Les 3 De breuk wordt definitief

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Geschiedenis

Introductie

Les 3 De breuk wordt definitief

Geschiedenis

Maak een foto van je factsheet

Leerdoel

• Je weet waarom de Spaanse furie een oorzaak is voor de definitieve breuk.
• Je weet het verschil tussen de Unie van Utrecht en de Unie van Atrecht
• Je weet wat de Plakkaat van Verlating is.

Dit weet ik nu over Filips II

Dit weet ik nu over Willem van Oranje

2.4: Filips II en Willem van Oranje

Deelvraag: " Hoe kwam het tot een definitieve breuk tussen Filips II en Willem van Oranje?" 

begrippen:                                                 

- Spaanse furie

- Generaal pardon

gebeurtenissen:

- Pacificatie van Gent

- Unie van Atrecht

- Unie van Utrecht

1573: Alva gaat weg

• opgevolgd door Requeses
• generaal pardon: opstandelingen die bereid waren de wapens neer te leggen zouden niet veroordeeld worden
• sterft in 1576 op een heel ongunstig moment 

Spaanse furie

• Spanje is bankroet
• geen geld meer om de troepen soldij te betalen
• soldaten slaan aan het muiten
• steden worden geplunderd
• vooral in Antwerpen gingen de soldaten verschrikkelijk te keer. 

1576: Pacificatie van Gent

• Staten-Generaal komen bij elkaar
• sluiten een vredesverdrag met de gewesten Holland en Zeeland
• besluit: samen de Spaanse troepen uit de Nederlanden verdrijven
• probleem godsdienst eerst uitstellen. Holland en Zeeland: Calvinistisch, de rest Katholiek
• komt weinig van terecht, Calvinisten nemen vaak met geweld de macht in steden over. 

Welk gedeelte van Nederland deed niet mee met de Unie van Utrecht?

1579: Unie van Atrecht

Enkele Franstalige gewesten sluiten zich in 1579 aaneen in de Unie van Atrecht en sluiten vrede met Filips II

Unie van Utrecht

Voortzetten van de opstand

Willem van Oranje vogelvrij:

• Filips II besluit dat hij van Willem van Oranje af moet.
• 1580:  Filips verklaard Oranje vogelvrij, wie hem dood krijgt een grote som geld en een adellijke titel.
• Willem besluit zich te verdedigen in een verweersschrift

Moord!

10 juli 1584

• Filips II had Willem van Oranje vogelvrij verklaard: iedereen mag ongestraft Willem van Oranje vermoorden.
• Het lukt de Fransman Balthasar Gerards om Willem van Oranje te vermoorden.

Plakkaat van Verlatinge (1581)

Met het Plakkaat van Verlatinge, ook wel de akte van Afzwering genoemd, namen de noordelijke gewesten tijdens de Tachtigjarige Oorlog afstand van de Spaanse koning Filips II. Het stuk uit 1581 markeert daarmee de geboorte van de Republiek der Verenigde Nederlanden.

6

Waarom is het vreemd om in deze tijd geen koning te hebben?

1. Dat was traditie
2. De koning beschermt je
3. Dat moest van God
4. Dit wilde de mensen zelf

De Hertog van Parma 

• Succesvol (voor Spanje)
  
• Veroverde steden in de Zuidelijke Nederlanden
• Opstandige gewesten waren radeloos
• Tijd voor een bondgenoot?  Hertog van Anjou, Engelse koningin?

De mislukking van de zoektocht

• De samenwerking tussen Anjou en de opstandige gewesten werkt niet.
• Hertog van Anjou overleed vrij snel, 1584.
• Voordat Willem zijn grafelijke titel kon aanvaarden in 1584... schoot Balthazar Gerards hem dood, in Delft.
• De Staten-Generaal -> koningin Elizabeth van Engeland.
  

1. Die wilt geen oorlog met Spanje
2. Maar steunt de gewesten met geld en soldaten
   

Waarom is de Republiek een uniek idee in deze tijd?