Les 2

• Natuur, Leven en Technologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

H2 Rivieren

Deze les:

• Opbouw van een rivier
• Soorten rivieren en kenmerken
• Dwarsprofiel niet-gereguleerde rivier

Opbouw rivier

• Bovenloop
• Middenloop
• Benedenloop

Processen:

Transport

Erosie

Sedimentatie

Opbouw rivier

• Verval: hoogteverschil in meters tussen 2 punten langs een rivier
• Verhang: verval per km

Voorbeeld: in een bepaald gebied daalt de rivier over 20 km, 40 m. Het verhang is dan  40/20= 2 m/km

Drie soorten rivieren

• Regenrivier (bijv. de Maas)
  
• Gletsjerrivier
  
• Gemengde rivier (bijv. de Rijn)
  

De neerslag en de grootte van het stroomgebied bepalen de afvoer van een rivier

Waterafvoer soorten rivieren

• Regenrivier: voert neerslag af, onregelmatig regiem, laagste afvoer in zomer
  
• Gletsjerrivier: voert smeltwater af, vrij regelmatig regiem, laagste afvoer in winter
• Gemengde rivier: voert neerslag en smeltwater af, regelmatig regiem
  

• Debiet: waterafvoer rivier op bepaald moment op bepaalde plaats
• Regiem: verloop van de waterafvoer gedurende een jaar

Een paar definities op een rij:

• Stroomgebied: een gebied dat via een bepaalde rivier afwatert
• Stroomstelsel: rivier, zijrivieren en geulen die zorgen voor afvoer (regen)water naar zee
• Waterscheiding: grens tussen 2 stroomgebieden

Meanderen

Rivieren in het Pleistoceen

Het koude klimaat tijdens de ijstijden van het Pleistoceen veroorzaakte grote schommelingen in het regiem van de Nederlandse rivieren.

• Zomer:- breed door veel smeltwater- rivierbeddingen raakten verstopt - vlechtende rivier- groot gebied met grind en zand - puinwaaier
• Winter:- bijna droog door lage temperaturen

Vroeg-Pleistoceen 781.000 - 2,55 miljoen jaar geleden

Saalien

Cromerien

Midden-Pleistoceen 126.000 - 781.000 jaar geleden

Eemien

Weichselien

Laat-Pleistoceen 11.800 - 126.000 jaar geleden

• Sedimentatie van zand en klei na een overstroming. 
• Zand is zwaarder dan klei en wordt dus vlak naast de rivier afgezet. 
• Ontstaan komgronden en oeverwallen

Een rivierbedding slibt dicht en de rivier zoekt een nieuwe lagere loop.

Ammerzoden

Huiswerk

Maken opgave 2.2 

De link die je hiervoor nodig hebt: actuele waterstanden

Maken opgave 2.4 Link 

Maken opgave 2.5