HA1: tekstverbanden H4

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Tekstverbanden

verbanden tussen zinnen / alinea's

Theorie

Een tekst bestaat uit verschillende zinnen en alinea's. Die vormen samen weer een geheel, ze staan dus niet zomaar bij elkaar. Dat alles bij elkaar hoort, wordt gevormd door verbanden. Deze verbanden breien de alinea's aan elkaar. Hiervoor heb je verbindingswoorden nodig: ook wel signaalwoorden genoemd.

Opsomming

om te beginnen, ook, verder, bovendien, en, maar ook, ten eerste, als laatste etc.

opsomming- voorbeeld

Mijn vrije tijd gebruik ik voor leuke dingen. In de eerste plaats sport ik graag. Verder houd ik van televisiekijken. Ook vind ik het heerlijk een spannend boek te lezen.

Je kan er "punten" van maken

In haar vrije tijd doet zij:

- sport

- televisiekijken

- boeken lezen

tegenstelling

maar, toch, daarentegen, echter, integendeel, enerzijds-anderzijds etc.

tegenstelling - voorbeeld

Op internet zijn veel bedriegers actief. Maar de politie doet er veel te weinig aan om ze op te sporen.

Chronologisch verband

(volgorde van tijd)

dan, voordat, nadat, eerst,

daarna, vroeger, toen, later etc.

Deze signaalwoorden geven een tijdsvolgorde aan

chronologisch - voorbeeld

Als je met de Thalys van Amsterdam naar Parijs reist, maak je drie tussenstops: eerst in Rotterdam, dan in Antwerpen en vervolgens in Brussel.

oorzaak-gevolg

doordat, daardoor, als gevolg van

Het regende de hele dag, daardoor heb ik niet in de tuin kunnen werken

reden

omdat, daarom, dus, want, de reden hiervoor is

Reden- voorbeeld

Ik lever mijn oude mobiel altijd in, want dat is beter voor het milieu

toelichting (voorbeeld)

bijvoorbeeld, zo, als, denk aan, neem nou

conclusie en samenvatting

kortom, dus, daarom, al met al, samenvattend

voorbeeld

We gaan dit jaar niet op vakantie. Kortom, het wordt een saaie zomer

voorwaarde

als... (dan), indien, tenzij, wanneer

Als ik een spannend boek heb, vind ik lezen eigenlijk best leuk.

toelichtend - voorbeeld

Adriana kookt graag buitenlandse gerechten, zoals couscous

Even oefenen

Welk verband herken je in de volgende zin?

Hoewel Marit niet had geleerd voor het examen, haalde ze toch een voldoende.

1. Tegenstelling
2. Tijd
3. Opsomming
4. Vergelijking

Welk verband herken je in de volgende zin?

Doordat er een ongeluk gebeurd was, kwamen wij te laat.

1. Opsomming
2. Tegenstelling
3. Tijd
4. Reden

Welk verband herken je in de volgende zin?

Mijn broertje wil graag een ijsje, een appeltaart, een glad drinken en een pizza.

1. Tegenstelling
2. Toelichting
3. Opsomming
4. Chronologie/Tijd

Welk verband herken je in de volgende zin?

Het heeft vannacht enorm gesneeuwd, met als gevolg dat ik de deur vanochtend bijna niet open kreeg.

1. Tegenstelling
2. Reden
3. Opsomming
4. Tijdsvolgorde

Welk verband herken je in de volgende zin?

Je mag vanavond net zo als andere avonden niet opblijven.

1. Tegenstelling
2. Opsomming
3. Vergelijking
4. Tijd/chronologie

Welk verband herken je in de volgende zin?

Eerst ga je naar de kapper en vervolgens ga je nieuwe schoenen kopen.

1. Tijdsvolgorde
2. Tegenstelling
3. Toelichting
4. Opsomming

Wat vind je nog lastig aan verbanden tussen zinnen?