3.1 - Engeland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

3.1 - Les 2

Machsstrijd in Europa

Wat gaan we doen?

20-25 minuten: uitleg
20-25 minuten: zelfstandig werken

Wie had de macht in de Nederlanden?

1. De Staten-Generaal
2. De regenten
3. De koning
4. Het volk

Wat is een oligarchie?

1. Een bestuursvorm waarbij het volk bepaalt.
2. Een bestuursvorm waarbij de macht ligt bij een klein groepje.
3. Een bestuursvorm waarbij de macht centraal ligt.
4. Een bestuursvorm waarbij de koning de baas is.

Wat betekent het als een vorst de absolute macht heeft?

Lesdoelen

1. De leerling kan uitleggen dat er in Groot-Brittannië een machtsstrijd woedde  tussen het parlement en de koning. 
2. De leerling kan uitleggen dat in 1688 een belangrijke verandering plaatsvond in Engeland. De macht van de koning werd toen beperkt door het parlement en de grondwet. 
3. De leerlingen kan uitleggen wat het verschil tussen de Franse monarchie en de Britse monarchie inhield. 
4. De leerling kan uitleggen wat de positie van de stadhouder was in de zeventiende eeuw.

Machtsstrijd in Groot-Brittannië

• Machtsstrijd tussen parlement en koning. 
• Burgeroorlog: leger parlement onthoofd Karel I (1649)
• 1660: monarchie wordt hersteld: Karel II, wilde absolute macht
• 1685: Jacobus II, katholiek die ook de absolute macht wilde

In Engeland en in Frankrijk was er een monarchie. Toch verschilde de twee van elkaar. Wat was een belangrijk verschil?

1688: Glorious revolution

• Britse parlementariërs sluiten een verbond met stadhouder Willem III 
• Verjoegen Jacobus II
• Willem III werd koning (1689)
• Erkende de oude bondgenoot: parlement kreeg inspraak
• Koning toestemming voor belastingen

De positie van de stadhouder in de zeventiende eeuw

• De stadhouder was de bevelhebber van het leger en de vloot.
• Er waren regenten voor en tegen de stadhouder.
• De regenten tegen wilden juist zelf de macht/ geen centralisatie. 
• Na 1648: Willem II wilde meer macht en meer geld voor het leger.
• Sommige regenten vonden dat onzin. De oorlog was immers voorbij.
• Willem II wilde zijn grip op de macht versterken door Amsterdam aan te vallen. Dit mislukte.
• Willem II stierf in 1650 -> geen nieuwe stadhouder tot 1672: Willem III

Resumé

Machtsstrijden in Europa
Frankrijk: koning v.s. adel -> absolute monarchie
Engeland: koning v.s. parlement -> monarchie met inspraak v/h parlement
Nederland: stadhouder v.s. regenten tegen de stadhouder

Deel 2: zelfstandig werken

Maken 3.1: 5,6,8 en 10
Klaar? Goedzo, kan je gaan nakijken.