Lesontwerp 14 - 3 HUW - 10/11

• Gedragswetenschappen
• Secundair onderwijs

 Samenspel ontwikkelingsdomeinen

Fysiek ontwikkeling

Cognitieve ontwikkeling

Boom?

Bom?

Bam?

socio-emotionele ontwikkeling

Taalverwerving

Fysieke ontwikkeling
-> Rijpen van de stembanden om te kunnen praten

Cognitieve ontwikkeling: 
-> taalcentrum in de hersenen wordt actiever bij het leren praten
-> Bvb. woorden onthouden, imiteren, verband tussen voorwerp en klank

Socio-emotionele ontwikkeling:
-> Hoe beter een kind kan praten, hoe gemakkelijker een kind kan communiceren met anderen.
-> Via taal kan een kind bepaalde wensen, gedachten, gevoelens delen.

Taalverwerving

Fasen taalverwerving:

• Voortalige fase: 
  1.  huilen
  2. Brabbelen: vanaf 7 maanden
  3. imiterend brabbelen: klanken nabootsen

• éénwoordzinnen

1. Vanaf 1 jaar: klanken gebruiken voor personen of dingen (bvb mama, dada)
   
2. Naamgevingsfase:  Wa da? vragen: willen weten hoe dingen heten

Taalverwerving

Fasen taalverwerving:

• meerwoordzinnen

1. Peuter: zelf twee of meer woorden combineren
2. "Krompraten":  combinatie van 3 of meer woorden, maar zonder tussenwoorden of woorden in de foute volgorde
   -> Kan leiden tot frustratie bij kind, indien ouder/opvoeder kind niet begrijpt
3. Na naamgevingsfase (Wa da?) komen de waaromvragen: kind wil verband leggen tussen personen, dingen, situaties 
   = > cognitieve ontwikkeling

• vlot praten
  volledige zinnen formuleren

 levensloopfasen

prenataal	bevruchting -geboorte
baby en peuter	geboorte - 2jaar
vroege kindertijd	2 - 6 jaar
midden kindertijd	6 - 11 jaar
adolescentie	11 - 18 jaar
vroege volwassenheid	18 - 40 jaar
midden volwassenheid	40 - 65 jaar
late volwassenheid	65 - overlijden

zuigelingenfase	0 - 1,5 jaar	vertrouwen versus wantrouwen	hoop
peuterleeftijd	1,5 jaar - 3 jaar	onafhankelijkheid versus afhankelijkheid	wilskracht
kleuterleeftijd	3 - 6 jaar	initiatief versus schuldgevoel	doelgerichtheid
lagereschoolleeftijd	6-12 jaar	vaardigheid versus minderwaardigheid	zelfvertrouwen
adolescentie	12-18 jaar	indentiteit versus indentiteitsverwarring	trouw
vroege volwassenheid	18-35 jaar	intimiteit versus isolement	liefde
middelbare volwassenheid	35-65 jaar	generativiteit* versus stagnatie	zorgzaamheid
late volwassenheid	65 +	ego-integriteit** versus wanhoop	acceptatie

Generatitveit*: de wens van ouderen om iets na hun dood voort te brengen dat hen overleeft.

Ego-integriteit**: Met een goed en voldaan gevoel kunnen terugkijken op je levensloop en het accepteren van tegenslagen

levensfasen Erikson