Nectar 2.5 dieren bewegen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

2.5 Dieren bewegen

Planning

Huiswerk check

Herhaling
theorie 2.5

Aan de slag

Check nieuwe theorie

Wat zijn de 4 functies van het skelet?

Een bot zonder lijmstof breekt erg snel

1. Waar
2. Niet waar

Hoe heten de groen gekleurde botten?

1. Halswervels
2. Borstwervels
3. Lendewervels
4. Heiligbeen

Welke functie heeft de wervelkolom voor het ruggenmerg?
De wervelkolom ...

1. beschermt het ruggenmerg
2. geeft stevigheid aan het ruggenmerg
3. geeft vorm aan het ruggenmerg
4. geleidt het ruggenmerg

Er is een foto van Dominique haar arm 

gemaakt.

Sleep naar de botten die je ziet op de röntgenfoto:

Spaakbeen

Opperarmbeen

Ellepijp

middenhands

beentjes

handwortel

beentjes

vingerkootjes

Hoe noemen we nummers 1 en 2?

1

2

1. 1 = schouderblad 2 = ribben
2. 1 = sleutelbeen 2 = schouderblad
3. 1 = schouderblad 2 = sleutelbeen
4. 1 = ribben 2 = sleutelbeen

je borstbeen hoort bij de pijpbeenderen.

1. Juist
2. Onjuist

Hoe zitten de botjes van de vingers aan elkaar vast?

1. Naden
2. Kraakbeen
3. Vergroeid
4. Gewrichten

Waar vind je GEEN kraakbeen in je lichaam?

1. Het oor
2. De neus
3. De onder en bovenkaak
4. De wervelkolom

Sommige gewrichten hebben ___________ voor extra stevigheid.

1. gewrichtssmeer
2. gewrichtskapsel
3. gewrichtsbanden
4. kraakbeenlaagje

Als je de armbuigspier samentrekt, wordt de onderarm ..1.. getrokken. De arm wordt dan ..2..

Welke woorden passen op de lege plekken?

1. 1=omlaag 2=gestrekt
2. 1=omlaag 2=gebogen
3. 1=omhoog 2=gebogen
4. 1=omhoog 2=gestrekt

Leerdoelen: na vandaag kan je...

1. Beschrijven op welke twee manieren gewervelde dieren bewegen
2. Beschrijven op welke drie manieren zoogdieren bewegen
3. Voorbeelden geven van aanpassingen van het skelet van zoogdieren aan hun leefwijze  
4. Beschrijven hoe geleedpotigen bewegen

gewervelde dieren

wervelkolom, kop 

en ribben

2 manieren van bewegen

Gewervelde dieren: 5 groepen

Heen en weer

De wervelkolom beweegt heen en weer

• Vissen: golfbewegingen, afzetten tegen het water
• Amfibieën: zwemmen en/of kruipen met korte poten aan de zijkant van het lichaam
• Reptielen:  zeer beweeglijke wervelkolom, veel ribben, kronkelen, afzetten tegen de bodem

Op en neer

De wervelkolom beweegt op en neer

• Aan de boven-, en onderkant van de wervelkolom zitten spieren
• de rug wordt afwisselend hol en bol

• Vogels
• Zoogdieren

zoogdieren

Waardoor gaan zoogdieren zo snel?

reptielen, vissen en amfibieën kruipen met de buik op de grond.

zoogdieren hebben poten recht onder hun lichaam:

1. topgangers (lopen op de toppen van de tenen, daardoor lange poten, heel snel, prooidieren)

2. teengangers (lopen op de tenen, alle teenkootjes komen op de grond, ook snel, roofdieren)

3. zoolgangers (lopen op hun hele voet, zijn daardoor heel stabiel, kunnen daardoor op achterpoten lopen, niet zo snel)

Hoe zoogdieren lopen

Paragraaf 2.5 Dieren bewegen

Allersnelste zoogdier is het jachtluipaard: een teenganger

Door zijn soepele wervelkolom kan hij zijn rug heel hol en heel bol maken

Aanpassingen van het skelet aan de leefwijze

de zoogdieren hiernaast hebben allemaal hetzelfde bouwplan: 

schedel-wervelkolom-ribben

de vorm van de ledematen verschilt: aangepast aan de leefwijze

voorbeelden hiervan zijn de handen en armen van de dieren hiernaast.

Maar denk ook aan de soepele wervelkolom van het jachtluipaard en de hoge poten van een gazelle

geleedpotigen

geleedpotigen

krabben, kreeften en insecten

Hoe bewegen geleedpotigen?

• uitwendig skelet 
• NIET van been MAAR van chitine
• poten bestaan uit verschillende delen 
• gewrichten zitten ertussen, uitwendig
• spieren zitten ertussen, inwendig
• buig-, en strekspier werken samen

Maken 2.5 Dieren bewegen

Even herhalen....

Hoeveel groepen gewervelden zijn er?

1. 4
2. 5
3. 6
4. 7

Bij beweging van de vis beweegt de wervelkolom...

1. Van links naar rechts
2. Van boven naar beneden
3. Helemaal niet
4. In alle richtingen

De wervelkolom van amfibieën beweegt anders in het water dan op het land

1. Waar
2. Niet waar

Reptielen hebben een erg beweeglijke wervelkolom

1. Waar
2. Niet waar

Waar hoort een hert bij?

1. Zoolgangers
2. Teengangers
3. Hoefgangers/Topgangers

waar hoort een kat bij?

1. Zoolgangers
2. Teengangers
3. Hoefgangers/Topgangers

Welke dieren zijn zoolgangers?

1. Mens en kameel
2. Mens en beer
3. Kameel
4. Geen van allen

Welk nadeel heb je als zoolganger?

1. de hele zool wordt gebruikt bij het lopen
2. je zakt makkelijk weg in de bodem
3. je bent niet zo snel
4. je hebt geen knie

Belangrijke punten voor PW

• Niet alleen lezen!!!

• Oefenen, oefenen, oefenen
  

1. Oefentoets digitale methode
   (hele hoofdstuk)
2. www.biologiepagina.nl (hele hoofdstuk + losse onderdelen)

• Begrippenlijst maken van de dikgedrukte woorden