SO onbekende woorden en onderwerp 1b

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Welkom bij de les Nederlands!

Wat gaan we doen?

-Paragraaf 1: Woordstrategie: 

Onbekende woorden: synoniem, omschrijving, voorbeeld, woordenboek.

-Paragraaf 2: Onderwerp van een tekst.

Oriënterend lezen: titel, afbeeldingen, tussenkopjes, eerste alinea lezen. 

Woordstrategie

Via een woordstrategie kan je de betekenis van een woord ontdekken. 

De strategie is: Je kijkt of er een synoniem, een omschrijving of een voorbeeld in de tekst staat. Zo ja, dan kan je achter de betekenis van een woord komen. Als je er niet uitkomt, kan je ook een woordenboek gebruiken. 

1. SYNONIEM

Een synoniem is een woord dat wat betreft betekenis (ongeveer) gelijk is aan een andere woord.

Soms staat er een synoniem van een onbekend woord in de tekst, je kunt de betekenis van het onbekende woord dan raden.

ploeg

Kapot 

Hollen 

Maar 

Beschonken 

Bureau 

Etage 

Succes  

fiets 

praten

ambacht 

duidelijk

scholier

landbouwwerktuig

stuk

rennen.

echter.

aangeschoten.

schrijftafel.

verdieping.

voorspoed.

rijwiel

spreken

beroep

helder

leerling

2. OMSCHRIJVING

Een omschrijving is een uitleg van een onbekend woord.

Wanneer er in een tekst een omschrijving van een onbekend woord staat, kan de betekenis hieruit worden afgeleid.

OMSCHRIJVING 

journalist - iemand die informatie verzamelt en openbaar maakt op internet, tv of krant

actualiteit - alles wat op dit moment belangrijk is

Verschil synoniem en omschrijving

scholier = leerling (synoniem)

scholier= Iemand die naar school gaat.(omschrijving)

3. VOORBEELD

Voorbeelden worden in teksten soms gebruikt om onbekende woorden uit te leggen.

Door een voorbeeld in een tekst weet je meteen wat de schrijver bedoeld.

Voorbeelden kunnen voor of na de onbekende woorden worden gebruikt.

VOORBEELD - voorbeeld

Voorbeelden zijn te herkennen aan woorden als:

bijvoorbeeld, zo is er...., zoals, denk maar aan, neem, zo.

Vandalisme, zoals het vernielen van bushokjes, is een groot probleem in de stad.

VOORBEELD - voorbeeld

Voorbeelden kunnen ook te herkennen zijn aan

een dubbele punt (:)

Wij houden van buitensporten: varen, wandelen, bergbeklimmen en mountainbiken.

GELEERD

WOORDRAADSTRATEGIEËN GEBRUIKEN OM DE BETEKENIS VAN EEN ONBEKEND WOORD TE VINDEN

- synoniemen

- omschrijving

- voorbeeld

-woordenboek

Voor die jeans moet je veel betalen.

Synoniem voor betalen:

1. absoluut
2. geld neertellen
3. verrichten
4. talloze

De leerlingen voeren veel klusjes uit.

Synoniem voor voeren uit:

1. absoluut
2. neertellen
3. verrichten
4. talloze

Zorgeloos

Geef een omschrijving

1. met heel veel zorgen
2. met zorgen
3. zorgelijk
4. zonder zorgen

Ik was te laat op school en had daarvoor een smoes bedacht
Geef een voorbeeld

1. daarom kreeg ik straf
2. de brug stond open
3. morgen ga ik naar de kapper
4. iets wat je verzint

Wat gaan we doen?

-Paragraaf 1: Woordstrategie: 

Onbekende woorden: synoniem, omschrijving, voorbeeld, woordenboek.

-Paragraaf 2: Onderwerp van een tekst.

Oriënterend lezen: titel, afbeeldingen, tussenkopjes, eerste alinea lezen. 

We noemen dat oriënterend lezen. 

SOMS helpen tussenkopjes je om de deelonderwerpen te vinden.

Bijvoorbeeld getallen, hoeveelheden, woorden die schuin gedrukt zijn of woorden die een andere kleur hebben. Deze woorden geven extra informatie. 

Waar komt de tekst vandaan? 

Wat is het doel van de tekst? 

Is de tekst betrouwbaar? 

Je ziet hiernaast de witregels en tussenkopjes. 

Wat gaan we doen?

-Paragraaf 1: Woordstrategie: 

Onbekende woorden: synoniem, omschrijving, voorbeeld, woordenboek.

-Paragraaf 2: Onderwerp van een tekst.

Oriënterend lezen: titel, afbeeldingen, tussenkopjes, eerste alinea lezen.