Les 4 - 13.2 Blokschema's

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

13.2 Blokschema's

Soorten chemie

	Fijnchemie	Bulkchemie
Volumes	Klein (Liters)	Groot (m 3 )
Bewerkingen	Veel en Complex	Weinig en Eenvoudig
Proces	Vaak "Batch"	Vaak "Continu"
Voorbeelden	Medicijnen, Verf, Elektronica	Chemicaliën, Brandstoffen, Metalen

Soorten processen

	Batch	Continu
Volumes	Klein (Liters)	Groot (m 3 )
Bewerkingen	Aanpasbaar	Niet aanpasbaar
Kosten	Arbeid	Kapitaal
Voorbeelden	Medicijnen, Verf, Elektronica	Chemicaliën, Brandstoffen, Metalen

Blokschema's

• Processen in blokken
• Stofstroom bij/op de pijlen

• Horizontaal aflezen

• Hoofdstof horizontaal houden
• Invoer vanaf boven
• Afvoer naar beneden

Maken van een blokschema

1. Welke processen vinden plaats in welke volgorde?
2. Welke stoffen stromen in- en uit bij elk proces?
3. Teken de blokken voor de processen
4. Teken de pijlen voor de stof in- en uitstromen

Voorbeeld - Blokschema

Bij de productie van margarine wordt als grondstof plantaardige olie gebruikt. Deze wordt gewonnen uit zaden. Om zoveel mogelijk olie uit de zaden te halen, mengt men de fijn gemalen zaden eerst met hexaan. De olie uit de zaden lost op in het hexaan. Vervolgens scheidt men de zaden uit de oplossing van olie in hexaan. Tenslotte worden de olie en hexaan van elkaar gescheiden, door te verwarmen. Het hexaan koelt langzaam weer af en wordt opnieuw in het proces gebruikt. De olie gaat naar de margarinefabriek. Hieronder is het proces in een blokschema weergegeven:

Vraag:

Welk woord/begrip hoort bij cijfer 1?

adsorberen, destilleren, extraheren of filtreren?

Welk woord hoort bij
cijfer 1?

1. adsorberen
2. destilleren
3. extraheren
4. filtreren

Voorbeeld - Blokschema

Bij de productie van margarine wordt als grondstof plantaardige olie gebruikt. Deze wordt gewonnen uit zaden. Om zoveel mogelijk olie uit de zaden te halen, mengt men de fijn gemalen zaden eerst met hexaan. De olie uit de zaden lost op in het hexaan. Vervolgens scheidt men de zaden uit de oplossing van olie in hexaan. Tenslotte worden de olie en hexaan van elkaar gescheiden, door te verwarmen. Het hexaan koelt langzaam weer af en wordt opnieuw in het proces gebruikt. De olie gaat naar de margarinefabriek. Hieronder is het proces in een blokschema weergegeven:

Vraag:

Welk woord/begrip hoort bij cijfer 2?

adsorberen, destilleren, extraheren of filtreren?

Welk woord hoort bij
cijfer 2?

1. adsorberen
2. destilleren
3. extraheren
4. filtreren

Voorbeeld - Blokschema

Bij de productie van margarine wordt als grondstof plantaardige olie gebruikt. Deze wordt gewonnen uit zaden. Om zoveel mogelijk olie uit de zaden te halen, mengt men de fijn gemalen zaden eerst met hexaan. De olie uit de zaden lost op in het hexaan. Vervolgens scheidt men de zaden uit de oplossing van olie in hexaan. Tenslotte worden de olie en hexaan van elkaar gescheiden, door te verwarmen. Het hexaan koelt langzaam weer af en wordt opnieuw in het proces gebruikt. De olie gaat naar de margarinefabriek. Hieronder is het proces in een blokschema weergegeven:

Vraag:

Welke combinatie hoort bij Letter B?

Residu/filtraat - zaden/oplossing olie in hexaan

Welk woord hoort bij
de letter B?

1. filtraat - zaden (zonder olie)
2. filtraat - olie in hexaan
3. residu - zaden (zonder olie)
4. residu - olie in hexaan

Voorbeeld - Blokschema

Bij de productie van margarine wordt als grondstof plantaardige olie gebruikt. Deze wordt gewonnen uit zaden. Om zoveel mogelijk olie uit de zaden te halen, mengt men de fijn gemalen zaden eerst met hexaan. De olie uit de zaden lost op in het hexaan. Vervolgens scheidt men de zaden uit de oplossing van olie in hexaan. Tenslotte worden de olie en hexaan van elkaar gescheiden, door te verwarmen. Het hexaan koelt langzaam weer af en wordt opnieuw in het proces gebruikt. De olie gaat naar de margarinefabriek. Hieronder is het proces in een blokschema weergegeven:

Vraag:

Welk woord/begrip hoort bij cijfer 3?

adsorberen, destilleren, extraheren of filtreren?

Welk woord hoort bij
cijfer 3?

1. adsorberen
2. destilleren
3. extraheren
4. filtreren

Is de productie van een geneesmiddel een voorbeeld van fijnchemie of van bulkchemie?

1. fijnchemie
2. bulkchemie

Is de productie van petroleum (kerosine) een voorbeeld van fijnchemie of van bulkchemie?

1. fijnchemie
2. bulkchemie

Is de productie van petroleum (kerosine) een voorbeeld van een batchproces of van een continuproces?

1. batchproces
2. continuproces

Om het vet uit pinda's te halen kun je het proces volgen zoals hiernaast in een blokschema staat. Welke scheidingsmethode is methode 1?

1. Filtratie
2. Extractie
3. Destilleren
4. Adsorptie

Om het vet uit pinda's te halen kun je het proces volgen zoals hiernaast in een blokschema staat. Welke scheidingsmethode is methode 2?

1. Filtratie
2. Extractie
3. Destilleren
4. Adsorptie

Om het vet uit pinda's te halen kun je het proces volgen zoals hiernaast in een blokschema staat. Welke scheidingsmethode is methode 3?

1. Filtratie
2. Extractie
3. Destilleren
4. Adsorptie

Wat kan een blok in een blokschema niet voorstellen?

1. mengen
2. reageren
3. scheiden
4. stofstroom

In de blokken van een blokschema staan:

1. Stoffen
2. Bewerkingen
3. Zowel A & B
4. Geen van deze antwoorden

Aan de slag 

• Doorlezen §13.2
• Maken:
  

      * §13.1 => opdr. 2, 4, 6, 8, 12, 13

      * §13.2 => opdr. 19, 21, 22

• Fluisterend overleggen met buur of werken met muziek
  

• Vraag? Steek je hand op
• Af? => Geen huiswerk