herhaling 3 4 en 5

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

herhaling 3, 4 en 5

Kruising

Moeder heeft genotype Aa

Vader heeft genotype Aa

Deze worden gekruist.

Generatie

• P: Bij een kruising geef je de ouders aan met de letter P (Latijn: parentes = ouders). 
• F1: De eerste generatie nakomelingen geef je aan met F1 (Latijn: filii = kinderen). Een generatie zijn alle organismen in één laag van een reeks voortplantingen. 
• F2: Bij veel kruisingen planten de organismen in de F1 zich ook weer voort. Hieruit ontstaat een tweede generatie nakomelingen: de F2.

Generatie P zijn de ouders.

F1 zijn de kinderen van P.

F2 zijn de kinderen van deze kinderen (F1) en dus kleinkinderen van P

Verhouding

P: AA x aa

Uitkomst F1: 100 % Aa

Uitkomst F2: 

• 25% AA
• 50% Aa
• 25% aa
• en dus 75% zwart

Stambomen

Notatie

P: ouders 

F₁: Eerste generatie nakomelingen

F_{2: Tweede generatie nakomelingen}

P

F1

3.5 Variatie in genotypen

Hoe zat het ook alweer?

Voortplanting: genen verder geven

Geslachtelijk: met bevruchting

-> kinderen niet geheel hetzelfde

Ongeslachtelijk: deel van origineel

groeit uit tot volgende individu

Ongeslachtelijke voortplanting

Wortelstokken, enten, stekken, knollen 

Ongeslachtelijke voortplanting

Een deel van de plant groeit uit tot een nieuwe plant. 

Je kunt planten stekken door een stukje van de plant af te knippen en weer te laten groeien

Aardappelen groeien via knollen

Geslachtelijke voortplanting

Via geslachtscellen (eicel en zaadcel)

Elk organisme is anders doordat er veel mogelijkheden zijn.

Kunstmatige selectie: Nakomelingen kiezen met de gunstigste eigenschappen (bvb bij hondenfokkers)

Veredeling: het doorfokken van deze gunstige eigenschappen

Geslachtelijke voortplanting

geslachtelijke voortplanting

eicel en zaadcel

Ongeslachtelijke voortplanting

deling: veel sneller

Mutatie

Een plotselinge verandering van een genotype = een mutatie

de veranderde genen zijn gemuteerd

Hoeft niet gevaarlijk te zijn (kan wel)

Een gemuteerd gen kan meegegeven worden aan de nakomelingen........--> langzaam nieuwe soorten

Mutatie

Een plotselinge verandering in het DNA in een eicel of zaadcel

De nakomeling kan er anders uitzien (zoals albino)

Een mutatie kan heel af en toe spontaan ontstaan (celdeling). Een mutatie kan ook ontstaan door mutagene stoffen.

Mutagene invloeden 

oefenen voor de so

test jezelf 3, 4 en 5

verder: thema 4 ordening introductie