8.4 Afvalstoffen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Lesdoelen

• De uitscheidingsorganen kunnen noemen, samen met de stoffen die ze uitscheiden.
• De verschillende taken van de lever kunnen benoemen.

Welke organen halen afvalstoffen uit je bloed?

• De uitscheidingsorganen verwijderen afvalstoffen uit je bloed en brengen het buiten je lichaam.
  

• Dit proces noemen we ook wel uitscheiding.
  

Wat doet de lever?

De lever haalt stoffen uit je bloed en geeft weer andere stoffen af.

De lever krijgt bloed uit 2 bloedvaten:

1. De leverslagader voert bloed met zuurstof aan.

2. De poortader voert bloed met voedingsstoffen aan vanaf de dunne darm.

Wat doet de lever?

De lever doet het volgende:

1. Afbreken en omzetten van stoffen.

2. Stoffen maken.

3. Stoffen opslaan.

Afbreken en omzetten van stoffen.

• Giftige stoffen
  

Giftige stoffen zoals alcohol en medicijnen worden afgebroken en onschadelijk gemaakt.

• Eiwitten
  

Overtollige eiwitten worden afgebroken. De afvalstof die ontstaat heet Ureum.

• Rode bloedcellen
  

'Versleten' rode bloedcellen worden afgebroken. Het ijzer uit de hemoglobine wordt opgeslagen.

Stoffen maken

• Gal
  

De lever kan gal maken. Dit is een stof die helpt bij de vertering. Gal kan worden opgeslagen in de galblaas.

Stoffen opslaan

• Glucose
  

Je lever slaat glucose op. Na het eten zit er veel glucose in je bloed. Het teveel aan glucose slaat de lever op in de vorm van glycogeen.

• Vitaminen
  

Je lever slaat ook vitaminen op. Zoals vitamine A en D.

Zelf aan de slag (8.4)

Je mag zelf kiezen waarmee je aan de slag gaat. Als je klaar bent ga je door met een ander onderdeel. Niks doen is geen optie.

• Opdracht 1 t/m 10 (WB blz. 80 t/m 82)
• Zelf samenvatten (schrift) (TB blz. 52 + 53)
• Samenvatting werkboek opdr. 10 + 11 (WB blz. 86) 
• Test Jezelf opdr. 11 (WB blz. 89) 
• Digitaal Werkboek in Cumlaude

Lesdoelen

• Kunnen uitleggen hoe de nieren werken.
  

Hoe werken de nieren?

De nieren liggen aan de achterzijde van de buikholte.

Beide nieren zijn met een urineleider verbonden met de urineblaas.

Hoe werken de nieren?

De nieren filteren afvalstoffen uit het bloed:

• 1. Afbraakproducten uit de lever: zoals ureum of de afbraakresten van alcohol en medicijnen.

• 2. Overtollige stoffen (die je teveel hebt): zoals zouten, water en sommige vitaminen.

• 3. Overbodige stoffen (die je niet nodig hebt): zoals kleurstoffen. 

Urine

Kleurstof in urine.

Kleurstoffen uit rode bietjes komt uiteindelijk in je urine terecht. Dit zie je in bekerglas 2.

Zelf aan de slag (8.4)

Je mag zelf kiezen waarmee je aan de slag gaat. Als je klaar bent ga je door met een ander onderdeel. Niks doen is geen optie.

• Opdracht 1 t/m 13 (WB blz. 80 t/m 83)
• Zelf samenvatten (schrift) (TB blz. 52 + 55)
• Samenvatting werkboek opdr. 10 t/m 12 (WB blz. 86) 
• Test Jezelf opdr. 11 + 12 (WB blz. 89) 
• Digitaal Werkboek in Cumlaude