H 3.2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

3.2 Het bestuur van de stadstaat

3.2: Het bestuur van de stadstaat:

In deze paragraaf leer je:

• hoe onderdanen werden bestuurd in een monarchie en een aristocratie.
  
• kenmerken van het bestuur van een tiran.
  
• hoe Atheense burgers zichzelf bestuurden.
  
  
  
• Kenmerkend aspect: burgerschap en wetenschappelijk denken in de Griekse stadstaat

Welke volgorde van belangrijk naar onbelangrijk in de samenleving van Athene klopt?

1. slaven, vrouwen, vrije Atheense mannen, vreemdelingen
2. vrouwen, slaven, vrije Atheense mannen,vreemdelingen
3. vreemdelingen, vrouwen, slaven, vrije Atheense mannen
4. vrije Atheense mannen, vreemdelingen, vrouwen, slaven

Gebruik de bron.

Welk standpunt had Xenophon over de Spartaanse opvoeding? Geef een uitleg.

Theseus

De Atheners noemden zichzelf zonen van Theseus. Theseus had de minotaurus verslagen op Kreta.

Theseus en de Minotaurus

Theseus is de zoon van de Atheense koning.

Athene was verslagen door koning Minos.

Als Athene geen jongens en

meisjes leverde, zou de stad

verwoest worden.

7 jongens

7 meisjes

Theseus

Ariadne (dochter van Minos) wordt

verliefd op Theseus.

Ze geeft hem een bolletje wol en een 

zwaard om mee te nemen

in het labyrint en verslaat de 

Minotaurus. Bij thuiskomst wordt Theseus

de koning van Athene.

De Griekse Stadstaten waren onafhankelijk dat wil zeggen dat ze zichzelf bestuurden. Tot de 8ste eeuw v.Chr. waren de meeste stadstaten een monarchie. Dit wil zeggen een staat met een vorst (koning). Dit ging tot de 8ste eeuw goed. Hierna wilden grootgrondbezitters ook macht hebben en zij zetten in veel stadstaten de koning af en er komt een aristocratie. Een regering van een groep belangrijke mensen.

Wat is een monarchie?

1. Een regering van een kleine groep aanzienlijken
2. Een regering waarbij het volk beslist
3. Een regering door een vorst, meestal een koning
4. Een regering met een alleenheerser die de macht gegrepen heeft

Wat is een aristocratie?

1. Een regering van een kleine groep aanzienlijken
2. Een regering waarbij het volk beslist
3. Een regering door een vorst, meestal een koning
4. Een regering met een alleenheerser die de macht gegrepen heeft

Tirannen

Soms slaagde een edelman erin alle macht naar zichzelf te trekken. Zo iemand heet een tiran. Tegenwoordig is een tiran een slecht iemand, maar in de Griekse tijd konden Tirannen ook goed zijn.

Wat is een tirannie?

1. Een regering van een kleine groep aanzienlijken
2. Een regering waarbij het volk beslist
3. Een regering door een vorst, meestal een koning
4. Een regering met een alleenheerser die de macht gegrepen heeft

Democratie

De nieuwe bestuursvorm van Athene gaat democratie heten. De vrije volwassen mannen werden burgers in de stadstaat Athene. Zij mochten stemmen en spreken in de volksvergadering. In 507 V.chr werd Athene een democratie

In de volksvergadering mocht elke Atheense burger stemmen en spreken. Hij mocht hierbij ook zelf wetsvoorstellen bedenken. 

Ook kon hij worden uitgekozen om de stadstaat voor een bepaalde tijd te besturen. Was de bevolking van Athene bang dat één persoon teveel macht kreeg dan kon hij verbannen worden via het ostracisme (schervengerecht)

De volksvergadering kwam 40x per jaar bijeen op de Pnyx. Hier werd alles geregeld voor de gehele stadstaat (vrede, oorlog, geldzaken)

Er moesten minimaal 6000 burgers aanwezig zijn.

Wat is een democratie?

1. Een regering van een kleine groep aanzienlijken
2. Een regering waarbij het volk beslist
3. Een regering door een vorst, meestal een koning
4. Een regering met een alleenheerser die de macht gegrepen heeft

Welke bestuursvorm hoort bij welk plaatje?

Democratie

Aristocratie

Monarchie

Tirannie

Kijk de opdrachten 3.1 na.

Aan de slag!

Lees blz. 52 t/m 54 en maak opdr. WB vraag 2, 3, 4 en 6.

+ WBN 3.2