Omgevingsonderwijs Natuur en techniek

• Mediawijsheid
• HBO
• Studiejaar 2

Omgevingsonderwijs

'Je gaat het pas zien als je het doorhebt'

Johan Cruijff
 

Denk maar terug aan de wandeling in Epen.

Je hebt informatie gekregen over natuur en geografie van het limburgse landschap.

Nu je deze info hebt ga je het ineens ook op andere plekken herkennen.

Je zou dus kunnen zeggen dat je het pas bent gaan zien toen je doorhad wat er te zien is.

Waar denk jij aan bij omgevingsonderwijs en N&T?

Wat is omgevingsonderwijs?

Van abstracte kennis naar concrete kennis

Bij omgevingsonderwijs staat leren van, over en in de omgeving centraal

Van schoolboekenkennis naar de vertaling hoe dit er in de werkelijkheid uitziet.

Abstract is bijvoorbeel ook multimedia etc. ER is toch een bepaalde afstand tot het onderwerp.

De zintuigelijke ervaring ontbreekt.

In: de lln staan ooginoog met het verschijnsel

Van: De omgeving fungeert als bron. HEt leren van wordt groter indien dit kan worden gekoppeld aan vakinhoud. Denk maar weer aan de Natuurdag.

Over: ze voegen kennis toe over de omgeving

Waarom Omgevingsonderwijs?

Wow-factor 

Kennis beklijft beter en langer

Draagt bij aan onderzoeks- en ontwerpvaardigheden

Draagt bij aan waardering voor de omgeving

Wow-factor: gekoppeld aan ervaring, omgeving is een rijke bron.

Naast kennis is er ook altijd de belevingscomponent. 

Kennis beklijft: meer zintuigelijke ervaringen stimuleren heeft invloed op opslaan in lange termijn geheugen.

Even inzoomen op O&O

'Hoe kun je meten hoe snel deze rivier stroomt?'

Hoge orde denken

'Is de snelheid overal gelijk?'

'Wat valt je op bij de verschillen?'

'Is dit een steile oever of juist niet?'

'Wat zou het verband kunnen zijn met de stroomsnelheid van de rivier?' 

Verschillende vormen

- Excursie

- Veldwerk

- Avontuur

Excursie

Lopen van een vooraf vastgestelde route

met bijvoorbeeld een gids. Belangrijkste doel is kennisverwerving

Veldwerk

Onderzoek verrichten met bijvoorbeeld lopejes, camera, obsidentify. Hierin zit ook het doel om te werken aan vaaridgheden

Avontuur

Met betekenisvolle opdrachten zelf een route zoeken.Denk aan dropping, vossenjacht etc. Hierin zittrn ook kenmerken als zelfregulatie, probleemoplossende vaardigheden, samenwerking etc.

Hoe kun je aan N&T-onderwijs doen in een stadse omgeving?

Waar moet je rekening mee houden?

• Organisatie: groepjes, extra begeleiding,  tijd, iedereen start op hetzelfde punt?
• Weersomstandigheden
• Kennisoverdracht en beleving
• Vakintegratie, vakoverstijgend
• Materialen, voorkennis, verwerking etc. 
• Denk aan duurzaamheid: herbruikbaar materiaal, weinig afval

Gebruik bestaande bronnen

https://www.provinciaalnatuurcentrum.be/files/Kennisbank/snuisteren-in-het-groen-kijkwijzer.pdf

https://www.ivn.nl/aanbod/buitenlesdag

Appstore

• Identificatie apps: obsidentify
• Natuurroutes, natuurmonumenten
• Tuinvogelgids
• Etc. 

Aandachtspunten bij ontwerp en uitvoering

Less is More

Van abstract naar concreet

Vertraag

Pas werkvormen toe (kijkwijzer omgevingsonderwijs (Marchand et al., 1995)

Praktische organisatie

Less is more

Baken af. Er is te veel om te ontdekken.

Breng focus aan.

Vertraag: laat goed waarnemen

Hoe kom je tot een les?

https://www.wetenschapsknooppuntzh.nl/activiteiten/your-turn/

TOVERFORMULE

HKJ-vraag + voorwerp buiten + actief werkwoord = ontwerp-opdracht

Hoe kan jij + verschillende bloemen + ordenen = 

"Hoe kan jij de bloemen in het park ordenen op kleur en vorm?"

Bedenk zoveel mogelijk ontwerp-opdrachten aan de hand van de toverformule.

Toverformule onderzoeksvraag

HKJ-vraag + onderwerp buiten + onderzoeksactie = Onderzoeksvraag

Hoe kan jij regenwater gebruiken om een plant te laten groeien?

Onderzoeksvraag: Wat is het effect van regenwater op de groei van een plant 

in vergelijking met leidingwater?

Hoe kan jij de temperatuur van verschillende materialen vergelijken na een zonnige dag?

Onderzoeksvraag: Welke materialen warmen het meeste op in de zon en welke blijven het koelst?

Voorbeelden

Hoe kan jij + een tak + bouwen = "Hoe kan jij een hut bouwen met takken?"

Hoe kan jij + een steen + verplaatsen = "Hoe kan jij een steen veilig verplaatsen zonder je handen te gebruiken?"

Hoe kan jij + een blad + verwerken = "Hoe kan jij een kunstwerk maken van bladeren?"

Hoe kan jij + water uit de sloot + filteren = "Hoe kan jij water uit de sloot zo schoon mogelijk filteren?"

Hoe kan jij + verschillende bloemen + ordenen = "Hoe kan jij de bloemen in het park ordenen op kleur en vorm?"

Hoe kan jij + een veertje + laten vliegen = "Hoe kan jij een veertje zo lang mogelijk in de lucht laten vliegen?"

Hoe kan jij + verschillende soorten zand + vergelijken = "Hoe kan jij verschillende soorten zand in het bos vergelijken?"

Hoe kan jij + een boomschors + onderzoeken = "Hoe kan jij ontdekken welke dieren op de boomschors leven?"

Hoe kan jij + verschillende bladeren + sorteren = "Hoe kan jij bladeren sorteren op grootte en nerven?"

Hoe kan jij + een verzameling stenen + versieren = "Hoe kan jij stenen omtoveren tot een patroon op de grond?"

5 vragen-quiz

Wat waarderen de kinderen het meest aan buitenlessen?

1. Plezier
2. Frisse lucht/buiten
3. Lekker bewegen
4. Leerzaam

Hoeveel procent van de scholen zegt een beleid te hebben op buitenlessen?

1. 0%
2. 6%
3. 12%
4. 18%

Welke reden wordt er vooral gegeven om niet buiten les te geven?

1. Leermiddelen bieden niet de mogelijkheden.
2. De kinderen worden te druk.
3. De concentratie neemt hierdoor af.
4. De leeropbrengst ligt lager dan in de klas.

37% van de leerkrachten zegt...

1. Nu geen buitenles te geven en dat ook niet te willen doen.
2. Eerst graag meer materialen zou willen zien voor buitenlessen.
3. Nu geen buitenles te geven, maar wel graag te willen.
4. Een behoefte te hebben aan voorbeeldlessen.

Wat is de belangrijkste leeropbrengst

1. Leerlingen zitten lekkerder in hun vel.
2. De lesstof blijft beter hangen.
3. Het verbetert de sociale omgang.
4. Bevorderen van creatief denken.