Ethiek 3 Aristoteles: Deugdethiek

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Wat weet je nog van de vorige les?

Verantwoordelijkheid is een waarde. Maar laten we deze nu eens concreet maken. Waar begint jouw verantwoordelijkheid? Waar eindigt deze?

Normen zijn gedragsregels, ze maken waarden praktisch. Welke normen kan je formuleren op basis van de vorige opdracht?

Wat is geen waarde?

1. Vriendelijkheid
2. Rechtvaardigheid
3. Respect
4. Gezond eten

Intrinsieke waarden:

Waarden die op zich zelf belangrijk zijn.

Wat is geen intrinsieke waarde?

1. liefde
2. geld
3. goedheid
4. vriendelijkheid

Instrumentele waarden:

Waarden die nodig zijn om een intrensieke waarde te bereiken.

Weet je het nog...
Wat is hieronder een norm?

1. Spreek ouderen aan met 'u'
2. Vrijheid
3. Gelijkheid
4. Redelijkheid

Weet je het nog...
Wat is een waarde?

1. Betrouwbaar
2. Wijs
3. Slim
4. Vriendelijkheid

Weet je het nog...
Wat is een deugd?

1. Liefde
2. Wijs
3. Rijkdom
4. Schaamte

Vandaag

Na afloop van deze les kan je in eigen woorden uitleggen wat Aristoteles' deugdethiek inhoudt en deze toepassen.

Benoem eens in twee zinnen een moreel vraagstuk waar jij in de afgelopen tijde tegenaan bent gelopen.

Mijn voorbeeld/casus

In Colombia... 

Wat zou jij doen?

Wat zou jij doen en waarom?

Aristoteles

• Leerling van Plato
  
• Filosoof én natuurkundige

Deugdethiek

Of iets 'goed' of 'juist' is of niet, bepaalt Aristoteles aan de hand van het 'doel' van een ding. Bv: een mes dat niet snijdt is een slecht mes. Een mens moet deugdzaam zijn, dan ben je een goed mens.

Deugd: een handeling die het midden houdt tussen twee uitersten. Vraagt veel oefening om dit te kunnen.

Belangrijk: de handeling in relatie tot de situatie

"Rawls geeft aan dat mensen voldoening vinden in het uitoefenen van hun verwezenlijkte vermogens (hun aangeboren of gevormde bekwaamheden). Die voldoening wordt groter naarmate het vermogen meer wordt verwezenlijkt of in complexiteit toeneemt."

Waar gaat het hier over?

"Wanneer de strevingen van mensen hem, zoals blijkt uit de gegeven voorbeelden, in de richting sturen van een teveel of een te weinig, dan ligt het voor de hand dat de deugden hem juist sturen naar het midden. Zo heeft Aristoteles het over moed in onderscheid tot roekeloosheid en lafheid; over matigheid (tussen losbandigheid en ongevoeligheid); over vrijgevigheid (tussen verkwisting en gierigheid); over gepaste woede (tussen lichtgeraaktheid en gelatenheid); over vriendelijkheid (tussen vleierij en chagrijnigheid); over waarachtigheid (tussen opschepperij en geveinsde onwetendheid); over gevatheid (tussen aanstellerij en lompheid)." 

Bron: https://humanistischecanon.nl/venster/paideia/aristoteles-ethica-nicomachea-350-v-chr/

Wel deugd vind jij dat meer ontwikkeld zou moeten worden in de Nederlandse samenleving en waarom?