1.2 Dorpen en stadstaten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Huiswerk vorige les 

Zijn er vragen over de opdrachten?

Welke KA's hebben we nu behandeld?

Leerdoelen 1.1 terugkoppeling

Leerdoelen : 

 

1. Je weet wat de levenswijze was van jagers-verzamelaars. 

 

2. Je kunt uitleggen hoe de landbouwrevolutie ontstond en hoe die zich verspreidde naar Europa.

3. Je kunt de gevolgen van de landbouwrevolutie noemen en verklaren.

Tijd van jagers en boeren

1.2 Dorpen en stadstaten

Leerdoelen

1. Je kunt uitleggen waardoor in Mesopotamië stedelijke gemeenschappen ontstonden.

2. Je kunt kenmerken noemen van een stedelijke  gemeenschap. 

3. Je kent de betekenis van de begrippen irrigatielandbouw en polytheïsme. 

1. Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen. 

2. Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen. 

Theorie

Langzaam verspreidde de kennis over de landbouw zich. Rond 5300 v. Chr. vestigden zich de eerste boeren in Nederland (Limburg). Pas rond 3000 v. Chr. waren er ook boeren in het noorden. 

Theorie

Omdat er geen schrift werd gebruikt, zijn namen als jager-verzamelaars en boeren uit de Prehistorie later bedacht. Deze culturen zijn vaak vernoemd naar de plek waar ze leefden, of naar voorwerpen die ze maakten. 

Cultuur: groep met gemeenschappelijke kenmerken, opvattingen, normen en waarden.

Theorie

Een goed voorbeeld hiervan is de Trechterbekercultuur. Deze groep mensen zijn niet vernoemd naar de plek, maar naar de voorwerpen die ze maakten. 

Trechterbekercultuur: Groep mensen in Nederland, Denemarken, Duitsland en Zweden die rond 3.000 v. Chr. vernoemd naar hun aardewerk. 

TRB = trechterbekercultuur

In dit gebied zijn veel archeologische vondsten gedaan die overeenkomstige kenmerken vertoonden. Deze vazen en potten noemen we trechterbekers, naar de vorm van de hals. De groep mensen die deze voorwerpen maakten noemen we de trechterbekercultuur.

Theorie

De mensen in Nederland van de trechterbekercultuur waren jager-verzamelaars en boeren die de hunebedden bouwden. 

Theorie

In het Mesopotamië ontwikkelde de samenleving zich anders dan in Europa. De landbouw in de Vruchtbare Halve Maan leverde veel grote oogsten op. 

Dit kwam o.a. door irrigatielandbouw: Wanneer boeren zelf dammetjes, duiken en kanalen gebruiken. (Eufraat, Tigris(dijken) en de Nijl (kanaaltjes). 

Theorie

Grondeigenaren moesten samenwerken voor een goede werking van de irrigatiesystemen.

De grondeigenaar met de grootste opbrengst was het rijkst en had vaak ook de meeste invloed. Zij werden de leiders van de irrigatiesystemen en de latere koningen.

Theorie

Omdat er zo veel grote oogsten waren, werd voedsel opgeslagen. Niet iedereen hoefde dus boer te blijven. Sommige mensen konden zich nu specialiseren met andere bezigheden als maken van gereedschap, huizenbouw etc. 

Wat verandert er dus nu in deze eerste samenlevingen? 

Men gaat zich specialiseren er ontstaan andere ambachten

Theorie

Sommige samenlevingen waren rond 3500 v.Chr. zo gegroeid, dat het steden waren geworden. 

Sommige steden gingen het omringende platteland overheersen. Dat noemen we een stadstaat.

Stadstaat: Stad met omliggende platteland dat tezamen als een geheel wordt bestuurd.

Theorie

De stedelijke samenleving werd al snel hierarchisch opgebouwd. Wat zou dit kunnen betekenen?

Theorie

Polytheisme:  Religie waarin meerdere goden worden vereerd. 

https:

Leerdoelen

1. Je kunt uitleggen waardoor in Mesopotamië stedelijke gemeenschappen ontstonden.

2. Je kunt kenmerken noemen van een stedelijke  gemeenschap. 

3. Wat is de betekenis van de begrippen irrigatielandbouw en polytheïsme. 

1. Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen. 

2. Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen. 

Aan de slag met huiswerk

Maak een samenvatting of een mindmap van paragraaf 1.2

par 1.2  blz 22-23

Maak: opdr  3, 4,