MAW V6 Periode 2

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

H 14 = domein E (verandering) in de syllabus

Vandaag: syllabus eindterm 19 (p. 56)

De kandidaat kan beschrijven hoe rationalisering, individualisering en institutionalisering worden beschouwd als typerend voor de ontwikkeling van westerse samenlevingen van traditioneel naar modern. 

Voordelen van rationalisering

Voordelen van rationalisering

• de verdere uitbouw van de wetenschap en daardoor een grotere mate van beheersing van sociale processen en de natuur;

• de rationele en efficiënte vormgeving van arbeidsorganisaties;

• de nadruk op universele formele regels en gelijke behandeling van gelijke gevallen in plaats van personen gunsten verlenen op basis van emotionele bindingen (formalisering en rationalisering van het recht);

• het meten van opbrengsten en de aandacht voor de juiste man of vrouw op de juiste plaats.

https:

Nadelen van rationalisering

Nadelen van rationalisering

• een wereld waarin ons bestaan als mens steeds meer dreigt te worden gecontroleerd en waarbij de middelen steeds meer de doelen gaan overheersen;

• differentiatie in arbeidsverdeling die leidt tot enerzijds vervreemding van werknemers ten gevolge van de ver doorgevoerde specialisatie van werkzaamheden en anderzijds tot grote machtsverschillen in bedrijven, organisaties en de samenleving als geheel;

• de onpersoonlijke benadering en formele, bureaucratische opstelling in relaties tussen mensen;

• de hoge eisen die het moderne arbeidsproces aan werknemers stelt waardoor veel mensen zich ziek moeten melden als gevolg van stress. Daarnaast is er een onderklasse ontstaan die niet aan die eisen kan voldoen en daardoor door de samenleving wordt uitgesloten;

• de toename van de macht van bureaucratische organisaties.

Rationalisering en de paradigma's

• Het functionalisme-paradigma benadrukt de voordelen van rationalisering (Weber: groei van materiële welvaart) 
• Het conflictparadigma benadrukt het ontstaan van maatschappelijke ongelijkheidverhoudingen door rationalisering (Marx: anti-kapitalisme)
• Het rationele actor-paradigma wordt benadrukt dat door de rationalisering actoren in toenemende mate het proces kunnen beheersen om de eigen doelen te bereiken. 

Voordelen en nadelen van individualisering?

Individualisering 

+  toename van individuele vrijheid, de vrijheid om een eigen weg te gaan en  veelal onbeperkt van het leven te genieten

- teloorgang van maatschappelijke integratie, toenemend egoïsme, met een totaal losgeslagen verzelfstandiging van mensen in de zin van het losraken van de bindingen met andere mensen en groepen en een toename van eenzaamheid. 

Aan de slag! 

14.1 Opdracht 3 p. 62:

 de bestaans(on)zekerheid van Nederlanders

''De verzorgingsstaat zorgt voor verbinding/een grotere sociale cohesie''