Slikproblemen

• Voeding
• MBO
• Studiejaar 1

Slikproblemen

Oorzaken slikproblemen

Infecties, zoals een keelontsteking.

Medicatie die de werking van je spieren of zenuwen vermindert.

Een aandoening aan de stembanden of strottenhoofd.

Spierziekten, zoals ALS.

Neurologische aandoeningen, zoals de ziekte van Parkinson.

Slokdarmaandoeningen.

Een beroerte of hersenbloeding.

Schildklierproblemen.

(Behandeling van) kanker in de mond- of keelholte.

Een verstandelijke beperking, zoals het syndroom van Down.

Ouderdom.

Hoe komt het dat het voedsel niet in de luchtpijp terecht komt?

1. De tong wordt tegen de keelwand gedrukt
2. De punt van de tong komt omhoog
3. Dat komt door de peristaltische beweging van de slokdarm
4. Het strotteklepje gaat dicht

Fasen slikproces

1. Orale voorbereidingsfase: Afhappen, kauwen
2. Orale transportfase: Tong duwt het voedsel naar de keel
3. De keel (of faryngeale) fase: Voedsel gaat door de keel
4. De slokdarm (of oesofageale) fase: Voedsel gaat via de slokdarm naar de maag

Fasen slikproces

Fase 1 en 2 kan je zelf besturen (willekeurig)

Fase 3 en 4 zijn een reflex (onwillekeurig)

Het slikproces gaat niet altijd probleemloos. Welke termen geven aan dat er iets misgaat bij het proces? (meerdere antwoorden mogelijk)

1. Dysfagie
2. Speekselvloed
3. Anosmie
4. Aspiratie

Termen

Dysfagie: Problemen met slikken

Speekselvloed: Hinder van teveel speeksel

Aspiratie: Het inademen (aspireren) van voedsel of braaksel

Hoe heet het als een hoestreflex niet optreedt bij verslikking?

1. Stille aspiratie
2. Aspiratiepneunomie
3. Asfyxie
4. Hypoxie

Stille aspiratie

Is gevaarlijk!

Kan leiden tot aspiratiepneunomie (longontsteking)

Bij dementie kan het zo zijn dat iemand vergeet om te slikken.

1. Waar
2. Niet waar

Wat kunnen signalen zijn
van eventuele slikproblemen?

Signalen

hoesten tijdens het eten, kokhalzen

een brok in de keel

speeksel verliezen

minder zin om te eten of afkeer van eten

een slechte adem

angst om te stikken

afvallen, uitdrogen

eten of drinken kan weer omhoog komen nadat het slikken

eten of drinken kan door je neus naar buiten komen

eten kan langer duren en knoeien tijdens het eten

Soms klinkt de stem van een cliënt met slikproblemen 'borrelig' of 'nat'.

IDDSI

"International Dysphagia Diet Standardisation Initiative" 

Doel: patiëntveiligheid rondom het slikken vergroten

IDDSI heeft een raamwerk ontwikkeld dat uit acht levels in verschillende kleuren, cijfers en termen bestaat, zodat we overal ter wereld hetzelfde meten.

BELANGRIJK

Als helpende zorg en welzijn mag je niet zomaar cliënten met slikproblemen helpen met voeding.

Spreek dit duidelijk af met de organisatie waar je werkt.

Vaak zijn er cursussen die je kan volgen.