6.2 Hoe kijk je tegen anderen aan?

• Maatschappijleer
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 4

Hoe kijk je tegen anderen aan?

Leerdoelen

1. De leerlingen kunnen het verschil uitleggen tussen stereotype, vooroordeel en discriminatie.
2. De leerlingen kunnen voorbeelden geven van tolerant en respectvol gedrag in dagelijkse situaties.

Stereotype

Een overdreven en ongenuanceerd beeld van een groep mensen.

Vooroordeel

Een oordeel over iemand of iets zonder dat je de feiten of de persoon kent.

Discriminatie

Het onterecht verschil maken in de behandeling van mensen op basis van:

Culturele achtergrond

Uiterlijk

Sekse

Leeftijd

Geloof

Tolerant zijn

Je accepteert dat mensen anders zijn of andere normen en waarden hebben dan jij. 

Respect

Een ander in zijn/haar waarde laten. 

O-U-D

Betekenis:

O: Omdat – Herhaal de vraag en gebruik in je antwoord  "Omdat..."

U: Uitleg – Geef een duidelijke uitleg of informatie die relevant is voor je antwoord.

D: Daarom – Trek een korte en duidelijke conclusie met "Daarom..." of "Daardoor..."

Voorbeeld 

Vraag: Waarom is het belangrijk om discriminatie tegen te gaan?

Antwoord:

O - Het is belangrijk om discriminatie tegen te gaan omdat het mensen slecht behandelt op basis van dingen waar ze niets aan kunnen doen, zoals hun huidskleur of afkomst.

U - Uitleg: Als mensen worden buitengesloten of anders worden behandeld vanwege wie ze zijn, zorgt dat voor ongelijkheid en verdriet. Iedereen verdient gelijke kansen, ongeacht waar je vandaan komt of hoe je eruitziet. Discriminatie zorgt voor onrecht en verdeelt mensen.

D - Daarom moeten we ervoor zorgen dat iedereen eerlijk wordt behandeld en zich veilig kan voelen, ongeacht hun achtergrond.

Stel je voor dat je een nieuwe leerling in de klas hebt die uit een ander land komt en een andere huidskleur heeft. Vanaf de eerste dag wordt hij buitengesloten en maken sommige leerlingen nare opmerkingen over zijn afkomst. Hij durft nauwelijks mee te doen aan activiteiten en voelt zich ongelukkig. Jij ziet dit gebeuren en vraagt je af waarom het zo belangrijk is om dit tegen te gaan.

Vraag: Wat zijn de belangrijkste redenen om discriminatie te bestrijden?

Voorbeeld

O - Het is belangrijk om discriminatie te bestrijden omdat het mensen pijn doet en ongelijkheid in stand houdt.

U - Uitleg: Wanneer iemand wordt buitengesloten of anders behandeld vanwege zijn afkomst, huidskleur of religie, zorgt dat voor onrecht en verdeeldheid. Dit kan leiden tot minder kansen en negatieve gevoelens bij de persoon die wordt gediscrimineerd. Door discriminatie tegen te gaan, zorgen we voor gelijke kansen voor iedereen en bevorderen we een inclusieve samenleving.

D - Daarom is het belangrijk om discriminatie te bestrijden, zodat iedereen zich geaccepteerd en gelijk behandeld voelt.

Vooroordelen doorbreken: Denk aan een situatie waarin je een vooroordeel hebt over een bepaalde groep mensen, bijvoorbeeld dat jongeren uit een bepaalde wijk altijd voor problemen zorgen. Op een dag ontmoet je iemand uit die wijk, en hij blijkt totaal anders te zijn dan je had verwacht. Hij is vriendelijk, behulpzaam en heeft grote ambities voor de toekomst. Dit maakt je bewust van het feit dat je vooroordeel onterecht was en gebaseerd op misverstanden.

Vraag: Op welke manieren kunnen we vooroordelen doorbreken?

Voorbeeld

O - We kunnen vooroordelen doorbreken omdat het helpt om mensen eerlijker te behandelen en meer begrip te tonen.

U - Uitleg: Vooroordelen zijn vaak gebaseerd op misinformatie of onwetendheid. Als je mensen beter leert kennen en openstaat voor hun verhalen, ontdek je dat ze vaak heel anders zijn dan de stereotiepe ideeën die je misschien had. Dit helpt om anderen beter te begrijpen en minder snel te oordelen.

D - Daarom is het belangrijk om actief naar anderen te luisteren en je eigen vooroordelen te herkennen en los te laten, zodat we elkaar met meer respect kunnen behandelen.

Duo opdracht

Bespreek de volgende vragen en schrijf antwoorden op:

1. Noem een stereotype dat je hebt gehoord of ervaren.
2. Heb je ooit een vooroordeel gezien of ervaren? Wat was dat?
3. Beschrijf een situatie van discriminatie die je hebt meegemaakt of gezien.
4. Geef een voorbeeld van tolerant of respectvol gedrag.

Presenteer aan de klas:

• De ene leerling vertelt wat hij/zij heeft gehoord van de ander.
• Focus op de belangrijkste punten.

Controlevragen

1. Wat is het verschil tussen een stereotype en een vooroordeel?
2. Kun je een voorbeeld geven van discriminatie dat je hebt gezien of gehoord?
3. Waarom is het belangrijk om je bewust te zijn van je eigen vooroordelen?
4. Noem een situatie waarin je tolerant of respectvol gedrag hebt gezien.
5. Hoe kunnen stereotypes en vooroordelen de manier beïnvloeden waarop we andere mensen behandelen?
6. Wat zou je doen als je getuige bent van discriminatie?