Spanning, tijd en ruimte 1.8 en 1.9

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1-3

Vandaag

1.lezen

2.terugblik perspectieven

3. theorie spanning, tijd en ruimte

4. oefenen paragraaf 1.5 deel 2 en theorie toepassen op je eigen boek

Lesdoel: na de komende twee lessen kun je begrippen over  spanning, tijd en ruimte toepassen op een verhaal. 

Welk perspectief is dit?

"Mijn familie en ik woonden in een boerenhuis aan de rand van Serov. Het stond boven op een heuvel. Een massief houten blokhut was het, een traditionele izba. Warm in de winter, koel in de zomer."

Het begin van 'Roza' van Olivier Willemsen

Functies van ruimtes 

plaatsbeschrijving: gedetailleerde beschrijving van een plek, bijv. de huiskamer

sfeer: gedetailleerde beschrijving van bijvoorbeeld het weer (bijv. onweer)

informatie over personage en diens gevoelens: bijvoorbeeld iemand in een afgesloten ruimte

Kijkvragen

Wat voor invloed heeft de ruimte op 

1. de gedachten en gevoelens van Boy 7?

2. de sfeer?

3. de spanning?

Voorbeelden technieken spanning 

open plekken in de tekst: lezer weet niet gelijk alles

uitstel en vertraging: auteur werkt toe naar een climax en kan dan bijvoorbeeld ineens weer een flashback geven

dwaalspoor: de schrijver wekt verkeerde vermoedens

vooruitwijzing: er wordt alvast verwezen naar een mogelijke afloop (dit is niet hetzelfde als een informatievoorsprong)

Chronologie en flashback

Chronologische volgorde: gebeurtenissen vinden plaats in de volgorde zoals ze in de werkelijkheid plaatsvinden.

Flashback: lezer wordt meegenomen naar het verleden (ook in dialogen, etc.). 

Verhaallijnen

Waar het verhaal om draait: kan om een of meerdere personen gaan. 

in medias res (halverwege het verhaal) of ab ovo (vanaf het begin)

Kijkvraag

Waar zit de flashback in dit fragment?

Maken

- Nakijken in je lesboek: 1.4 deel 2

- Maken: paragraaf 1.5, deel 2 (inleidende vragen en fragment uit 'In Transit'), blz. 66 e.v.

- Pak je leesboek en ga de behandelde begrippen uit de theorie toepassen op je eigen boek! Schrijf je aantekeningen op in je aantekeningenschrift.

Toets

Toepassen theorie bij verhaalfragment

Paar vragen over je boek

Voorbeeld toetsvragen:

Leg uit wat een biografie is en geef een voorbeeld.

Lees het verhaalfragment. Begint het verhaal in medias res of ab ovo? Leg uit.