Paragraaf 4: Tekstverbanden en signaalwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 2

- Pak je materiaal voor;

- Pak je leesboek;

§4 Tekstverbanden en signaalwoorden

Voordat we beginnen:

Planning

Uitleg werkwoordspelling 

Zelfstandig met de oefeningen aan de slag

P L A N N I N G

Cursus 1 - Meer dan lezen

1. Lezen

2. Lesdoelen

3. Herhaling 

4. Theorie tekstverbanden en signaalwoorden

5. Afronden

• Je leert tekst verbanden herkennen aan de hand van signaalwoorden. 

Lesdoelen

Woordraadstrategieën

1) Een synoniem zoeken: Mara transpireert in de zon. Zij rent over het sportveld en zweet enorm. 

2) een omschrijving zoeken: Lotte houdt de waarheid hardnekkig vol, ze houdt zich vast aan wat ze gezegd heeft. 

3) Een voorbeeld zoeken: Tijdens de biologie hadden we het over het gebruik van onze zintuigen: zien, horen, proven, voelen en ruiken. 

4) Tegenstelling zoeken.

Bijvoorbeeld: boven- onder; hoog - laag; veilig- gevaarlijk; klassiek- modern

Woordraadstrategieën

5. Een bekend woorddeel zoeken.

1. Deze strategie kan je toepassen bij woorden die zijn samengesteld uit twee of meer woorden.

2. Bij woorden met een voorvoegsel  (ongezond) en bij woorden met een achtervoegsel (draadloos). 

Voorvoegsels: in-, on-, ont-, her-, wan-, oud-, ge-

Achtervoegsels: -loos, -lijk, -ig, -aar, -heid, -dom, -ling, -baar

• Een nieuwe alinea begint altijd op een nieuwe regel.
• Soms begint de eerste regel van een alinea met een
   stukje wit. Dat noem je inspringen.
• Soms wordt er tussen twee alinea’s een regel
   overgeslagen. Dat noem je een witregel.

Alinea's en kernzinnen

Teksten zijn dus verdeeld in alinea's. Een alinea bestaat uit een aantal zinnen die bij elkaar horen, omdat ze over hetzelfde gaan.

De belangrijkste informatie uit een alinea staat in de kernzin. Dat is meestal de eerste zin en soms de laatste. In de rest van de alinea staat dan vaak meer informatie of voorbeelden.

Oriënterend lezen

Kijk naar	de titel afbeeldingen bij de tekst tussenkopjes woorden in vet/cursief/kleur
Lees	de eerste alinea/alinea's

Tekstverbanden en signaalwoorden

In teksten hebben zinnen en alinea's met elkaar te maken. Ze houden verband met elkaar. Aan een signaalwoord zie je met welk verband je te maken hebt. Die woorden helpen je een tekst beter te begrijpen.

apps.noordhoff.nl

Tekstverbanden met aantal signaalwoorden 1/2

• opsomming:   ten eerste, ten tweede, om te beginnen, daarnaast, verder, ten slotte
• tijdvolgorde/chronologisch:   vroeger, later, nu, eerst, daarna, vervolgens, uiteindelijk, intussen
• voorbeeld/toelichting:   bijvoorbeeld, zo, op deze manier, als, zoals, denk aan, neem nou, neem bijvoorbeeld
• tegenstelling:     in tegenstelling tot, maar, echter, hoewel, daarentegen, tegenover, toch, aan de ene kant.

Verband: opsomming

Signaalwoorden: allereerst, ten eerste, ten tweede, ook, bovendien, daarnaast, verder, vervolgens, tot slot

Max is dol op sporten. Hij kan goed wielrennen, maar hij is ook een prima zwemmer. Bovendien loopt hij regelmatig hard.

Welk signaalwoord geeft een opsomming aan?

Ik heb geen zin in school. Verder vind ik het jammer dat de vakantie voorbij is.

Verband: tegenstelling

Signaalwoorden: maar, daarentegen, echter, toch, integendeel

De weerman vertelde dat het vandaag mooi weer zou worden, maar het regende heel erg hard.

Welk signaalwoord geeft een tegenstelling aan?

De vakantie duurde twee weken. Toch vond ik dat te kort.

Verband: tijdsvolgorde/chronologisch

Signaalwoorden: vroeger, later, nu, eerst, daarna, vervolgens, uiteindelijk, intussen

Eerst moest Samira naar dansles en daarna ging ze naar huis.

Welk signaalwoord geeft een tijdsvolgorde/chronologie aan?

Nadat we naar de winkel waren geweest, gingen we naar huis

Verband: voorbeeld/toelichting

Signaalwoorden: bijvoorbeeld, zo, op deze manier, als, zoals, denk aan, neem nou, neem bijvoorbeeld

Er zijn veel verschillende accomodaties die je kunt huren, zoals tenten, stacaravans en bungalows.

Welk signaalwoord geeft een voorbeeld/toelichting aan?

Je kunt verschillende technieken gebruiken, neem bijvoorbeeld schuren, schaven of raspen.

Naar school neem ik meerdere dingen mee, zoals: schoolpas, pennen en schriften.

Zoals is het signaalwoord voor .......

1. opsomming
2. voorbeeld/toelichting
3. tegenstelling
4. tijdsvolgorde/chronologie

Ook het tweede lesuur had ik best kunnen missen.

Ook is een signaalwoord voor een .....

1. 0psomming
2. voorbeeld/toelichting
3. tegenstelling
4. tijdsvolgorde/ chronologie

Aan de slag 

Maken:

Cursus 1

Tekstverbanden en signaalwoorden

Opdracht 1 t/m 4

Zelfstandig werken

Wat :	Boek: cursus 1 meer dan lezen Paragraaf 3: tekstverbanden en signaalwoorden Maken: Opdracht 1 t/m 7 (vraag 4 NIET)
Hoe :	Ipad
Tijd :	15 minuten
Klaar :	Kiezen uit: (GEEN IPAD) - Samenvatting maken van Cursus 1 - Puzzel 1, 2 en 3 maken op blz. 236-237-238 - Lezen

ZELFSTANDIG WERKEN

• Je kunt de kernzin van een alinea bepalen.
• Je leert wat een alinea is.
• Je hebt 10 minuten zelfstandig gewerkt.

Lesdoelen