Kritisch lezen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Lesdoelen

• Je kunt kritisch lezen om te beoordelen of een tekst objectief en betrouwbaar is.

Subjectief betekent....

1. persoonlijk, met meningen
2. heel zakelijk, alleen feiten

"5G maakt mensen vatbaarder voor COVID-19."

1. Dit is echt nieuws.
2. Dit is nepnieuws.

Leesstrategieën

Vorig jaar heb je een aantal leesstrategieën geleerd. In dit hoofdstuk komt er eentje bij, namelijk kritisch lezen.

Op de volgende slide vind je een overzicht van de leesstrategieën en hun lesdoelen.

Strategie   

Zoekend lezen  

Oriënterend lezen

Globaal lezen 

Precies lezen

Studerend lezen  

Kritisch lezen     

Leesdoel      

 Informatie opzoeken

1e indruk krijgen van een tekst

Hoofdzaken uit tekst halen

Tekst helemaal begrijpen

Tekst leren

 Tekst beoordelen; waar/compleet

Wat valt je op als je de twee koppen met elkaar vergelijkt?

Waar let je op bij kritisch lezen?

1. De naam van de auteur.
2. Het jaartal van de tekst.
3. De afbeeldingen in de tekst.
4. Het lettertype.

Welk medium is altijd betrouwbaar qua nieuws?

1. Internet.
2. Radio.
3. Kranten.
4. Alle antwoorden zijn fout.

Waarom geloven we nepnieuws?

Door de vluchtigheid van sociale media is het niet altijd gemakkelijk om kritisch te kijken naar informatie. Als we een bericht zien hebben we daar gelijk onbewust een oordeel over. We zien gelijk of het interessant is. En ook oordelen we snel of iets waar is of niet.

Checklist

Is de auteur deskundig en onpartijdig?

Wat is de bron van de tekst? (een belangrijke krant of een folder?)

Wie geeft er een interview en waarom? Komen er voor- en tegenstanders aan het woord?

Is de informatie in de tekst niet verouderd/nog actueel?

Klopt het wat de auteur zegt? Laat hij geen belangrijke dingen weg?

Gebruikt de auteur vooral sterke argumenten (vooral feiten) of kun je er makkelijk iets tegen inbrengen?

Oefenopdrachtje

Op de volgende slides vind je een paar voorbeelden van teksten. Kun jij aangeven of de tekst betrouwbaar is of niet?

De achterflap van het boek "Gebr." van Ted van Lieshout.

1. betrouwbaar
2. niet betrouwbaar

Een artikel bij de test van zonnebrandproducten.

1. betrouwbaar
2. niet betrouwbaar

Een artikel over Máxima's liefdesleven in het weekblad Privé.

1. betrouwbaar
2. niet betrouwbaar

Het artikel 'Leven op het water' in het tijdschrift 'Wetenschap in beeld'.

1. betrouwbaar
2. niet betrouwbaar

De tekst in de bijsluiter van een medicijn.

1. betrouwbaar
2. niet betrouwbaar

Welke bron is het betrouwbaarst?

1. Facebook
2. wetenschappelijk tijdschrift
3. het tijdschrift Libelle
4. Wikipedia

Welke auteur is het deskundigst in huidveroudering?

1. Nikki Tutorials
2. dermatoloog
3. huisarts
4. Linda de Mol

Hopelijk begrijp je nu hoe belangrijk het is om kritisch te lezen. Laat je niet van alles wijsmaken!

Opdrachten

Maken :

- opdracht 1, 4 en 5 (p. 141-145).