2.5 - Gezonde voeding / 2.7 - Energie en gewicht (2bk)

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 2

Welkom!

Zitten op je eigen plek

Telefoon op stil en in je tas

Boek+schrift/chromebook op tafel

Thema 2- Voeding en vertering

Thema 2 - Voeding en vertering

2.1 - Voedingsmiddelen

2.2 - Voedingsstoffen

2.3 - Zetmeel aantonen

2.4 - Het verteringsstelsel

2.5 - Gezonde voeding

Doelen van de vorige les

Je kunt de functies van verteringssappen en enzymen noemen

Je kunt de delen van een gebit noemen met hun functie

Je kunt de bouw en werking van de darmen beschrijven

Doelen van deze les

Je kunt met de Schijf van Vijf adviezen geven voor een gezonde voeding

Je weet hoe je veilig en verantwoord met eten kan omgaan

Je weet wat een gezond gewicht is en welke keuzes daaraan kunnen bijdragen

Je kunt oorzaken en gevolgen van eetstoornissen noemen en voorbeelden geven

Wat is gezonde voeding?

schijf van vijf

schijf van vijf                                                                                                       

Schijf van Vijf

De Schijf van Vijf bestaat uit 5 vakken met voedingsmiddelen die je dagelijks nodig hebt.

Als je elke dag uit elk vak iets eet, krijg je voldoende voedingsstoffen binnen.

Gezonde voeding

1. Eet veel groente en fruit (groen)

Elke dag 250 gram groente en twee porties fruit is gezond

2. Gebruikt zachte en vloeibare vetten (geel)

Zachte vetten zijn goed voor je bloedvaten. Bijvoorbeeld olie en halvarine

3. Eet meer plantaardig en minder vlees (roze)

Eet soms vlees en soms vis, peulvruchten, noten en ei

4. Eet vooral volkoren (oranje)

Bijvoorbeeld volkorenbrood, volkorenpasta, zilvervliesrijst, volkoren couscous

5. Drink dranken zonder suiker (blauw)

Je lichaam heeft elke dag vocht nodig. Maargeen extra suiker. Drink daarom dranken

zonder suiker: water, koffie en thee

Voedselvergiftiging 

Voedsel kan besmet raken met bacteriën of schimmels.

Je krijgt diarree of moet overgeven 

Hoe voorkom je een voedselvergiftiging?

Voedselvergiftiging

• Bacteriën en schimmels breken voedsel af. 

• Je kan hier een voedselvergiftiging van krijgen. 

voedselvergiftiging

Wanneer je bedorven voedsel eet kan je ziek worden

Hoeveelheid energie 

Inspanning kost
natuurlijk energie.

Meer inspanning, 
meer calorien.

Brandstoffen

• Leveren energie.

• Elke cel doet aan verbranding

• Lichaamstemperatuur.

• Herstel bij wonden
  

Energie-behoefte

Afhankelijk van: 

- activiteit = meer activiteit -> meer energie nodig

- leeftijd: volwassene hebben meer energie nodig

- geslacht: mannen hebben meer energie nodig dan vrouwen

Wat zijn kcal?

Kcal = energie wat in voeding zit (1kcal = 4,2 kJ)

Energie in = eten en drinken (voedingsstoffen)

Energie uit = verbranden (in rust en beweging)

Eet je meer kcal (energie) dan je verbrandt kom je aan

Eet je minder kcal (energie) dan je verbrandt val je af

Je mag nooit te weinig kcal eten --> je lichaam heeft voedingsstoffen nodig

Daarom moet je altijd advies vragen als je wilt afvallen of aankomen

GEWICHT

Wat je eet en hoeveel je eet heeft invloed op je gewicht.

Gewicht heeft ook te maken met je erfelijke

eigenschappen. 

Meestal geldt: je gewicht blijft gelijk als de hoeveelheid

energie die je opneemt gelijk is aan de hoeveelheid energie

die je verbruikt. Als je meer eet dan je nodig hebt, wordt een

deel van de voedingsstoffen opgeslagen als reservestof.

Dat gebeurt vooral in de vorm van vet. Hierdoor word je zwaarder. Als je minder eet dan je nodig hebt, worden je reservestoffen gebruikt als energiebron. Hierdoor neemt je gewicht af.

Afvallen en aankomen

Als je overgewicht of ondergewicht hebt, kun je proberen je gewicht naar een gezonde waarde te brengen. 

Heb je overgewicht?
-> dan ben je te zwaar.

Sommige mensen met overgewicht proberen af te vallen door minder

te eten dan de aanbevolen hoeveelheden of ze slaan een maaltijd over. Dat is niet zo’n

goede manier. Hierdoor kun je juist eetbuien krijgen. En als je wilt aankomen, kun je

beter niet veel te veel of ongezond voedsel gaan eten. In tabel 3 staan gezonde manieren

om aan je gewicht te werken.

Eetstoornissen

Eetstoornissen

• Anorexia nervosa
• Bouilimia nervosa
• Eetbuistoornis (binge eating disorder)

Hulp

De oorzaak van een eetstoornis is vaak psychisch.

Een eetstoornis kun je niet in je eentje oplossen, omdat het over meer gaat dan alleen eten. Hoe langer iemand lijdt aan een eetstoornis, hoe moeilijker deze te behandelen is. Het is daarom belangrijk dat iemand met een eetstoornis zo snel mogelijk hulp zoekt / krijgt. (zie link)

Enkele oorzaken van eetstoornissen zijn:

• beïnvloed worden door je cultuur of de media

• nare gebeurtenissen in je leven

• een gevoel van controle willen hebben

• faalangst of perfectionisme

• ontevreden zijn over jezelf of je uiterlijk

Vragen?

Aan het werk

Maken: 

2.5 - Opdracht 2

Daarna: 2.5 - Opdracht 1, 3, 5, 6 en 7

Vervolgens:  2.7 - Opdracht 1 t/m 6

Opdrachten

Paragraaf 2.4 (blz 86), opdracht 1, 2, 3, 4, 6, 8, 9 en 10

Paragraaf 2.5 (blz 97), opdracht 1, 2, 3, 5, 6 en 7

Paragraaf 2.7 (blz 116), opdracht 1, 2, 3, 4, 5, en 7

Welkom!

Zitten op je eigen plek

Telefoon op stil en in je tas

Boek+schrift/chromebook op tafel

Thema 2- Voeding en vertering

Thema 2 - Voeding en vertering

2.1 - Voedingsmiddelen

2.2 - Voedingsstoffen

2.3 - Zetmeel aantonen

2.4 - Het verteringsstelsel

2.5 - Gezonde voeding

Deze les

Eerst: Opdrachten 2.1, 2.2, 2.4 en 2.5 af! (laten controleren)

Vervolgens: Restaurant opdracht afmaken (met Schijf van Vijf)

-> Laten controleren

Daarna: Ontwerpen menukaart

Doel: Een gezond dagmenu voor kunnen opstellen

Deze les

Eerst: Opdrachten 2.1, 2.2, 2.4 en 2.5 af! (laten controleren)

Vervolgens: Practicum 'Een gezonde dag'

Daarna: Practicum 'Eet ik gevarieerd?' (eigen ingevulde blad nodig)

Vervolgens: (verder met) Restaurantopdracht

Doel: Een gezond dagmenu voor jezelf of een leeftijdgenoot kunnen opstellen