les 6 H7 Formuleren paragraaf 4 foutieve samentrekking

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Formuleren H5

 

Foutieve samentrekking

                      Wat is eigenlijk een samentrekking?

Formuleren H4 

In een samentrekking zijn herhaalde woorden weggelaten.
Bijvoorbeeld woorddelen of woorden:

• De blokker verkoopt huis-, tuin- en keukenartikelen.
• huisartikelen, tuinartikelen en keukenartikelen.
• De leerlingen haalden hoge en lage cijfers.
• De leerlingen haalden hoge (cijfers) en lage cijfers.

Formuleren H4 

Of in een zin met 'en' of 'maar'.

• Hij pakte zijn jas en liep naar de deur.
• Hij pakte zijn jas en (hij) liep naar de deur.
• Ik heb mijn scooter gekregen en uitgeprobeerd op mijn verjaardag.
• Ik heb mijn scooter gekregen en (ik heb mijn scooter) uitgeprobeerd op mijn verjaardag.

Formuleren H4 

Wanneer gaat het mis?

Doe de volgende checks:

1. betekenis hetzelfde?

2. vorm hetzelfde?

3. rol hetzelfde?

4. plaats hetzelfde?

Betekenis niet hetzelfde

Wanneer gaat het mis?

Doe de volgende checks:

1. betekenis hetzelfde?

2. vorm hetzelfde?

3. rol hetzelfde?

4. plaats hetzelfde?

• 1. Ik ben moe en (ben) daarom vroeg naar bed gegaan.
  (Ben is eerst een kww (iets zijn), daarna een hww bij 'gegaan' = niet dezelfde betekenis.)
   
• 1. Hij heeft een diploma en (heeft) daar hard voor gewerkt.
  (Heeft betekent eerst: iets bezitten, daarna een hww bij gewerkt = niet dezelfde betekenis.)  

Vorm niet hetzelfde (mv en ev)

Wanneer gaat het mis?

Doe de volgende checks:

1. betekenis hetzelfde?

2. vorm hetzelfde?

3. rol hetzelfde?

4. plaats hetzelfde?

• 2. De vier leerlingen gaan naar het schoolfeest en de docent naar huis. 
  
  De vier leerlingen (mv) gaan naar het schoolfeest en de docent (ev) GAAT naar huis. 
• 
  
• 2. De zaklamp schijnt, maar de straatlantarens ook.  Hoe zit het hier?

Rol niet hetzelfde (zinsdelen)

Wanneer gaat het mis?

Doe de volgende checks:

1. betekenis hetzelfde?

2. vorm hetzelfde?

3. rol hetzelfde?

4. plaats hetzelfde?

• 3. De touwen zaten in de knoop, maar heeft men toch losgekregen.
• De touwen zaten in de knoop, maar (de touwen) heeft men toch losgekregen.

Rol niet hetzelfde (zinsdelen)

Wanneer gaat het mis?

Doe de volgende checks:

1. betekenis hetzelfde?

2. vorm hetzelfde?

3. rol hetzelfde?

4. plaats hetzelfde?

• 3. De touwen zaten in de knoop, maar heeft men toch losgekregen.
• De touwen zaten in de knoop, maar (de touwen) heeft men toch losgekregen.

ow

lv

Plaats niet hetzelfde? (t.o.v. de pv)

Wanneer gaat het mis?

Doe de volgende checks:

1. betekenis hetzelfde?

2. vorm hetzelfde?

3. rol hetzelfde?

4. plaats hetzelfde?

4. Vanmiddag loop ik een rondje en hoop op mooi weer.

    Vanmiddag loop ik een rondje en (ik) hoop op mooi weer.

Plaats niet hetzelfde? (t.o.v. de pv)

Wanneer gaat het mis?

Doe de volgende checks:

1. betekenis hetzelfde?

2. vorm hetzelfde?

3. rol hetzelfde?

4. plaats hetzelfde?

Graag nodigen wij u uit voor het feest en hopen dat u komt.
Graag nodigen wij u uit voor het feest en (wij) hopen dat u komt. 

Argh hoe pak ik dit nou aan?

Stappenplan

1. Maak de samentrekking ongedaan 
2. Stel vast wat er is samengetrokken
   
3. Doe de vier checks (betekenis, vorm, rol, plaats)
   
4. Verbeter de fout (dus: zet er iets bij!)  

Nu oefenen

• Verbeter de foutieve samentrekkingen (blz. 14 en 15 in je reader.)
  
• Je mag overleggen met je buurman/buurvrouw. We bespreken het zo.
• Klaar? Kijk je huiswerk na met het nakijkblad.
• Huiswerk verder maken: Formuleren H5, opdr. 4 (blz. 242)
  (kan ook in de online planning)

Nakijken

• 1: betekenis  +  en ik houd meer van konijnen dan van…
  
• 2: vorm (getal)  + en wordt ‘s nachts…
  
• 3: betekenis  + en legde daarna de stof…
  
• 4: rol  + en die koop ik regelmatig
  
• 5: vorm (getal)  + en is een fietspad…
  
• 6: betekenis + en ze komt daarom zelden…
  
• 7: betekenis  + en is daarom…

Nakijken

• 8: rol  + en die vind ik best mooi…
  

• 9: betekenis  + en hij is dan ook…
  
• 10: betekenis  + en trok zich niets aan van…
  

Mis je cruciale kennis over grammatica?
(Zinsdelen of woordsoorten?)

Neem zelf verantwoordelijkheid om je kennis op te halen!

Zoek uitleg in je boek of bij Arnoud kuijpers of andere youtube filmpjes. 

Vraag je klasgenoten, of maak een afspraak voor een hulples.

Hij heeft ook per formuleerfout een filmpje

Nu oefenen

Verbeter de foutieve samentrekkingen (blz. 14 en 15 in je reader.)

Je mag overleggen met je buurman/buurvrouw. We bespreken het zo.

Klaar? Kijk je gemaakte huiswerk na

Huiswerk verder maken: Formuleren H5, opdr. 4 (blz. 242)
(of de planning online 'opdracht 4, foutieve samentrekking')