Instagrampoëzie 2hv

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2,3

Instagrampoëzie 2024

van: @reneoskam (ooit leerling op onze school)

Wat is poëzie?

Poëzie is een manier om met taal een indruk, een gevoel of een gebeurtenis te uiten. Het is een voorbeeld van een artistiek-literaire tekst met de nadruk op de schoonheid van de taal.

Gedichten zijn een vorm van kunst. De schrijver wil op een creatieve manier een sfeer of een gevoel weergeven aan de lezer, en doet dat met de hulp van bepaalde technieken.

Vaak speciale lay-out (opmaak)

Een strofe =

• een aantal versregels (regel in een gedicht) dat door een witregel gescheiden is van andere versregels;
  
• vergelijkbaar met een couplet in een lied en een alinea in een tekst.

Hoeveel strofes heeft dit gedicht?

Begrippen

Wat is eindrijm?

Eindrijm komt voor wanneer bepaalde verzen (regels) eindigen op dezelfde klank.

Bv. 'alleen en heen'. 

Begrippen

Eindrijm kun je aangeven met een rijmschema.

Je geeft dan iedere regel met dezelfde rijmklank dezelfde letter. Bijv.:

A

B

C

B 

Begrippen

Wat is assonantie (halfrijm)?

De klinkers van enkele woorden die dicht bij elkaar staan zijn hetzelfde.

Bv. nam, bad, glimlach, dat 

Bv. dromen en hoop

Dichtspier opwarmen met een stiftgedicht

Dit is een kort gedicht dat ontstaat door delen van een artikel of een andere tekst zwart te kleuren.

De woorden die overblijven vormen een samenhangende tekst die poëtisch is of juist geheel absurd kan zijn.

in zijn werkkamer kroelde hij zijn huisdieren met hun trouwe hondenogen

zonder problemen was het begonnen zijn grote liefde

Warming up!

Wat? Jouw creativiteit laten stromen

Hoe? Een stiftgedicht maken -> omcirkel woorden die jou aanspreken en streep de rest door

Tijd? 15 minuten (niet te lang over nadenken dus!)

Hulp? Blaadje met tekst, pen/potlood, jouw eigen fantasie

Uitkomst? Opwarmer voor jouw eigen instagramgedicht

Klaar? Versier jouw stiftgedicht zo mooi mogelijk

Wat? Zakelijke mail schrijven.

Op welke manier? Met je laptop kladversie maken, daarna op papier schrijven. 

Klaar? Steek je vinger op, dan kom ik bij je.

Hulp? Je mag zachtjes overleggen met je buurman of buurvrouw.

Uitkomst? Sla het op op je laptop en bewaar je papier. Hier ga je donderdag mee verder.

Tijd?

Kenmerken Instapoëzie

1) Het beeld, dus lettertype, kleuren en eventueel een afbeelding spelen een belangrijke rol. Dit noem je de materiële code (ook hashtags horen daarbij, bijv. #poëzie, #instadichters, #instapoetry of #dichtersvaninstagram.). Vaak vintage (polaroid, typemachine, handschrift)

2) Ze moeten meteen begrepen kunnen worden en zijn daarom vrij kort. Er wordt vaak gespeeld met rijm, ritme en alliteraties. Publieksgericht, bijvoorbeeld door een pointe (verrassende wending, grapje). Beeldspraak en stijlfiguren worden vaak gebruikt. Dit noem je de linguïstische code.

Voorbeeld Instapoëzie: @woordschittering en @reneoskam

Aantekeningen maken

Uiteindelijk ga je zelf een instagramgedicht (beeld en woorden) maken. Van alle gedichten samen maken we een gedichtenbundel.

Dit doe je op basis van een aantal opdrachten. Je moet hiervan vanaf nu duidelijke aantekeningen maken (op papier).

Pak je lesbrief en een pen! 

Beoordelingswoorden

Niet mooi of leuk maar: eentonig, genuanceerd, saai, spannend, droevig, ontroerend, moeilijk, makkelijk, ingewikkeld, duidelijk, emotioneel, beeldend, begrijpelijk, onbegrijpelijk, lieflijk, druk, grappig, geheimzinnig, verrassend, onverwacht, rustig, meelijwekkend, vaag, aangrijpend, nietszeggend, modern, levensecht, waardevol, waardeloos, herkenbaar, indringend, afstandelijk, leerzaam, kinderachtig, schokkend etc.

Aan de slag

Stap 1) Bekijk het gedicht als geheel en beschrijf in 1 woord wat je ervan vindt (gebruik een bijvoeglijk naamwoord,leuk en mooi zijn verboden :-))

Op de volgende slide gaan jullie die woorden invullen.

omschrijf in 1 woord!

Aan de slag

Stap 2) Schrijf op wat je opvalt aan de materiële code van dit gedicht van @vervlogen. Wat zie je, wat valt op aan het beeld, welke sfeer heeft dit voor jou, waar denk je aan? Wees uitgebreid!

Aan de slag

Stap 3) Schrijf nu op wat je opvalt aan de linguïstische code.  Kijk alleen naar de woorden (beeldspraak, klankherhaling, interpunctie, rijm (verschillende soorten), lettertype, ritme/metrum, tegenwoordige of verleden tijd). Wees weer zo uitgebreid mogelijk.

Aan de slag

Stap 4) Schrijf nu op in welke dieren jij jezelf herkent en waarom? Gaat het om het gedrag, uiterlijk, waar de dieren zijn, of misschien iets heel anders? Wees uitgebreid!

Onthoud:

... een gedicht hoeft niet moeilijk te zijn

... een gedicht hoeft niet lang te zijn

... een gedicht hoeft niet te rijmen 

Het mooie is: er hoeven geen regels te zijn, het mág wel!

Aan de slag!

Wat? Maak een instagramgedicht over jouw identiteit

Hoe? Stappenplan op het werkblad

Tijd? Tot het eind van de les

Hulp? jouw aantekeningen, jouw eigen fantasie

Uitkomst? Maak een (liefst vierkant) plaatje van jouw gedicht met een passende achtergrond en lettertype 

Klaar? inleveren Classroom (ook volgende les nog tijd) (maak er meerdere als je tijd over houdt)

Wat? Zakelijke mail schrijven.

Op welke manier? Met je laptop kladversie maken, daarna op papier schrijven. 

Klaar? Steek je vinger op, dan kom ik bij je.

Hulp? Je mag zachtjes overleggen met je buurman of buurvrouw.

Uitkomst? Sla het op op je laptop en bewaar je papier. Hier ga je donderdag mee verder.

Tijd?

Flarfgedicht

Een flarf is een gedicht op basis van woorden en zinnen uit zoekresultaten op het internet. Net zoals bij een collage zet je de zinnen of woorden die je googelde, achter of onder elkaar.

Mensen vragen ook

Wat betekent vriendschap?

Wat hoort allemaal bij vriendschap?

Wat betekent vriendschap voor ons?

Waarom is vriendschap belangrijk? 

Whatsapp

Maak een samenstelling van whatsappjes die je hebt gestuurd en ontvangen.

ik zie je straks

Samen koffie drinken

Heerlijk samen wandelen

Wat een mooie dag

Wat een geluk

Knipselgedicht

Knipselgedichten zijn gedichtcollages. Knip koppen uit kranten, tijdschriften en folders. Dat kunnen zinnen en losse woorden zijn. Leg de uitgeknipte woorden en zinnen naast en onder elkaar. Bedenk bij het rangschikken welk gevoel je wilt overbrengen.

Elfje

Dit is een gedicht met een vaste vorm. Het gedicht bevat 11 woorden:

een woord

twee woorden

drie woorden

vier woorden 

een woord

Haiku

Dit is een gedicht met een vaste vorm. 

vijf lettergrepen

zeven lettergrepen

vijf lettergrepen

Typografische gedichten

Kenmerken:

Het gedicht bevat tekst.

De tekst staat in een vorm die bij de inhoud past.