6.4 Relaties tussen 22-23

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

6.4 Relaties tussen soorten

Vandaag

Vragen? 

Vooruitkijken...

Start met 6.4:

lezen paragraaf 6.4

6.4 Relaties tussen soorten

Je leert 

-Je herkent relaties in een voedselketen en een voedselweb

-Je herkent en beschrijft verschillende typen relaties tussen soorten

-Je legt uit hoe ziekten en persistente gifstoffen een ecosysteem beïnvloeden. 

je kunt toepassen: Herbivoren
, Carnivoren, Predatie, Omnivoren , Predatoren , Predator-prooirelatie,  Voedselketen
, Voedselweb, Accummulatie,  Persistent , Symbiose:  (mutualisme - commensalisme - epifytisme - parasitisme), energie in een systeem

Lees 6.4

Relaties tussen soorten:

-Predator-prooi

-Voedsel relatie (voedselketens, voedselweb, accumulatie persistente stoffen)

-Duurzame relaties: symbiose

Tussen de hoeveelheid predatoren en de hoeveelheid prooidieren bestaat een dynamisch evenwicht. Vaak ligt de piek van de predator rechts van die van de prooidieren. Kun je dat voor jezelf verklaren?

In BINAS 93D2 zie je nog een voorbeeld.

Autotrofe organismen produceren direct of indirect het voedsel voor alle andere organismen.

Deze producenten staan altijd aan de basis van een voedselketen of voedselweb.

voedselketen 

In de voedselketen spreek je van producenten en consumenten 1e, 2e, 3e,...... orde.

Let op!

Hoe gaan de pijltjes !!!!!!

producent

consument 1e orde

consument 2e orde

consument 3e orde

consument 4e orde

consument 5e orde

voedselweb

- wie zijn de producenten?

- wie zijn de consumenten

  1e, 2e of 4e orde?

- welke organismen zijn herbivoor, carnivoor of omivoor?

- welke organismen zijn elkaars concurrenten om voedsel?

Duurzame relaties

Verschillende diersoorten en plantensoorten kunnen nauw en langere tijd met elkaar samenleven. Dit noem je symbiose 

mutualisme
commensalisme (bij planten epifytisme)
parasitisme

Mutualisme is een vorm van symbiose, waarbij allebei de soorten voordeel hebben van de relatie. Een win win situatie dus.

Voorbeelden van mutualisme

Commensalisme is een vorm van symbiose, waarbij één van de soorten voordeel heeft van de relatie en de ander maakt het niet zo veel uit. (geen voordeel en geen nadeel)

Commensalisme bij planten noem je epifytisme

De reiger profiteert van de insecten die op de mest afkomen en de in de omgewoelde grond zitten. Buffel heeft geen uitgesproken voordeel of nadeel

Remora vissen zwemmen mee en eten de restjes van de haai.

Parasitisme is een vorm van symbiose, waarbij één van de soorten voordeel heeft van de relatie en de ander een nadeel.

Voorbeelden van parasieten en gastheer

Een mug is geen parasiet

                                                  Maretak is een halfparasiet

Er zijn duidelijke verschillen tussen parasitisme en predatie.

-  Meestal is de parasiet klein ten opzichte van de gastheer. De predator is meestal groot vergeleken met de prooi.

- parasiet en gastheer leven langere tijd samen; bij predator prooi is er een (eenmalige) korte ontmoeting.

-  de prooi wordt gedood, de gastheer heeft schade, maar blijft in leven (een parasiet heeft niets aan een dode gastheer)

Symbiose

= langdurig samenleven van individuen van verschillende soorten

Mutualisme:  +/+

Parasitisme:   +/-

Commensalisme:  +/0  

Verstoorde voedselketen

Door:

-ziekte

-gif 

Heeft effect op een heel ecosysteem.... 

Accumulatie van persistente stoffen

Nu en huiswerk

paragraaf 6.4 afmaken. 

maken van de volgende opdrachten: 3 t/m 7 

Indienen van verzoekjes ter voorbereiding op de toets

Geef aan wat je behoefte is aan toetsvoorbereiding komende 2 lessen