5.2. Systematische naamgeving

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

5.2 Koolstofverbindingen 

Vorige les

Alkeen

 

Alkaan 

Alkyn

 

C_nH_2n+2

C_nH_2n

C_nH_2n-2

Vorige les

Stappenplan naamgeving

Stap 1: bepaal de stamnaam

Stap 2: bepaal welke zijketens er zijn

Stap 3: voorzie de functionele groepen en zijketens van plaatsnummers

Wat moet je hier nu mee kunnen?

Propaan

C5H12

Naamgeving 

c-atomen	stamnaam
1	meth-
2	eth-
3	prop-
4	but-
5	pent-
6	hex-

verbinding	uitgang
alkaan	-aan
alkeen	-een
alkyn	-yn
alkanol	-anol
alkenol	-enol

Tabel 5 en 6 blz 85 

Alkanen

• Enkele bindingen
• Standaard formule: 

C​n​​H​2n+2​​

Naamgeving Alkanen:  

eindigt op -aan

c-atomen	stamnaam
1	meth-
2	eth-
3	prop-
4	but-
5	pent-
6	hex-

Alkenen

• 1 dubbele binding
• Standaard formule:

C​n​​H​2n​​

Naamgeving Alkenen:  

eindigt op -een

c-atomen	stamnaam
1	meth-
2	eth-
3	prop-
4	but-
5	pent-
6	hex-

Alkenen

• Buteen: C4H10
• Kan je op verschillende manieren tekenen 

 Alkanolen

• Afgeleiden van de alkanen
• Een H atoom is vervangen door één OH 
• Dus één 'O' erbij --> wil 2 bindingen aan gaan

Stappenplan naamgeving

Stap 1: bepaal de stamnaam

Stap 2: bepaal welke zijketens er zijn

Stap 3: voorzie de functionele groepen en zijketens van plaatsnummers

Naamgeving 

c-atomen	stamnaam
1	meth-
2	eth-
3	prop-
4	but-
5	pent-
6	hex-

verbinding	uitgang
alkaan	-aan
alkeen	-een
alkyn	-yn
alkanol	-anol
alkenol	-enol

Tabel 5 en 6 blz 85 

Wat moet je hier nu mee kunnen?

Propaan

C5H12

Voorbeeld

Voorbeeld: Propeen

Voorbeeld

Voorbeeld

Wat is de naam van het molecuul uit de structuurformule?

Nu een opdracht

• In duo's; dus alleen overleggen met degene naast je 
• Gebruik Blz. 85 tabel 5 en 6 gebruiken 
• Op de volgende pagina zijn namen en structuren te zien; geef de structuren bij de namen en andersom op het blad 
• Klaar? vinger opsteken voor controle

Maak nu de opdrachten!

1. Butaan                                                                    8. 
2. Butan-2-ol
3. 2-methylbutaan
4. Propyn
5. pent-1-een
6. hexaan

Klaar?

Laten controleren door mij

7. 

9.* 

Opdracht: 

1. Op hoeveel verschillende manieren kan je etheen tekenen (en teken deze)?

2. Op hoeveel verschillende manieren kan je propeen tekenen (en teken deze)?3. Op hoeveel verschillende manieren kan je butanol teken (en teken deze)?

4. Je kan op 3 manieren Hexanol tekenen, teken deze. 

5. Je kan op 3 manieren Hexeen tekenen, teken deze. 

Wat is de molecuulformule van propanol?

Wat je aan het einde van deze les moet kunnen:

Propaan

C5H12

Klaar?

• Ga aan de slag met opdracht 5, 6, 9, 10
• Wil je extra diepgang: maak de plusopdracht 11

Als je het lastig te volgen vond en thuis nog wil bestuderen..

Kun je de volgende video bekijken. 

5.2 Koolstofverbindingen 

Stappenplan naamgeving

Stap 1: bepaal de stamnaam

Stap 2: bepaal welke zijketens er zijn

Stap 3: voorzie de functionele groepen en zijketens van plaatsnummers

Naamgeving 

c-atomen	stamnaam
1	meth-
2	eth-
3	prop-
4	but-
5	pent-
6	hex-

verbinding	uitgang	speciale groep
alkaan	-aan	enkele binding
alkeen	-een	dubbele binding
alkyn	-yn	driedubbele binding
alkanol	-anol	OH-groep
alkenol	-enol	OH groep rechtstreeks aan dubbele binding

Tabel 5 en 6 blz 85 

Voorbeeld

Wat voor soort koolstofverbinding is dit?

1. alkaan
2. alkeen
3. alkyn

Wat is de systematisch
naam van:

1. butaan
2. 1-methylpropaan
3. 2-methylpropaan
4. 2-methylbutaan

Wat is de systematische
naam van dit molecuul:

Wat is de de systematische naam van dit molecuul:

1. pent-1-yn-4-een
2. hex-1-een-4-yn
3. prop-1-een-4-yn
4. pent-1-een-4-yn

Aan de slag

1. Maak opdracht 5 & 6 (blz 90 & 91)
2. Maak opdracht 10 óf 11 (kies zelf of je de steropdracht wil doen of niet)
3. Maak de test jezelf van 5.2 (afronden met groen vinkje)