LJ2 Biologie H6, 6,2

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 2

	Vak: Biologie Hoofdstuk 6, 6.2
1.	Lesopening
2.	Lesdoel + Leergebiedoverstijgende doelen
3.	Arrangementen + mini-check
4.	Instructie
5.	Begeleid inoefenen
6.	Zelfstandig werken
7.	Evaluatie

1. Lesopening

Pak je lesboek van Biologie en open je boek op p. 189. 

2. Lesdoel +Leergebiedoverstijgende doelen

Aan het eind van deze les:

- Kun je een voedselketen en een voedselweb maken;

- Kun je de groepen organismen in de kringloop van stoffen onderscheiden;

- Kun je biologisch afbreekbaar afval en niet-biologisch afbreekbaar afval onderscheiden;

Leergebiedoverstijgende doelen:

3. Arrangementen + mini-check

Scoor je verdiept (8 of hoger) dan mag je zelfstandig aan het werk: 

De rest doet mee met de instructie

Wat zijn ' planteneters'?

Wat is een ' voedselketen'?

Wat is altijd de eerste schakel in een voedselketen?

Wat zijn ' reducenten'?

Wie maakt wat?

Had je alle vragen goed? Dan mag je zelfstandig aan het werk

De rest doet mee met de instructie 

4. Instructie

In de afbeelding zie je een weiland met enkele organismen. Je ziet een konijn van een paardenbloem eten. Konijnen zijn planteneters. Je ziet ook een wezel. Wezels vangen

konijnen en eten ze op.

Wezels zijn vleeseters. 

Paardenbloemen, konijnen en wezels vormen samen een voedselketen. Zie de afbeelding hiernaast. Een voedselketen is een reeks soorten waarbij elke soort voedsel is voor de volgende soort. Elke soort is een schakel in de voedselketen. De pijl betekent: wordt gegeten door. 

Verschillende manieren:

- Anticonceptiestaafje (implanon): ongeveer twee keer zo groot als een lucifer en wordt onder de huid in de bovenarm aangebracht. Elke dag geeft het staafje een kleine hoeveelheid hormonen af aan het lichaam. Het staafje kan 3 jaar blijven zitten. 

- Spiraaltje: wordt door een arts in de baarmoeder ingebracht. 

In een ecosysteem is er nooit maar één voedselketen. Elke soort kan door veel andere soorten worden gegeten. Alle voedselrelaties in een ecosysteem samen, noem je een voedselweb. 

Elke voedselketen begint met een plant. Planten maken voedsel voor mensen en dieren door fotosynthese. Daarom noem je planten producenten. Planten produceren voedsel doordat in de bladgroenkorrels fotosynthese plaatsvindt. 

Voor fotosynthese heeft een plant drie dingen nodig; water, licht (energie) en koolstofdioxide. Planten nemen water op uit de grond met hun wortels. Energie komt uit zonlicht. Koolstofdioxide is een gas in de lucht. Planten nemen koolstofdioxide op uit de lucht met hun bladeren. 

Water + koolstofdioxide + licht --> glucose + zuurstof 

- Producenten: planten. 

- Consumenten: dieren eten (consumeren) de energierijke stoffen die door planten zijn gemaakt. Dieren vind je in de tweede schakel of hoger. Dieren in de tweede schakel zijn planteneters. De dieren in de derde en volgende schakel zijn vleeseters. Alleseters kunnen voorkomen in de tweede schakel of hoger. In een voedselketen worden de producenten gegeten door consumenten van de eerste orde. Zij worden weer gegeten door de consumenten van de tweede orde, enzovoort. 

- Reducenten: een ander woord voor afbreken. Je noemt bacteriën en schimmels daarom reducenten.

Niet alle planten en dieren worden gegeten. Ze kunnen ook gewoon doodgaan. De dode resten van planten en dieren worden dan als voedsel gebruikt door afvaleters (zie de afbeelding). 

Planten nemen stoffen op. Planten gebruiken koolstofdioxide en water bij de fotosynthese. De mineralen gebruiken ze om van glucose weer andere stoffen te maken. Zo worden de stoffen in de natuur steeds opnieuw gebruikt. Stoffen van planten komen via dieren, afvaleters en reducenten uiteindelijk weer bij planten terecht. In de natuur maken alle stoffen een kringloop door. 

Biologisch afbreekbaar: dode resten van planten en dieren.

Niet-biologisch afbreekbaar: producten van glas, metaal steen en plastic.

5. Begeleid inoefenen

Intensief -->

Je maakt samen met de leerkracht opdracht 

6. Zelfstandig werken

Je maakt zelfstandig opdracht ... op bladzijde 193.

Ben je klaar?

Dan kijk je de opdrachten na.

Daarna pak je een boek en ga je in stilte lezen. 

7. Evaluatie

Hoe ging de les?

Kun je een voedselketen en een voedselweb maken?

Heb je nog ergens hulp bij nodig?

Huiswerk

Maandag 16 januari

6.2 opdracht