V4 - TH4: BS3 Eukaryoten

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Thema 4

BS3

Eukaryoten

Leerdoelen BS3

Na deze BS kun je:

• de kun je kenmerken van eukaryoten noemen. 

Begrippen BS3

schimmels

gisten 

schimmeldraden (hyfen) sporen 

paddestoelen

planten

sporenplanten

vaatplanten

dieren

sponzen 

eencelligen

holtedieren

platwormen

rondwormen

ringwormen 

weekdieren 

geleedpotigen

stekelhuidigen 

gewervelden

Eukaryoten

celkern met DNA

Vaak:

• meercellig
  
• weefsels + organen

schimmels; planten; dieren

Schimmels

heterotroof: geen chlorofyl

eencellige schimmels: gist

meercellige: schimmeldraden (hyfen)

--> vormen een mycelium netwerk

functie: afbraak van organische stoffen

Schimmels

Hyfen = schimmeldraden 

Mycelium = netwerk van hyfen 

Chitine = suikermolecule die de 

celwand van schimmels opbouwt

Wat is de functie van een paddenstoel?

Waarom helpen antibiotica niet voor virussen?

Betekenis van schimmels voor de mens

1. Veroorzaken ziektes (zwemmerseczeem, vaginale schimmelinfecties,..)

2. Voeding: gist in brood, bierproductie, kaas, sojasaus,.. 

3. Antibioticum: schimmels produceren bacteriedodende stoffen

Voorplanting bij schimmels

Eencellig: ongeslachtelijk via knopvorming

Meercellig: ongeslachtelijk of geslachtelijk via spoorvorming

Knopvorming: uitstulping ontstaat, laat los van moedercel en vormt nieuwe cel

Schimmels

Voortplanting bij meercellige schimmels

• Enkelvoudige schimmels: sporen ontkiemen in de grond tot nieuwe schimmel
• Meervoudige schimmels: 

1. hyfen van 2 mycelia bij elkaar
2. hyfen met 2 kernen
3. hyfen vormen voortplantingsorgaan: de paddenstoel
4. bevruchting: cellen met 2 kernen versmelten (diploide cellen)
5. meiose: haploide sporen

Knopvorming: uitstulping ontstaat, laat los van moedercel en vormt nieuwe cel

Planten

celwanden; cellulose

autotroof: chloroplasten

sporenplanten: voortplanting via sporen 

= wieren; mossen; paardentaart; varens

vaatplanten: transportvaten 

= paardenstaart; varens; zaadplanten

Planten classificatie

Zaadplanten zijn te herkennen aan bloemknoppen, bloemen of zaaddragende vruchten. Wieren en sporenplanten hebben geen bloemen of vruchten.

Indeling van het plantenrijk

1. Wieren (algen)

2. Mossen 

3. Paardenstaarten 

4. Varens 

5. Zaadplanten: zaaktzadigen/bedektzadigen

stam

rijk

Wie kent het ezelsbruggetje om de den, spar en larix uit elkaar te houden?

- geeft aan hoe de naalden op de tak staan

Ezelsbruggetje

Single=spar, dubbel=den, legio=lariks

Kijk naar de naalden. Als er een losse naald uitgroeit, heb je te maken met een Spar (een = single), groeien er twee naalden uit dezelfde holte is het een Den (twee = dubbel), en groeit er een bosje naalden uit is het een Lariks (veel = Legio).

spar = solo;              den = duo;            lariks = legio

Dieren

geen celwanden!

heterotroof: geen chlorofyl

bijna allemaal diploid

criteria indeling dierenrijk:

• eencellig of meercellig
• symmetrie
• skelet soort
• genetische overeenkomsten

Indeling van het dierenrijk

1.  Eencelligen.                       6. Ringwormen

2. Sponzen                              7. Weekdieren

3. Holtedieren                        8. Geleedpotigen

4. Platwormen                       9. Stekelhuidigen

5. Rondwormen                    10. Gewervelden

Eencelligen eukaryoten

celkenmerken van dieren

trilhaardiertjes:

• pantoffeldiertje en amoebe
  
• geen celwand,
• geen fotosynthese
  

eten bijvoorbeeld: bacteriën 

trilhaardiertjes (cilia)

Geleedpotigen

>1 miljoen soorten in het dierenrijk, o.a. insecten

• uitwendig skelet -> chitine groei alleen mogelijk tijdens vervellingen
• metamorfoses -> gedaanteverwisseling van 

                                      larve  -> pop -> imago (volwassen insect)

• eitjes worden gelegd na paring en begint cyclus opnieuw

bv: Spinnen, insecten, krabben en kreeften 

Geleedpotigen

misconcepten.... 

Huiswerk bij BS3

opdrachten 39 t/m 48