les 7 formuleren foutieve samentrekking

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Foutieve samentrekking

Soms gaat er iets mis bij het maken van een samentrekking.

Wat is eigenlijk een samentrekking?

correcte samentrekking

In een samentrekking zijn herhaalde woorden weggelaten.
Bijvoorbeeld woorddelen of woorden:

• De blokker verkoopt huis-, tuin- en keukenartikelen.
• huisartikelen, tuinartikelen en keukenartikelen.
• De leerlingen haalden hoge en lage cijfers.
• De leerlingen haalden hoge (cijfers) en lage cijfers.

Correcte samentrekking

Of in een samengestelde zin met 'en' of 'maar'.

• Hij pakte zijn jas en liep naar de deur.
• Hij pakte zijn jas en (hij) liep naar de deur.
• Ik heb mijn scooter gekregen en uitgeprobeerd op mijn verjaardag.
• Ik heb mijn scooter gekregen en (ik heb mijn scooter) uitgeprobeerd op mijn verjaardag.

Foutieve samentrekking

Wanneer gaat het mis?

Doe de volgende checks:

1. betekenis hetzelfde?

2. vorm hetzelfde? (meervoud/enkelvoud)

3. rol hetzelfde? (zinsdeel)

Betekenis niet hetzelfde

Wanneer gaat het mis?

Doe de volgende checks:

1. betekenis hetzelfde?

2. vorm hetzelfde?

3. rol hetzelfde?

• 1. Ik ben moe en (ben) daarom vroeg naar bed gegaan.
  (Ben is eerst een kww (iets zijn), daarna een hww bij 'gegaan' = niet dezelfde betekenis.)
   
• 1. Hij heeft een diploma en (heeft) daar hard voor gewerkt.
  (Heeft betekent eerst: iets bezitten, daarna een hww bij gewerkt = niet dezelfde betekenis.)  

Vorm niet hetzelfde (mv en ev)

Wanneer gaat het mis?

Doe de volgende checks:

1. betekenis hetzelfde?

2. vorm hetzelfde?

3. rol hetzelfde?

• 2. De vier leerlingen gaan naar het schoolfeest en de docent naar huis. 
  
  De vier leerlingen (mv) gaan naar het schoolfeest en de docent (ev) GAAT naar huis. 
• 
  
• 2. De zaklamp schijnt, maar de straatlantarens ook.  Hoe zit het hier?

Rol niet hetzelfde (zinsdelen)

Wanneer gaat het mis?

Doe de volgende checks:

1. betekenis hetzelfde?

2. vorm hetzelfde?

3. rol hetzelfde?

• 3. De touwen zaten in de knoop, maar heeft men toch losgekregen.
• De touwen zaten in de knoop, maar (de touwen) heeft men toch losgekregen.

Rol niet hetzelfde (zinsdelen)

Wanneer gaat het mis?

Doe de volgende checks:

1. betekenis hetzelfde?

2. vorm hetzelfde?

3. rol hetzelfde?

• 3. De touwen zaten in de knoop, maar heeft men toch losgekregen.
• De touwen zaten in de knoop, maar (de touwen) heeft men toch losgekregen.

ow

lv

Argh hoe pak ik dit nou aan?

Stappenplan

1. Maak de samentrekking ongedaan 
2. Stel vast wat er is samengetrokken
   
3. Doe de drie checks (betekenis, vorm, rol)
   
4. Verbeter de fout (dus: zet er iets bij!)  

Nu oefenen

• Maak uit je reader opdracht K blz. 14
  (de theorie staat op blz. 8 en 9) 

nakijken opdracht k

1. goed
2. fout (betekenis. werd hww en werd kww)
3. fout (rol. onderwerp en lijdend voorwerp)
4. fout (vorm. enkelvoud en meervoud)
5. fout (betekenis. uittrekken en zich iets aantrekken van)

Mis je cruciale kennis over grammatica?
(Zinsdelen of woordsoorten?)

Neem zelf verantwoordelijkheid om je kennis op te halen!

Zoek uitleg in je boek of bij Arnoud kuijpers of andere youtube filmpjes. 

Vraag je klasgenoten, of maak een afspraak voor een hulples.

Hij heeft ook per formuleerfout een filmpje