Concept 12 Landschap Nederland (deel 3)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Startklaar

• Jas uit, telefoon en oortjes weg
  
• AK-schrift en pen op tafel
• Inloggen LessonUp op laptop

Bureau van mevr. de Graaf

Abdelgaliq
Joudi	Ainhoa
Jiaqi	Andrea
Kaoutar	Inssaf

Sena	Husna
	Ayman
Mahan	Amir
Aya	Georgia

Anas	Khaled
Nora	Meryam
Zakaria	Danil

Beschrijving:

In de VS komen er veel orkanen en tornado's voor. Hier in beeld een orkaan die over het land raasde.

Startklaar

• Jas uit, telefoon en oortjes weg
• AK-schrift en pen op tafel
• Inloggen LessonUp op laptop

Bureau van mevr. de Graaf

Abdelgaliq
Jiaqi	Andrea
Kaoutar	Inssaf

Sena	Husna	Joudi
Mahan	Amir	Ainhoa
Aya	Georgia	Ayman

Anas	Khaled
Nora	Meryam
Zakaria	Danil

Beschrijving:

In de VS komen er veel orkanen en tornado's voor. Hier in beeld een orkaan die over het land raasde.

Weekplenda

Week 1	Week 2	Week 3	Week 4	Week 5	Week 6	Week 7
Concept 8: Landen-indicatoren (India)	Concept 9: Mondiale relatiepatroon (India)	Leerdoelen check & SO	Concept 10: Klimaat (India)	Concept 11: Klimaat & Landschap (Nederland)	Leerdoelen check & SO	Herhaling

Programma deze les

1. Terugblik 6.1
   
   
2. Uitleg en oefenen
   
   
3. Afsluiting
   
   

Vorige les...

Opdracht:

• bespreek de 3 punten op volgende slide met je buur (2 min)
   
• als de docent de aandacht vraagt: stilte en aandacht bij het bord
   
• docent wijst duo's aan om antwoorden te delen met de klas  

Vorige les...

Concept 12:
Hoofdvraag: Hoe is het Nederlandse landschap ontstaan? 

In het pleistoceen (wat is dat?): 
1) Iets met rivieren??

2) Iets met dalen en heuvels??

3) Iets met zand? 

Opdracht:

• bespreek de 3 punten hiernaast met je buur (2 min)
• als de docent de aandacht vraagt: stilte en aandacht bij het bord
• docent wijst duo's aan om antwoorden te delen met de klas  

In de Saale-ijstijd kwam het ijs tot halverwege NL, ongeveer tot de HUN lijn. Waar staat HUN voor?

1. Huh-uh-never mind
2. Haarlem - Utrecht - Nijmegen
3. Holoceen - Uitgraving - Natuurijs
4. Heerenveen - Urk - Naaldwijk

Er waren in die tijd andere rivieren. Hoe heet het type rivier dat je op de foto ziet?

1. De maas
2. Meanderende rivier
3. Kronkelende rivier
4. Vlechtende rivier

Het landschap in NL is gevormd door dit ijs. Wat zien we hier naast het bankje:

1. Een stuwwal
2. Een keileemkop
3. Een zwerfkei
4. Löss (type zand)

Hoe heet de heuvel (bron) die door het ijs gemaakt is?

1. Een stuwwal
2. Plooiingsgebergte
3. Een zwerfkei
4. Keileem

In de laatste ijstijd was het koud, maar bereikte het ijs NL niet. Er was een poolwoestijn. Zand werd ver geblazen. Het fijnste type zand werd helemaal naar zuid-limburg geblazen. Hoe heet dit type zand?

1. Löss
2. Grind
3. Keileem
4. Dekzand

Deze les...

Concept 12:
Hoofdvraag: Hoe is het Nederlandse landschap ontstaan? 

6.1: pleistoceen

6.2: holoceen

6.2 De zeespiegel stijgt

Tijdens ijstijden in het Pleistoceen:
Water opgeslagen in ijs

Wat gebeurt er als het klimaat opwarmt?

Openingsfoto

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Waddengebied: getijden hebben veel invloed 

Lesdoel(en)

Aan het einde van de les kan je:

• Het verschil in klimaat tussen het pleistoceen en holoceen opnoemen
  
  
• uitleggen wat er gebeurde met het landschap van Nederland tijdens het holoceen

Geologische tijdschaal

holoceen (warm)

pleistoceen (Afwisseling warm en koud)

Zeespiegelstijging

In het holoceen warmt het klimaat op, de zeespiegel stijgt hierdoor

Zeespiegel stijgt door:

• Absolute stijging
• Relatieve stijging

Zeespiegelstijging

Absolute stijging

Relatieve stijging

Stijgende zeespiegel

1. In het holoceen warmde het klimaat op en ijskappen smolten = absolute zeespiegel.
   
   
2. Zeespiegel steeg ook door bodemdaling                             Samen zorgen bodemdaling en afsmelten van het ijs voor een relatieve zeespiegelstijging. 

Hoe kan de bodem dalen?

Nederland ligt hoog in de ijstijd

Scandinavië ligt laag in de ijstijd door de druk van landijs.

De dikke laag landijs is gesmolten en Scandinavië gaat langzaam weer omhoog

Nederland zakt langzaam naar beneden omdat Scandinavië weer omhoog gaat

Bodemdaling door inklinking Veen

Veen = Ophoping van plantenmateriaal

Ziet dit er stevig uit?

Holocene processen

Periode van transgressie 

Landschappen ontstaan:

1. duinen

2. veenmoerassen

Transgressie

invloed van de zee neemt toe. 

Waarom ontstond Veen pas nu?

• Het was warm genoeg voor planten om te groeien
• Het was nat genoeg voor een moeras 

Pleistoceen

Holoceen

Stijgende zeespiegel

IJstijden

Groot waddengebied

Ontstaan stuwwallen

Ontstaan veen

Sleep het begrip naar de juiste definitie!

Grondsoort die bestaat uit (half) vergane plantenresten

De combinatie van stijgen van zee + effect van bodemdaling

Periode waarin de invloed van de zee toeneemt

Veen

transgressie

Relatieve zeespiegelstijging

Op de afbeelding is transgressie te zien tussen afbeelding B en C

1. Juist
2. Onjuist

Een periode waarin de invloed van de zee toeneemt noemen we?

1. Regressie
2. Transgressie

Welk materialen werd er tijdens het Weichselien (laatste ijstijd) neergelegd door de wind?

1. Dekzand
2. Löss
3. Veen
4. Klei

Noem minimaal 1 reden waarom Nederland te maken heeft met bodemdaling

Wat is het verschil tussen absolute en relatieve zeespiegelstijging?

In welke periode warmde het klimaat op?

1. Pleistoceen
2. Holoceen

Afsluiting

Hoofdvraag = Hoe is het Nederlandse landschap ontstaan? 

Twee tijden die invloed hadden op het landschap: 

- Pleistoceen
- Holoceen

Op welke manieren had en pleistoceen
invloed op het landschap in NL?

Op welke manieren had en holoceen
invloed op het landschap in NL?

Begrippen oefenen! 

Woordjes leer je door te herhalen!

Beter 1 week lang elke dag 10 minuten, dan 1 uur achter elkaar de avond voor de toets