H4 AK 2.4

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Goedemiddag!

• Je gaat met deze LessonUp zelf paragraaf 3.4 doorwerken

Leerdoelen landschapszones

• Je kunt de kenmerken van de subtropische, gematigde, boreale en polaire landschapszones benoemen.
  
• Je kunt aan de hand van kaarten het verband uitleggen tussen klimaatgebieden, landschapszones en vegetatiezones voor de subtropische, gematigde, boreale en polaire gebieden.

Lees de tekst hieronder (of in je boek) over de Subtropische zone

De subtropische zone is de benaming voor het gebied dat een Middellandse Zeeklimaat heeft, of een klimaat dat daarop lijkt. Buiten het Middellandse Zeegebied vind je ook in delen van California, Chili, Zuid- Afrika en Australië (bron 14) droge, hete zomers en milde, regenachtige winters. In feite schuift het hogedrukgebied van een nabijgelegen woestijn ’s zomer over dit gebied heen.

Delen van China en Japan worden ook tot de subtropische zone gerekend. Het is er warmer dan bij ons, maar er valt wel het hele jaar regen. Dit geldt ook voor een aantal andere gebieden (bron 11). Ten slotte zijn er gebieden die juist een droge winter kennen. Dit zijn gebieden met een klimaat dat sterk lijkt op een savanneklimaat, maar die door hun noordelijke of zuidelijke ligging of hun hoogteligging net te koud zijn om bij de tropische zone te horen. Het gaat hier onder andere om de hooglanden van Oost-Afrika en Madagaskar (bron 8) en delen van China. Afhankelijk van het type klimaat vind je daarop aangepaste vegetatie. Bij een droge zomer is de vegetatie aangepast aan de zomerse droogte. De bladeren zijn hard en leerachtig om vochtverlies te beperken. Denk aan olijfbomen en kurkeiken. In een gebied met droge winters zijn de planten minder sterk aangepast. 

De winter is immers kouder, waardoor het vochtverlies sowieso lager is. Wanneer het hele jaar door regen valt, zie je nog minder aanpassingen. Zo is de beroemde Japanse kersenbloesem (bron 15) slechts een variant op de onze.

Middellandse zeeklimaat op aarde

Geef hieronder 5 kenmerken van de subtropische landschapszone (gebruik de slides hiervoor of gebruik je boek, par 2.4)

Lees de tekst over de gematigde zone

De gematigde zone is de landschapszone waar wij wonen. Het is er niet bijzonder warm of koud, droog of nat. Gematigd dus. Toch zijn er ook in deze zone enorme verschillen. Zo zijn de relatief droge steppes van Kazachstan en de Great Plains echt wat anders dan de eeuwige regen van Ierland. En onze winters kunnen wel eens koud zijn, maar in Chicago of Sapporo is dat elk jaar het geval.

In de gematigde zone vind je veel loofbossen die in de herfst hun blad verliezen (bron 16). In de drogere gebieden vind je grassteppes en in de koudere naaldbossen. De grassteppes hebben een zeer vruchtbare bodem, doordat er zich eeuwenlang grasresten hebben opgehoopt. Die werden door de droogte slecht afgebroken. Nu worden deze gebieden gebruikt voor grootschalige graanbouw. 

De gematigde zone is door het milde klimaat erg geschikt voor bewoning. Vooral de loofbossen zijn gekapt om plaats te maken voor allerlei vormen van landbouw en de bouw van steden.

Geef hieronder 5 kenmerken van de gematigde landschapszone (gebruik de slides hiervoor of gebruik je boek, par 2.4)

Lees de tekst over de boreale zone

Boreale zone

De boreale zone lijkt een beetje op de gematigde zone, maar is kouder, vooral in de winter. Je vindt er uitgestrekte naaldbossen. Door de kou worden de naalden en andere plantenresten slecht afgebroken; zo slecht dat ze nauwelijks ten goede komen aan nieuwe vegetatie. In combinatie met het zandige materiaal dat ijskappen in de ijstijden in deze gebieden hebben achtergelaten, zijn de bodems veelal weinig vruchtbaar. De naaldbossen worden vaak gebruikt voor de productie van hout als grondstof van papier en meubels.

Je vindt de boreale zone in het noorden van Canada, Alaska, Siberië en Scandinavië. Dit type landschap is nauwelijks aanwezig op het zuidelijk halfrond. 

Geef hieronder 5 kenmerken van de boreale landschapszone (gebruik de slides hiervoor of gebruik je boek, par 2.4)

Waarom komt de boreale zone nauwelijks voor op het zuidelijk halfrond?

Lees de tekst over de polaire zone

In de polaire zone is het koud. Richting de Noordpool worden de naaldbossen steeds minder dicht totdat er alleen nog mossen en grassen groeien. Dit is de toendra (bron 16). Nabij de polen vind je ten slotte de ijskappen van Groenland en Antarctica.

Mensen die op de toendra wonen, leven van de jacht op rendieren en de visserij. Ze leven vaak nomadisch. De oude Sovjet-Unie gebruikte dit soort gebieden als laboratorium voor kernproeven en voor de bouw van strafkampen.

In de bergen vind je eenzelfde soort opeenvolging van landschapszones als op de aarde als geheel. De voet van de Kilimanjaro in Kenia en Tanzania staat namelijk in de tropische zone, maar op de top ligt ijs.

Geef hieronder 5 kenmerken van de polaire landschapszone (gebruik de slides hiervoor of gebruik je boek, par 2.4)

gematigde zones

polaire zone

boreale

zone

subtropische zone

dichtbevolkt

alleen Noordelijk halfrond

leerachtige bladeren

geen bomen

Welke klimaat-landschapszones kan je matchen?

Tropisch klimaat

Droog klimaat

Zeeklimaat

Continentaal klimaat

Polair klimaat

Tropische zone

Boreale zone

Subtropische zone

Gematigde zone

Polaire zone

Aride zone

Huiswerk dinsdag

Maken 2.4: 4,5 en 6

Maken tijdens leerhuisles maandag: 

examentraining Peru en Argentinië-1

Extra oefenen? 

Maak de oude examenvragen die volgen!

Geef hier de juiste combinaties aan 

(van de vraag op de vorige sheet)

1

2

3

4

foto a

foto b

foto c

foto d

naaldwoud

regenwoud

Geef hier de juiste combinaties aan 

(van de vraag op de vorige sheet)

A

B

C

D

Geen foto

locatie 1

locatie 2

locatie 3

locatie 4

locatie 5

locatie 6

Stelling: 'ik beheers de stof van paragraaf 3 en 4 en kan deze toepassen'
1=totaal mee oneens, 10=helemaal mee eens