fotografie en schilderkunst (impressionisme)

• Kunst
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Vwo 5

Kwartaal 4

'een verhaal verbeeld'

Fotografie

• In 1839 slaagde natuur- en scheikundige William Talbot erin beelden langs de fotografische weg vast te leggen.
• Fotografie is de eerste manier om snel de realiteit vast te leggen en te verspreiden. 
• Geschilderde portretten blijven een luxeproduct, maar
  het volk kan op de foto voor een portret (soms).
• Invloed op ontwikkeling kunst: het vastleggen van een
  moment wordt extra benadrukt door de opkomst van
  de fotografie. Beinvloed vooral realisten en
  impressionisten.
  

Fotografie & beeldende kunst

Fotografie en impressionisme kwamen ongeveer in dezelfde periode op. Ze lijken sterk met elkaar overeen te komen. 

Hoe zie je dat in de volgende impressionistisch kunstwerk?

George Hendrik Breitner - De Singelbrug bij de Paleisstraat in Amsterdam (1898)

Hoe zou fotografie kunnen dienen als 'hulpmiddel' voor de beeldend kunstenaar?

Het is allemaal niet zo gek als je weet dat Breitner óók fotograaf was. 

En onder andere deze foto's maakte van de Singelbrug. De dienstmeid loopt bijna het beeld in. 

De onscherpte versterkt nog eens de dynamiek in de foto – je voelt je onderdeel van het straatleven aldaar.

Snapshot

Een momentopname/onverwacht gemaakte foto     

Leo Gestel - Café-terras aan het Rembrandtplein, 1906

Invloed fotografie

'objectief verslag'

Waaruit kun je afleiden dat Degas fotografie gebruikte bij het schilderen van zijn schilderijen?

Kenmerken impressionisme

Kenmerken Impressionisme:

voorstelling/inhoud

1.  Interesse in vluchtige momenten
2. Niet geposeerd, persoonlijke momenten 
3. Scènes uit dagelijks leven (bijv. in het theater)

4. Veel aandacht voor het vangen van het licht.

5. Toepassen van de kleurenleer

6. Gebruik contrasterende, intense, levendige kleuren
7. Hanteringswijze:  schetsmatige, snelle verftoets

8. Ruimte/compositie: bijzondere standpunten/afsnedes

Eigen werk

Opdracht: Maak een beeldverhaal na aanleiding 

van een snapshot

Voorstelling: inspiratie vanuit foto's (snapshots)

vormgeving:*

• compositie
• kleur/licht
• hanteringswijze 

*de vormgeving sluit aan bij de kunstenaar die je ter inspiratie hebt gekozen. Je experimenteert met kleur/licht, compositie en hanteringswijze.

Huiswerk voor week 19

1. Maak minimaal 20 snelle schetsjes van mensen op A5-formaat (mag ook in je dummy) Teken ze in een onbewaakt ogenblik. (wachtend bij de bushalte, liggend in het park, spelend in de zandbak, dagelijkse handelingen zoals  etc. )Probeer je eigen tekenstijl te ontdekken. De tekening mag uitgewerkt zijn in potlood, krijt, houtskool, balpen etc.
2. Kies daarnaast een thema: het stadsleven, de zomer, het strand, mensen aan het werk, spelende kinderen etc. Maak bij dit thema minimaal 25 snapshots. (mag met je telefoon) Interessant is ook om op een locatie foto's te maken met verschillende standpunten/perspectieven/afsnedes.
3. Zoek een werk op van een kunstenaar die jij bewonderd m.b.t. het gebruik van materialen en technieken. (wat wil jij deze periode qua materiaal en techniek leren? Je gaat een deel van het werk volgende les natekenen/schilderen)
4. Vul je Pinters pagina aan met afbeeldingen van kunstenaars die jou inspireren en zoek afbeeldingen/tutorials over materialen en technieken

Neem al je opdrachten mee in de les, zodat we ook een werkbespreking kunnen houden.

Impressionisten: 

Berthe Morisot

Breitner

Degas

Isaac Israels

(Courbet)

Hedendaagse kunstenaars

Sam Drukker

Douwe Elias

Marlene Dumas

Erik van Lieshout

Jan Pieter Foppen

Jan Sluijters

Roos Schuring

Lucian Freud

Planning

week 15 uitleg over het impressionisme en fotografie

Opzoek naar inspiratie snapshots en snelle schetsen maken

week 16 pasen

Week 17/18 vakantie 

week 19 inhoud vastleggen/techniek 

week 20  (compositie)schetsen maken

week 21 uitwerking

week 22 uitwerking

week 23 pinksteren

week 24 uitwerking

Huiswerk voor week 19

1. Maak minimaal 20 snelle schetsjes van mensen op A5-formaat (mag ook in je dummy) Teken ze in een onbewaakt ogenblik. (wachtend bij de bushalte, liggend in het park, spelend in de zandbak, dagelijkse handelingen zoals  etc. )Probeer je eigen tekenstijl te ontdekken. De tekening mag uitgewerkt zijn in potlood, krijt, houtskool, balpen etc.
2. Kies daarnaast een thema: het stadsleven, de zomer, het strand, mensen aan het werk, spelende kinderen etc. Maak bij dit thema minimaal 25 snapshots. (mag met je telefoon) Interessant is ook om op een locatie foto's te maken met verschillende standpunten/perspectieven/afsnedes.
3. Zoek een werk op van een kunstenaar die jij bewonderd m.b.t. het gebruik van materialen en technieken. (wat wil jij deze periode qua materiaal en techniek leren? Je gaat een deel van het werk volgende les natekenen/schilderen)
4. Vul je Pinterest pagina aan met afbeeldingen van kunstenaars die jou inspireren en zoek afbeeldingen/tutorials over materialen en technieken

Neem al je opdrachten mee in de les, zodat we ook een werkbespreking kunnen houden.

Eigen werk

Opdracht: Maak een beeldverhaal na aanleiding 

van een snapshot

Voorstelling: inspiratie vanuit foto's (snapshots)

vormgeving:*

• compositie
• kleur/licht
• hanteringswijze 

*de vormgeving sluit aan bij de kunstenaar die je ter inspiratie hebt gekozen. Je experimenteert met kleur/licht, compositie en hanteringswijze.

Les 2

inhoud/ideevorming a.h.v. inspiratiemateriaal

hanteringswijze/kleur

materiaal en techniekexperiment

Deze les

6e uur

1) kort snelle schetsen ( 20 stuks ) bespreken                                                            10 min

2) gekozen thema's bespreken en de daarbij horende snapshot bekijken   20 min

3) eerste idee beeldverhaal schetsen op A5-formaat a.h.v. foto's                     20 min

4) uitleg hanteringswijze/kleur                                                                                           10 min

7e uur

1. vervolg uitleg hanteringswijze kleur                                                                         5 min
2. Een gedeelte/fragment van het kunstwerk wat je gekozen hebt             55 min

        analyseren en naschilderen.

Hanteringswijze

De tobbe is een pasteltekening op papier. Dat zie je aan de structuur van fijne streepjes.   Wat is het effect van de techniek van fijne streepjes?

Rodin

De impressionisten verwerkten nieuwe wetenschappelijke experimenten in het gebruik van kleur om een ​​meer exacte weergave van kleur en toon te bereiken. Ze gebruikten een meer optische methode omdat ze de niet-gemengde pigmenten mengden om een ​​vage mix van pure kleur te creëren.

Kleur

schaduwen hebben kleur

Complementaire kleuren: staan tegenover elkaar in de kleurencirkel

Huiswerk voor 16 mei

• Minimaal 2  ideeschetsen maken voor een beeldverhaal (drieluik, serie etc.) geïnspireerd op de snapshots die je zelf hebt gemaakt. (dit wordt in de volgende les nabesproken)
• Verder werken aan materiaal en techniekexperiment (let op hanteringswijze en kleur)

Les 3

uitleg over compositie

compositieschetsen maken

afmaken materiaal/techniek experimenten

0

Compositie

De compositie die Degas voor zijn tekening koos, is bijzonder. Een vrouw spoelt haar haar terwijl ze hurkt in een platte tobbe. Het is aannemelijk dat Degas voor deze tekening een foto gebruikte. Dat deed hij wel vaker.

compositie grondvormen/ compositieschema

geometrische compositie

horizontale compositie
verticale compositie 

diagonale compositie

centrale compositie

over-all compositie

symmetrische compositie

asymmetrische compositie

statische compositie

dynamische compositie

driehoekscompositie

Standpunt

De plaats van waaruit iets wordt bekeken en in beeld wordt gebracht;

met de keuze van het standpunt hoe iets en welke kant ( aanzicht) in beeld komt. dat heeft invloed op het effect: gewoon, groots, klein, dreigends....

Vogelperspectief

Kikkerperspectief

Neutraal standpunt

Het camerastandpunt kan een emotie of sfeer versterken, informatie geven over het personage, en spelen met perspectief. Bekijk de standpunten nu nogmaals, wat voor effect hebben ze op jou?

Informatie camerastandpunten

Het camerastandpunt kan een emotie of sfeer versterken, informatie geven over het personage, en spelen met perspectief.

Bekijk de standpunten nu nogmaals, wat voor effect hebben ze op jou?

(eigen antwoord)

vogelvluchtperspectief

Ergens vanuit een zeer hoog standpunt tegenaan kijken, alsof je er overheen vliegt.

Kikvorsperspectief

Ergens vanaf een zeer laag standpunt tegenaan kijken, alsof je het uit de ogen van een kikker ziet.

KADERING EN AFSTAND

-close up 

-medium shot

-totaal shot

Kader en afstand

Opdrachten deze les

1. Noteer in een aantal zinnen welke inhoud je wilt verbeelden? (5 min)
2. Oefen met twee hoeken van 90 graden en speel met de kadering, de afsnedes. Varieer ook eens met het standpunt. Gebruik hierbij je eerste ideeschetsen/de snapshots. Maak foto's van deze experimenten.
3. Compositieschetsen: Maak minimaal 2 nieuwe series of varieer binnen een serie met verschillende composities
4. Noteer welke sfeer je wilt oproepen en wat de compositie daar aan bij zou kunnen dragen. (compositievorm/lijn, standpunt, kader) 

Huiswerk 23 mei

1. Maak minimaal 2 nieuwe series of varieer binnen een serie met verschillende composities
2. Afmaken materiaalexperiment (kies een stuk van een tekening en schilderij en oefen met de hanteringswijze, hoe is het werk opgebouwd?, hoe gebruik je de gereedschappen/materialen?)

Les 4

vaststellen ontwerp; inhoud, compositie, materiaal en techniek

start uitwerking eindwerkstuk

(tussendoor kun je altijd nog extra onderzoek doen, dit mag je dan bij hetw erkstuk inleveren, letop dit staat los van de in te leveren procesopdrachten)

In de les

1. Kies een serie, die je wilt gaan uitwerken
2. Start met een eerste opzet (werk niet te groot).

Let op:

Hierna nog 2 lessen

Inleveren proces in magister me: uiterlijk week 22: 3 juni

(eerder mag altijd, zie aangemaakte opdrachten)

Eindwerkstuk week 24 inleveren! Niet af betekend in de toetsweek terugkomen op vastgesteld tijdstip