Twee vrouwen - 4H 2022

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Twee vrouwen

Twee vrouwen

Geheugen opfrissen!

Het boek begint met Laura die per auto naar Zuid-Frankrijk reist om haar overleden moeder op te halen. Waar is Sylvia op dat moment?

1. Thuis, bij haar ouders
2. in Amsterdam
3. bij Alfred
4. Begraven

Laura ontmoet Sylvia en ze gaan vrijwel meteen samenwonen. Op een dag vertrekt Sylvia weer. Hoe komt Laura daar achter?

1. Sylvia belt Laura om te zeggen dat ze bij haar weg is.
2. Laura leest op een briefje dat Sylvia zo niet langer door kan gaan.
3. Sylvia zegt een paar dagen naar haar ouders te willen maar komt niet terug.

Waar is Sylvia naartoe vertrokken?

1. naar Zuid-Frankrijk
2. naar Alfred
3. Terug naar haar ouders

Waarom is ze naar Alfred?

1. Ze wil Laura een kind geven.
2. Ze is verliefd op hem en houdt niet meer van Laura.
3. Ze wil een gezin stichten met Alfred.

Twee vrouwen

Literaire analyse - leesvragen:

• Titelverklaring
• Personages
• Thema/motieven
• Opbouw verhaal
• Tijd
• Ruimte
• Vertelperspectief

Korte samenvatting (1)

• Laura Tinhuizen is op weg naar Frankrijk naar haar gestorven moeder. Tijdens een stop in Avignon schrijft ze de dramatische liefdesgeschiedenis tussen haar en de kapster Sylvia op.
• Na het verbreken van haar kinderloos gebleven huwelijk met Alfred Boeken is Laura verliefd geworden op de veel jongere Sylvia.
• Sylvia manipuleert haar omgeving en liegt over haar relatie met Laura. 
• Ook Laura liegt over haar relatie tijdens een bezoek aan haar moeder.  Als de moeder Sylvia ziet, heeft direct door dat beide vrouwen iets hebben. 
• Laura verbreekt het contact met haar moeder.

Korte samenvatting (2)

• Laura en Sylvia gaan naar het toneelstuk Orpheus' vriend en ontmoeten de ex van Laura.
• Na het toneelstuk begint Sylvia een relatie met Alfred. 
• Achteraf blijkt dat zwanger (van Alfred) wilde worden, om Laura moeder te laten worden. 
• Tijdens een gesprek  tussen Alfred en Sylvia, doodt Alfred Sylvia. 
• Overmand door verdriet vertrekt Laura van de plaats waar haar geliefde is vermoord naar de plaats waar haar gestorven moeder wacht.

Waarom heet het boek Twee Vrouwen?

Titelverklaring

• Twee vrouwen is geen originele titel: 
• Hoewel  de relatie tussen moeder en dochter een belangrijke rol speelt, zijn de twee in de titel bedoelde vrouwen Laura en Sylvia.

Personages

• Laura Tinhuizen
• Sylvia Nithart
• Alfred Boeken

Laura Tinhuizen

• 35 jaar, gescheiden en kinderloos omdat ze onvruchtbaarheid is.
• Ze had een hechte band met haar vader.
• De relatie  met haar moeder is slecht. Haar  moeder is dominant en Laura heeft het gevoel dat ze  onder haar moeders invloed vandaan kan komen door zelf moeder te worden. 
• Haar ontmoeting met Sylvia brengt dit ideaal dichterbij. 

Sylvia Nithart 

• 20 jaar en kapster 
• mysterieus 
• jongensachtig
• volwassen 
• uitgekookt, berekenend
• doelbewust

Alfred Boeken

• criticus
• gescheiden van Laura
• Hij is hertrouwd, heeft nu twee zonen.
• Hij is geïrriteerd dat Laura een homoseksuele relatie heeft.
• Hij is niet erg trouw aan zijn gezin. 

Wat is het vertelperspectief ook alweer?

1. Ik (belevend)
2. Ik (vertellend)
3. Personaal
4. Alwetend/auctoriaal

Vertelsperspectief

Ik-verteller

In Laura vallen hoofdpersoon en verteller samen

Opmerkelijk: Mulisch kiest voor een vrouwelijk ik-perspectief, hetgeen de lezer in eerste instantie op het verkeerde been zet. 

Thema/Motieven

• Liefde en dood
• Onvervulde kinderwens 
• Orpheusmotief
• Kleuren: wit / zwart

Hoe komt de kleur zwart terug in het verhaal?

Oedipusmythe

• Oedipus is een  personage uit de Griekse mythologie. Hij speelt de hoofdrol in Sophokles’ tragedie Koning Oedipus. In de mythe doodt Oedipus ongewild zijn vader en trouwt met zijn moeder.
• Het oedipuscomplex: seksuele interesse van een zoon voor zijn moeder gecombineerd met haat jegens zijn vader;
• In twee vrouwen zijn moeder-/vaderrol omgekeerd.

Oedipus in Twee vrouwen

• Laura (=Oedipus) - probeert de overheersing door moeder (Iocaste) te 'vernietigen', zelf moeder  worden; identificeert zich met de vaderfiguur (Laios), zal ‘vader’ worden van Sylvia's baby. 
• De zwangere Sylvia ziet haar ook 'vader' (p. 81). 
• Uiteindelijk komt er toch een kind dat in beide verhalen de ondergang ‘veroorzaakt’. 

Orpheusmythe

• Orpheus trouwde met de mooie bosnimf Eurydice, die op hun huwelijksdag gebeten werd door een giftige slang en stierf. 
• Orpheus was zo ontroostbaar, dat hij in de onderwereld afdaalde om  de heerser van de onderwereld zijn droefenis te tonen en te smeken om de terugkeer van Eurydice. 
• Met zijn muziek kreeg Orpheus Hades zover dat Eurydice hem terug naar de aarde mocht volgen. Voorwaarde was dat hij niet naar haar zou kijken tot ze uit de dodenwereld zouden zijn. 
• Op het laatste ogenblik keek Orpheus toch om en Eurydice verdween voor altijd in het schimmenrijk . 

Orpheus in Twee vrouwen

Mulisch heeft de mythe gespiegeld:  

niet  een man haalt zijn gestorven relatie uit het dodenrijk , maar  een vrouw brengt haar geliefde naar het dodenrijk. 

De spiegeling komt ook voor bij het stuk "Orpheus' vriend". Hier zijn het twee homoseksuele mannen die het dodenrijk ingaan. 

Orpheus in Twee vrouwen

• De dood is een belangrijk motief in het boek.
• Laura reist van Amsterdam naar Zuid-Frankrijk. Amsterdam is dan nog aan het bouwen aan de metro en is één grote bouwput. Die onderaardse bouwput is het symbool van Hades, de Griekse God van het dodenrijk. 
• Ze reist naar Frankrijk door de nacht, naar de plaats waar haar dode moeder wacht. Ook daar logeert ze boven een bouwput.
• Aan het eind van het boek wordt gesuggereerd dat ze zelfmoord gaat plegen.

Orpheus in Twee vrouwen

Orpheus = Laura

Eurydice = Sylvia

Overeenkomsten mythe en  roman:

De autorit naar Frankrijk van Laura heeft veel van een tocht door het dodenrijk via een sprong. In het ‘infernale’ gat zou Laura verenigd kunnen worden met Sylvia.

Tijd

• vertelde tijd: halfjaar (ontmoeting tot aan de reis naar Frankrijk)
• verteltijd: 131 blz
• niet-chronologisch

Ruimte

Het verhaal speelt op meerdere plaatsen: 

• Leiden: de jeugdherinneringen 
• Amsterdam: ontmoeting Laura - Sylvia, woonplaats
• Avignon: stop onderweg naar het zuiden.