Grammatica H4

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Grammatica H4

benodigdheden: laptop

Wat gaan we doen?

-Uitleg H4: beknopte bijzin + tussenwerpsel

doelen H4

-Ik kan een beknopte bijzin herkennen, benoemen en maken.

-Ik kan tussenwerpsels herkennen en benoemen.

terugblik: beknopte bijzin

hoofdzin/bijzin

hoofdzin = zelfstandige zin

bijzin = afhankelijke zin, kan niet zonder de hoofdzin

Je moet niet meteen boos worden als hij een fout maakt.

Ik vertrouw die politicus niet, omdat hij al vaker gelogen heeft.

hoofdzin/bijzin

hoofdzin => ow + pv zijn eigenlijk niet uit elkaar te halen

bijzin => er kunnen een of meerdere woorden tussen ow + pv 

                  staan 

Toen zij op de top van de berg waren aangekomen, namen de toeristen meteen een selfie.

beknopte bijzin

Een beknopte bijzin heeft geen persoonsvorm en geen onderwerp. Een beknopte bijzin is alleen correct als het denkbeeldig onderwerp hetzelfde is als het onderwerp in de hoofdzin:

Na de computer te hebben opgestart, kon ik weer verder met mijn verslag.

beknopte bijzin

Na de computer te hebben opgestart, kon ik weer verder met mijn verslag.

beknopte bijzin: Na de computer te hebben opgestart

hoofdzin: kon ik weer verder met mijn verslag

Correct, want:  ow hoofdzin = denkbeeldig ow beknopte bijzin

beknopte bijzin

Na de computer te hebben opgestart, werkte alles weer.

beknopte bijzin: Na de computer te hebben opgestart

hoofdzin: werkte alles weer

Foutief, want:  ow hoofdzin        denkbeeldig ow beknopte bijzin

beknopte bijzinnen herkennen

1. voltooid deelwoord: 

    Op het station aangekomen, kocht Ivo eerst een ijsje.

2. onvoltooid deelwoord:

     Rillend van de kou, kwam Anne binnen.

3.  te + infinitief:

     Na de fraude te hebben ontdekt, deed Thijs meteen aangifte.

Verander de bijzin in een beknopte bijzin:

Terwijl ze van de zon geniet, leest Elsa een boek.

tussenwerpsel

tussenwerpsel

-> Uitroepen (hé, oef, shit) en klanknabootsingen (klats, 

      piefpafpoef) heten tussenwerpsels. 

-> Tussenwerpsels staan, meestal aan het begin of einde van 

      een zin, vaak van de rest gescheiden door een komma.

soorten tussenwerpsels

-van bevestiging en ontkenning: ja, jawel, nee;

-van emotie (verbazing, schrik, pijn): au, ach, hoera, bah, foei, hèhè, oei;

-van sociaal contact: hoi, houdoe, goedenavond, halt, pardon;

-van klanknabootsing: miauw, waf, brr, tok(toktok), plof, tuut(tuut).

-hoofdzin

-bijzin

-beknopte bijzin

-tussenwerpsel

En nu?

1) zelfstandig verder werken aan project Grammatica (tekst + 

    opdrachten uitwerken)

2) Test jezelf: opdracht 1 en 2 van alle onderdelen