1.2 Dorpen en stadstaten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Tijd van jagers en boeren

1.2 Dorpen en stadstaten

Wat gaan we doen? 

1. Leerdoelen terugkoppeling

2. Leerdoelen

3. Theorie

4. Beeldmateriaal

5. Aan de slag

6. Leerdoelen nabespreken

Leerdoelen terugkoppeling

Leerdoelen: 

 

1. Je weet wat de levenswijze was van jagers-verzamelaars. 

 

2. Je weet waarom we spreken van een landbouwrevolutie.

3. Je weet de betekenis van de begrippen sedentair en nomade. 

Leerdoelen

1. Je kunt uitleggen waardoor in Mesopotamie stedelijke gemeenschappen ontstonden.

2. Je kunt kenmerken noemen van een stedelijke  gemeenschap. 

3. Wat is de betekenis van de begrippen irrigatielandbouw en polytheisme. 

1. Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen. 

2. Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen. 

Theorie

Langzaam verspreidde de kennis over de landbouw zich. Rond 5300 v. Chr. vestigden zich de eerste boeren in Nederland (Limburg). Pas rond 3000 v. Chr. waren er ook boeren in het noorden. 

Theorie

Omdat er geen schrift werd gebruikt, zijn namen als jager-verzamelaars en boeren uit de Prehistorie later bedacht. Deze culturen zijn vaak vernoemd naar de plek waar ze leefden, of naar voorwerpen die ze maakten. 

Opschrijven:

Cultuur: groep met gemeenschappelijke kenmerken, opvattingen, normen en waarden.

Theorie

Een goed voorbeeld hiervan is de Trechterbekercultuur. Deze groep mensen zijn niet vernoemd naar de plek, maar naar de voorwerpen die ze maakten. 

Trechterbekercultuur: Groep mensen in Nederland, Denemarken, Duitsland en Zweden die rond 3.000 v. Chr. vernoemd naar hun aardewerk. 

Theorie

De mensen in Nederland van de trechterbekercultuur waren jager-verzamelaars en boeren die de hunebedden bouwden. 

Theorie

In het Mesopotamie ontwikkelde de samenleving zich anders dan in Europa. De landbouw in de Vruchtbare Halve Maan leverde veel grote oogsten op. 

Opschrijven:

Dit kwam o.a. door irrigatielandbouw: Wanneer boeren zelf dammetjes, duiken en kanalen gebruiken. (Eufraat, Tigris en de Nijl) 

Theorie

Omdat er zo veel grote oogsten waren, werd voedsel opgeslagen. Niet iedereen hoefde dus boer te blijven. Sommige mensen konden zich nu specialiseren met andere bezigheden als maken van gereedschap, huizenbouw etc. 

Wat veranderd er dus nu in deze eerste samenlevingen? 

Theorie

Sommige samenlevingen waren rond 3500 v.Chr. zo gegroeid, dat het steden waren geworden. 

Sommige steden gingen het omringende platteland overheersen. Dat noemen we een stadstaat.

Stadstaat: Stad met omliggende platteland dat tezamen als een geheel wordt bestuurd.

Theorie

De stedelijke samenleving werd al snel hierarchisch opgebouwd. Wat zou dit kunnen betekenen?

Theorie

Polytheisme:  Religie waarin meerdere goden worden vereerd. 

https:

Aan de slag

1. Je kunt uitleggen waardoor in Mesopotamie stedelijke gemeenschappen ontstonden.

2. Je kunt kenmerken noemen van een stedelijke  gemeenschap. 

3. Wat is de betekenis van de begrippen irrigatielandbouw en polytheisme. 

1. Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen. 

2. Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen. 

Leerdoelen

1. Je kunt uitleggen waardoor in Mesopotamie stedelijke gemeenschappen ontstonden.

2. Je kunt kenmerken noemen van een stedelijke  gemeenschap. 

3. Wat is de betekenis van de begrippen irrigatielandbouw en polytheisme. 

1. Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen. 

2. Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen.