Hoe schrijf je een betoog?

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2-4

Wat is een kenmerk van een betoog?

Een tekst waarbij de schrijver zijn (lezers)publiek wil overtuigen.

Lesdoelen

• Je weet wat een betoog is.
• Je weet wat een goede opbouw is van een betoog. 
• Je kent de begrippen: standpunt, argument, tegenargument en weerlegging. 
• Je leert een betoog schrijven. 

Opbouw van een betoog

1. Titel  (Verzin deze op het allerlaatst)

2. Inleiding met de stelling.

3. Kern met argumentatie

 Minimaal twee argumenten voor (met elk uitleg en een  voorbeeld)

 Minimaal een argument tegen

 Weerlegging van het tegenargument

4. Slot

INHOUD

DOEL

Titel Standpunt in andere bewoording, passend voor een titel	Mening en onderwerp duidelijk maken
Inleiding Introductie onderwerp Standpunt vermelden	Aandacht trekken Lezer je standpunt kenbaar maken
Middenstuk
Slot

Middenstuk Argumenten, Uitleg, voorbeeld. Tegenargument, weerlegging	Overtuigen; verduidelijken en verdedigen van jouw standpunt.
Slot Samenvatten van je voorargumenten. Conclusie	Afronden en afsluiten met een overtuigende conclusie.

Titel

Zorg ervoor dat de titel aanspreekt, nieuwsgierig maakt en aansluit bij de tekst. 

              Vaak is het  makkelijker om je titel

               aan het eind te bedenken!

INLEIDING

1. - Uitdagende openingszin. 
2.  - Stel een of meer directe vragen. 
3. - Aanleiding voor het betoog (actualiteit)
   
4. - Anekdote
   
5. - Persoonlijke ervaring
   
6. - Definitie of omschrijving: introductie van het onderwerp
   
7. - Eindigen met je stelling

Begin hier niet direct mee.

Start eerst met de kern, dan de inleiding en uiteindelijk het slot.

Wat zet je niet in de inleiding

- Argumenten

- Termen uit de theorie over het betoog (stelling, betoog)

- Algemene opmerkingen: 'zoals iedereen weet...'

- Beginnen met 'ik' doe je NOOIT

SLOT

• Herhaal je stelling in andere woorden
• In een andere bewoording argumenten samenvatten.    (kortom, zoals we zagen, zoals is gebleken)
• Conclusie (al met al, dus, concluderend)
• Toekomstverwachting ( Bijvoorbeeld: 'De wereld zal er mooier uitzien als.... '

SLOT (vervolg)

Je kunt kiezen voor een 'uitsmijter' als laatste zin, zodat jouw tekst beter blijft hangen bij de lezer.
Doe dit alleen als je zin ook echt geschikt is, dus ergens op slaat!

MIDDENSTUK:

• Per alinea één argument, inclusief uitleg en voorbeeld, één tegenargument weerlegging.
• Nieuwe regel bij uitleg

Het zal mij verbazen als dit jaar het zomercarnaval in Rotterdam doorgaat. (Er wordt namelijk een erg harde wind voorspeld.) Wat staat er tussen haakjes?

1. Standpunt
2. Argument

Marcus is duidelijk te veel bezig geweest met de beest uithangen; nu heeft hij een flinke studievertraging opgelopen!

Wat is het argument in bovenstaande argumentatie?

1. Marcus heeft een flinke studievertraging opgelopen.
2. Marcus is duidelijk te veel bezig geweest met de beest uithangen.

[Het Nederlands verloedert] want jongeren gebruiken steeds meer Engelse woorden als spam, hacken, gamen, cool, relaxed en chill.
Wat staat er tussen haakjes?

1. Argument
2. Standpunt

Ik denk niet dat links weer veel stemmen zal krijgen bij de verkiezingen, want ik denk dat veel kiezers erg tevreden zijn over het beleid van premier Rutte.

Wat is het standpunt in bovenstaande argumentatie?

1. Ik denk niet dat links veel stemmen zal krijgen bij de verkiezingen.
2. Ik denk dat veel kiezers erg tevreden zijn over het beleid van premier Rutte.

Als je een tegenargument weerlegt, dan ontkracht je het gegeven tegenargument en zeg je dus dat het tegenargument heel zwak is.

1. Waar
2. Niet waar

Argumentatiestructuren

Een argumentatiestructuur is een schema waarin je duidelijk maakt op welke manier argumenten met elkaar en met het standpunt samenhangen: 

• enkelvoudige argumentatie
• meervoudige argumentatie
• onderschikkende argumentatie (uitleg)
• Meervoudige en onderschikkende argumentatie
  

Argumentatiestructuren

Enkelvoudige argumentatie

Je kunt beter geen alcohol drinken

Dat  is slecht voor je gezondheid. 

Argumentatiestructuren

Meervoudige argumentatie

Je kunt beter geen alcohol drinken

Het is slecht voor je gezondheid. 

Het is gevaarlijk in het verkeer.

Argumentatiestructuren

Onderschikkende argumentatie

Het is slecht voor je gezondheid. 

Je kunt beter geen alcohol drinken

Het is slecht voor je lever. 

Argumentatiestructuren

Meervoudige en onderschikkende argumentatie

Je kunt beter geen alcohol drinken

Het is slecht voor je gezondheid. 

Het is gevaarlijk in het verkeer.

Het is slecht voor je lever.

Je kunt niet adequaat reageren. 

Weerlegging

Een argument dat laat zien dat een argument zwak en/of onwaar is, noemen we een weerlegging.

Een tegenargument en een weerlegging worden vaak voorafgegaan door signaalwoorden die een tegenstellend verband aangeven:
maar, hoewel, echter, toch, ofschoon, ondanks dat, (aan de ene kant …) aan de andere kant.

Weerlegging

Een voorbeeld uit een betoog van iemand die vindt dat er een DNA-databank voor alle Nederlanders moet komen:

                zijn er veel mensen bang dat onbevoegden met behulp van een        DNA-databank van alles over je te weten kunnen komen: welke ziektes je mogelijk krijgt, hoe je karakter is en zelfs welke seksuele voorkeur je hebt.                        dat is niet zo. Het opgeslagen DNA wordt gecodeerd, zodat iemand zonder een sleutel van die code er helemaal niets mee kan. Met het gevaar van privacyverlies loopt het dus wel los.

Toch

Signaalwoord dat een tegenstellend verband laat zien met de vorige alina.

Maar

Het signaalwoord dat een tegenstellend verband laat zien met de voorgaande zin.

Vorige les

• Opbouw betoog

• Argumenteren

• Argumentatiestructuren

1. Inleiding -> introduceer het onderwerp en eindig met je standpunt
2. Kern -> 2 argumenten + 1 tegenargument incl. weerlegging
3. Slot -> samenvatting/conclusie en je standpunt

1. Standpunt
   
2. Argument -> Feitelijk of Objectief 
                             Niet-feitelijk of subjectief
   
   

1. enkelvoudige argumentatie
2. meervoudige argumentatie
3. onderschikkende argumentatie
4. Meervoudige en onderschikkende argumentatie

Argumentatiestructuren - Opdracht

Maak van onderstaande stelling en argumenten een argumentatiestructuur. Noteer ook welke structuur je gebruikt hebt.

Huiswerk maken op school is beter voor de leerresultaten.

• Tijdens huiswerkuren ben je verplicht aanwezig.
• Er is geen afleiding door tv, telefoon of familieleden.
• De kans dat je je huiswerk maakt is groter.
• Je werkt op school onder toezicht.
• Op school kun je je beter concentreren.
• Je kunt om hulp vragen bij docenten.

Huiswerk maken op school is beter voor de leerresultaten.

Hoofdargumenten

Subargumenten

Op school kun je je beter concentreren.

Je kunt om hulp vragen bij docenten.

De kans dat je je huiswerk maakt, is groter.

Er is geen afleiding door tv, telefoon of familieleden.

Je werkt op school onder toezicht. 

Tijdens huiswerkuren ben je verplicht aanwezig.

Argumentatiestructuren - Antwoord

Huiswerk maken op school is beter voor de leerresultaten.

Op school kun je je beter concentreren.

Er is geen afleiding door tv, telefoon of familieleden.

Je kunt om hulp vragen bij docenten.

De kans dat je je huiswerk maakt, is groter.

Tijdens huiswerkuren ben je verplicht aanwezig.

Je werkt op school onder toezicht. 

Hoofdargumenten

Subargumenten

Meervoudige en onderschikkende argumentatie

Voordat je begint met schrijven..

• Maak een argumentenschema 
• Maak een schrijfplan

Het is niet verplicht, maar maakt het schrijven makkelijker.

Richtlijnen betoog (vervolg):

• Maak voor je begint zo'n volledig mogelijk schrijfplan.
  
  

• TIP: bij het uiteindelijk schrijven van je betoog begin dan eerst met
  
  de kern, daarna met
  de inleiding en vervolgens met
  het slot.
  Eindig je betoog met een pakkende titel.
  
  

Deze onderdelen vormen een goede basis voor je uiteindelijke betoog.

OOK NOG BELANGRIJK:

• Let op spelling en interpunctie.
• Controleer dit altijd, loop elke zin goed door.
• Als je mensen, tijdschriften, kranten  citeert, geef dan altijd de juiste bronvermelding tussen haakjes. 

Opdracht: Schrijf een betoog

Schrijf  in willekeurige volgorde een betoog over de onderstaande stellingen.

• De Europese Unie moet een deel van de Sahara kopen om daar zonnepanelen te plaatsen.
• Wereldwijd moeten middelbare scholen op basis van baankansen de vervolgopleiding van hun leerlingen bepalen. 

LET OP:

wissel deze manieren wel af!