, neemt water en mineralen op

1.3 Begrippen

Organische stoffen: Stoffen waaruit levende organismen zijn opgebouwd, koolhydraten (glucose en zetmeel), eiwitten en vetten

Anorganische stoffen: Komen voor in de organismen en de levenloze natuur, water, ijzer en zout

Stofwisseling: Alle processen in een organisme waarbij stoffen worden omgezet in andere stoffen

Reactie van fotosynthese: Koolstofdioxide+ water +licht--> Glucose +zuurstof

Verbranding: In alle cellen vindt dit plaats, er komt energie vrij, tegenovergestelde van fotosynthese

Reactie van verbranding van glucose: Glucose+ zuurstof--> koolstofdioxide+water+energie

1.4 Begrippen

Koolhydraten: Glucose kan in koolhydraten worden omgezet, een suiker, komt terecht in de bladeren en bloemen

Eiwitten: Glucose wordt met nitraat omgezet in eiwitten, nitraat wordt opgenomen uit de bodem

Vetten: Glucose kan omgezet worden in vetten, zit vaak in zaden (pinda's)

Assimilatie: Het omzetten van glucose in energierijke stoffen (koolhydraten, eiwitten etc.)

Brandstoffen: Producten van de assimilatie kunnen gebruikt worden als brandstof in de cel

Bouwstoffen: Ontstaan ook door assimilatie, hiervan groet de plant

Reservestoffen: Ontstaan ook door assimilatie, dit kan worden opgeslagen in de plant

Zetmeel: Voorbeeld van een reservestof in een plant kan aangetoond worden met Joodoplossing

1.5 Begrippen (1/3)

Ongeslachtelijke voortplanting: Deel van de individu groeit uit tot een nieuwe (kopie ouder)

Mitose: Gewone celdeling, moedercel maakt 2 dochtercellen (kopie)

Stekken: Een stuk van een stengel of een blad wordt afgesneden en opnieuw gepoot, er ontstaat een nieuwe plant (kopie)

Knollen: Uit een knol ontstaat een nieuwe plant verdikkingen van de wortel, aardappelen

Bollen: Een bolschijf met rokken (lagen) met daarin knoppen die uitgroeien tot nieuwe planten, een ui bijvoorbeeld

Enten: Een deel van de plant wordt afgesneden en op de stam geplaatst om vervolgens uit te groeien tot een nieuwe plant

Uitlopers en wortelstokken: Horizontaal groeiende stengels op bepaalde plekken groeien er nieuwe 'baby's' op de uitlopers, aardbeien

1.5 Begrippen (2/3)

Geslachtelijke voortplanting: Het versmelten van 2 geslachtscellen 

Meiose: Reductiedeling, van een moedercel worden er 4 cellen geproduceerd met de helft van de chromosomen

Bloemkroon: Het kleurige gedeelte van de bloem die insecten aantrekt, bestaat uit kroonbladeren 

Bloemkelk: Zijn de groene kleine bladeren onder de kroonbladeren, bestaat uit kelkbladeren

Meeldraden: Het mannelijke voortplantingsorgaan van de bloem, bestaat uit helmdraad en een helmknop

Stuifmeel: Zit in de helmknop en bestaat uit stuifmeelkorrels, Dit zijn de mannelijke geslachtscellen die zijn ontstaan door meiose

1.5 Begrippen (3/3)

Stamper: Zijn de vrouwelijke voortplantingsorgaan van de plant, bestaat uit een stempel, stijl en vruchtbeginsel

Stempel: Bovenkant van de stamper, hieronder zit de stijl (lange groene buis)

Vruchtbeginsel: Groeit uit tot een vrucht, hierin zitten 1 of meer zaadbeginsels

Zaadbeginsel: Hierin zit 1 eicel. Als deze bevrucht wordt met een stuifmeelkorrel groeit dit uit tot een zaadje. 

1.6 Begrippen (1/2)

Bestuiving: overbrengen van stuifmeel van een meeldraad naar een stempel van het zelfde soort

Zelfbestuiving: bestuiving tussen dezelfde plant

Kruisbestuiving: bestuiving van een andere plant

Insectenbloemen: bloemen waarbij het stuifmeel door insecten wordt verspreid

Windbloemen: bloemen waarbij het stuifmeel door de wind wordt verspreid

Bevruchting: de celkernen smelten samen

1.6 Begrippen (2/2)

Kiempje: eerste wat ontstaat uit de bevruchte eicel

Zaad: ontstaat uit een zaadbeginsel

Vrucht: ontstaat uit het vruchtbeginsel, zit vol met zaden

Zaadverspreiding: het verspreiden van de zaden van een plant (door de wind, dieren, kleven)

1.7 Begrippen

Zaadhuid: stevig bruine vlies aan de buitenkant van een boon

Kiemplantje: het zaadje groeit uit tot kiem en daarna een kiemplantje

Plasmagroei: Cellen groeien tijdens mitose

Celstrekking: Cel wordt langer

Eenjarige plant: bestaat maar 1 jaar, produceert meteen zaden

Tweejarige plant: heeft 1 jaar groei, 2e jaar zaden produceren

Meerjarige plant: Bestaat meerdere jaren, verliest alles bovengronds tijdens de winter maar groeit in de lente verder (bomen)