Theorie fictiebegrippen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

Theorie fictie

Hoe kan ik me voorbereiden op het mondeling?

Genre

•  Type of soort boek (of film)
• Soorten genres? Thriller, fantasy, dystopisch,  ontwikkelingsroman, psychologische roman, reisverhaal
• Mijn genre van boek 1 is ................... 
• Mijn genre van boek 2 is:..................

Realistische of niet-realistische fictie

•  Boek 1: Het is .......................................fictie, omdat....................................(noem een voorbeeld uit het boek)
• Boek 2: Het is .......................................fictie, omdat....................................(noem een voorbeeld uit het boek)

Hoofdpersonen

1. Alle mensen die voorkomen in een verhaal
2. Belangrijkste personen in het verhaal
3. Alle personen die een naam hebben in het verhaal
4. Diegene van wie je de gedachten en gevoelens weet

ik-verteller (ik-perspectief)

Bij een verhaal met een ik-verteller vertelt de hoofpersoon het verhaal vanuit zijn of haar perspectief, wat een directe en persoonlijke ervaring geeft. 

Voorbeeld:

" Ik voelde de spanning in de lucht toen ik het podium opliep. Mijn handen trilden en mijn hart bonsde in mijn borst."

hij/zij-verteller ( - personaalperspectief)

Bij de hij/zij-verteller wordt het verhaal verteld vanuit een derde persoon, die niet betrokken is bij de gebeurtenissen. Dit kan een meer objectieve kijk geven. 

Voorbeeld:

"Hij voelde de spanning in de lucht toen zij eraan kwam. Zijn handen trilden en zijn hart bonsde in zijn borst."

Alwetende verteller

Een alwetende verteller heeft toegang tot de gedachten en gevoelens van meerdere personages en kan in de tijd en ruimte springen. Dit biedt een breder perspectief op het verhaal. Hij weet dus soms meer dan de personen zelf. Voorbeeld:

" Toen hij binnenkwam, voelde hij de spanning in de lucht. Tegelijkertijd zat zijn beste vriend in het publiek, die vroeg zich af hij het wel goed zou doen. Allebei waren ze stikzenuwachtig."

Wat is een perspectief?

1. Een eigenschap van de hoofdpersoon
2. De persoon uit het verhaal van wie je weet wat hij/zij denkt en voelt
3. Een bedacht personage
4. Een uiterlijk kenmerk

Wat is GEEN perspectief?

1. Hij/zij-perspectief
2. Het jij-perspectief
3. Alwetende verteller
4. Wisselend perspectief

ik-perspectief

personaal perspectief

auctoriaal perspectief

Hij liep naar de supermarkt en dacht aan wat hij ging eten.

Ik liep naar de supermarkt en dacht aan wat ik ging eten.

Hij liep naar de supermarkt, maar wist nog niet dat die vandaag gesloten was. 

Wat is de setting?

1. De historische tijd waarin het verhaal zich afspeelt.
2. De omgeving waarin het verhaal zich afspeelt.
3. De tijd en en ruimte waarin het verhaal zich afspeelt.
4. Het onbestemde heden: onduidelijk is in welke tijd een verhaal speelt.

 Tijd

• Boek 1 speelt zich af  in het heden/ verleden, want...................................... (noem een voorbeeld). 
• Het is geschreven op chronologische/ niet- chronologische volgorde omdat....................................(noem een voorbeeld) . 
• Er wordt gebruik gemaakt van flashbacks/flash forward, want..........................(noem een voorbeeld). 
• De vertelde tijd is ................................

 Tijd

• Boek 1 speelt zich af  in het heden/ verleden, want...................................... (noem een voorbeeld). 
• Het is geschreven op chronologische/ niet- chronologische volgorde omdat....................................(noem een voorbeeld) . 
• Er wordt gebruik gemaakt van flashbacks/flash forward, want..........................(noem een voorbeeld). 
• De vertelde tijd is ................................

Voorbeelden van Thema's

Liefde, gelijkwaardigheid, religie, gezondheid, culturen, ouderdom, kinderwens, vrouwenrechten, familiesystemen, marketing, management, klimaatproblematiek, psychologie, specifieke werkvelden, pesten

Laatste sheet.....

Neem het  schema over op de volgende pagina over in je schrift

en probeer straks onder woorden te brengen hoe dat voor jouw boek geldt.

1. Genre

•  Type of soort boek (of film)
• Soorten genres? Thriller, fantasy, dystopisch,  ontwikkelingsroman, psychologische roman, reisverhaal
• Mijn genre van boek 1 is ................... 
• Mijn genre van boek 2 is:..................

2. Realistische of niet-realistische fictie

•  Boek 1: Het is .......................................fictie, omdat....................................(noem een voorbeeld uit het boek)
• Boek 2: Het is .......................................fictie, omdat....................................(noem een voorbeeld uit het boek)

realistisch

niet-realistisch

3A. Personages (hoofdpersonen)

•  Boek 1: Een hoofdpersoon is ......................................., omdat....................................(noem een voorbeeld over zijn of haar gedachten of gevoelens met bladzijde......)
• Boek 2:  Een hoofdpersoon is  .......................................fictie, omdat....................................(noem een voorbeeld uit het boek)

3B. Personages (bijpersonen)

•  Boek 1: Een bijpersoon is ......................................., omdat....................................(noem een voorbeeld over zijn of haar gedachten of gevoelens met bladzijde......)
• Boek 2:  Een bijpersoon is  .......................................fictie, omdat....................................(noem een voorbeeld uit het boek)

ik-verteller (ik-perspectief)

Bij een verhaal met een ik-verteller vertelt de hoofpersoon het verhaal vanuit zijn of haar perspectief, wat een directe en persoonlijke ervaring geeft. 

Voorbeeld:

" Ik voelde de spanning in de lucht toen ik het podium opliep. Mijn handen trilden en mijn hart bonsde in mijn borst."

hij/zij-verteller ( - personaalperspectief)

Bij de hij/zij-verteller wordt het verhaal verteld vanuit een derde persoon, die niet betrokken is bij de gebeurtenissen. Dit kan een meer objectieve kijk geven. 

Voorbeeld:

"Hij voelde de spanning in de lucht toen zij eraan kwam. Zijn handen trilden en zijn hart bonsde in zijn borst."

4. perspectief

•  Boek 1: Het perspectief is  ......................................., omdat....................................(citeer een zin met bladzijdeverwijzing )
• Boek 2: Het perspectief is ......................................., omdat....................................(citeer een zin met bladzijdeverwijzing )

5. Setting

•  Boek 1: De setting  is  ......................................., omdat....................................(noem een voorbeeld daarbij dat de setting illustreert )
• Boek 2: De setting is ......................................., omdat....................................((noem een voorbeeld daarbij dat de setting illustreert ) 

6A. Tijd

• Boek 1 speelt zich af  in het heden/ verleden, want...................................... (noem een voorbeeld). 
• Het is geschreven op chronologische/ niet- chronologische volgorde omdat....................................(noem een voorbeeld) . 
• Er wordt gebruik gemaakt van flashbacks/flash forward, want..........................(noem een voorbeeld). 
• De vertelde tijd is ................................

6B. Tijd

• Boek 2 speelt zich af  in het heden/ verleden, want...................................... (noem een voorbeeld). 
• Het is geschreven op chronologische/ niet- chronologische volgorde omdat....................................(noem een voorbeeld) . 
• Er wordt gebruik gemaakt van flashbacks/flash forward, want..........................(noem een voorbeeld). 
• De vertelde tijd is ................................

7. Spanning

• Boek 1 maakt wel/geen gebruik van spanning, want ............................................................................................................................... (licht toe aan de hand van voorbeelden vorige sheet). 

• Boek 2 maakt wel/geen gebruik van spanning, want ...............................................................................(licht toe aan de hand van voorbeelden vorige sheet). 

8. Titel

• De titel van boek 1 is gekozen, denk ik, omdat  ............................................................................................................................(leg uit). 

• De titel van boek 2 is gekozen, denk ik, omdat ............................................................................................................................(leg uit).  

Voorbeelden van Thema's

Liefde, gelijkwaardigheid, religie, gezondheid, culturen, ouderdom, kinderwens, vrouwenrechten, familiesystemen, marketing, management, klimaatproblematiek, psychologie, specifieke werkvelden, pesten

9. THEMA

• Het thema van boek 1 is ..............................,  omdat  .....................................................................................(leg uit). 

• Het thema van boek 2 is   

    ............................,  omdat .....................................................................................

   (leg uit).  

Laatste sheet.....

Neem het  schema over op de volgende pagina over in je schrift

en probeer straks onder woorden te brengen hoe dat voor jouw boek geldt.